Σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης: Σε ποια τρόφιμα κρύβεται το καρκινογόνο συστατικό
Η γλυκιά παγίδα στο πιάτο μας
Νέα έρευνα αποκαλύπτει πώς η φρουκτόζη από σιρόπι καλαμποκιού στα επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέεται με την ανάπτυξη καρκινικών όγκων μέσω μιας απροσδόκητης μεταβολικής διαδικασίας
Η φρουκτόζη από σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας (HFCS) βρίσκεται σε αμέτρητα επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά. Αναψυκτικά, συσκευασμένα σνακ, γλυκά, ενεργειακά ποτά, ακόμα και προϊόντα που δεν θεωρούνται γλυκά όπως σάλτσες και κέτσαπ, περιέχουν αυτό το συστατικό.
Ενώ παλαιότερες μελέτες έχουν συνδέσει τα τρόφιμα αυτά με αύξηση βάρους και χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης, νεότερη έρευνα αποκαλύπτει μια ανησυχητική σύνδεση μεταξύ της φρουκτόζης και της ανάπτυξης καρκινικών όγκων, με έναν απροσδόκητο μηχανισμό δράσης.
Η επιστημονική ομάδα ξεκίνησε την έρευνά της τροφοδοτώντας πειραματόζωα που έφεραν όγκους με διατροφή πλούσια σε φρουκτόζη. Στη συνέχεια, μέτρησαν την ταχύτητα ανάπτυξης των όγκων και διαπίστωσαν ότι η προστιθέμενη φρουκτόζη επιτάχυνε την ανάπτυξή τους, χωρίς να επηρεάζει το σωματικό βάρος, τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ινσουλίνης νηστείας των ζώων.
Αρχικά, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι τα καρκινικά κύτταρα θα μεταβόλιζαν τη φρουκτόζη με τρόπο παρόμοιο με τη γλυκόζη, χρησιμοποιώντας τα μόριά της για τη δημιουργία νέων κυτταρικών συστατικών, όπως το DNA. Ωστόσο, προς έκπληξή τους, διαπίστωσαν ότι η φρουκτόζη μεταβολιζόταν ελάχιστα στα καρκινικά κύτταρα που εξέτασαν.
Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές μεταβολικής ανάλυσης, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η υψηλή κατανάλωση φρουκτόζης προάγει την ανάπτυξη των όγκων αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα των κυκλοφορούντων λιπιδίων στο αίμα. Αυτά τα λιπίδια αποτελούν απαραίτητα δομικά στοιχεία για τις κυτταρικές μεμβράνες, τα οποία τα καρκινικά κύτταρα χρειάζονται για να πολλαπλασιαστούν.
"Γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι τα καρκινικά κύτταρα από μόνα τους δεν αποκαλύπτουν την πλήρη εικόνα. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει το ήπαρ, το οποίο μετατρέπει τη φρουκτόζη σε θρεπτικά συστατικά που μπορούν να αξιοποιήσουν οι όγκοι", επισημαίνει ο Δρ. Ronald Fowle-Grider, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Αν και αμφότερες οι ουσίες απαντώνται φυσικά σε φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και δημητριακά, το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης χρησιμοποιείται ευρέως από τη βιομηχανία τροφίμων ως γλυκαντικό. Αυτό έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση της κατανάλωσής του κατά τον 21ο αιώνα.
Τα τρόφιμα που συνήθως περιέχουν σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης περιλαμβάνουν:
"Αν ψάξετε στο ντουλάπι σας για προϊόντα που περιέχουν σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, θα εκπλαγείτε. Δεν είναι μόνο τα προφανή υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά και καθημερινά προϊόντα που δεν θα υποπτευόσασταν. Αν δεν προσπαθείτε συνειδητά να το αποφύγετε, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αποτελεί μέρος της διατροφής σας", τονίζει ο Δρ. Gary Patti, καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
Για τη μείωση της κατανάλωσης φρουκτόζης από σιρόπι καλαμποκιού, οι ειδικοί συνιστούν την προσεκτική ανάγνωση των ετικετών τροφίμων, την προτίμηση σε φρέσκα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, και την αντικατάσταση των βιομηχανικών γλυκαντικών με φυσικές εναλλακτικές όπως το μέλι ή ο χυμός φρούτων σε μικρές ποσότητες. Η συνειδητή επιλογή τροφίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βήμα για την προστασία της υγείας μας.
Ενώ παλαιότερες μελέτες έχουν συνδέσει τα τρόφιμα αυτά με αύξηση βάρους και χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης, νεότερη έρευνα αποκαλύπτει μια ανησυχητική σύνδεση μεταξύ της φρουκτόζης και της ανάπτυξης καρκινικών όγκων, με έναν απροσδόκητο μηχανισμό δράσης.
Τι είναι το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης και τι προκαλεί
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature, η φρουκτόζη από σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας προάγει την ανάπτυξη όγκων σε εργαστηριακά μοντέλα ποντικιών. Συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε περιπτώσεις μελανώματος, καρκίνου του μαστού και του τραχήλου της μήτρας. Το εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι η φρουκτόζη δεν τροφοδοτεί άμεσα τους όγκους, όπως αρχικά υπέθεταν οι επιστήμονες. Αντιθέτως, το ήπαρ μετατρέπει τη φρουκτόζη σε θρεπτικά συστατικά που αξιοποιούνται από τα καρκινικά κύτταρα, ανοίγοντας νέους δρόμους για πιθανές θεραπευτικές προσεγγίσεις.Η επιστημονική ομάδα ξεκίνησε την έρευνά της τροφοδοτώντας πειραματόζωα που έφεραν όγκους με διατροφή πλούσια σε φρουκτόζη. Στη συνέχεια, μέτρησαν την ταχύτητα ανάπτυξης των όγκων και διαπίστωσαν ότι η προστιθέμενη φρουκτόζη επιτάχυνε την ανάπτυξή τους, χωρίς να επηρεάζει το σωματικό βάρος, τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας ή ινσουλίνης νηστείας των ζώων.
Αρχικά, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι τα καρκινικά κύτταρα θα μεταβόλιζαν τη φρουκτόζη με τρόπο παρόμοιο με τη γλυκόζη, χρησιμοποιώντας τα μόριά της για τη δημιουργία νέων κυτταρικών συστατικών, όπως το DNA. Ωστόσο, προς έκπληξή τους, διαπίστωσαν ότι η φρουκτόζη μεταβολιζόταν ελάχιστα στα καρκινικά κύτταρα που εξέτασαν.
Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές μεταβολικής ανάλυσης, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η υψηλή κατανάλωση φρουκτόζης προάγει την ανάπτυξη των όγκων αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα των κυκλοφορούντων λιπιδίων στο αίμα. Αυτά τα λιπίδια αποτελούν απαραίτητα δομικά στοιχεία για τις κυτταρικές μεμβράνες, τα οποία τα καρκινικά κύτταρα χρειάζονται για να πολλαπλασιαστούν.
"Γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι τα καρκινικά κύτταρα από μόνα τους δεν αποκαλύπτουν την πλήρη εικόνα. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει το ήπαρ, το οποίο μετατρέπει τη φρουκτόζη σε θρεπτικά συστατικά που μπορούν να αξιοποιήσουν οι όγκοι", επισημαίνει ο Δρ. Ronald Fowle-Grider, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Τα τρόφιμα στα οποία βρίσκεται το σιρόπι καλαμποκιού
Από χημικής άποψης, η φρουκτόζη παρουσιάζει ομοιότητες με τη γλυκόζη. Και οι δύο είναι κοινοί τύποι σακχάρων με τον ίδιο χημικό τύπο, αλλά διαφέρουν σημαντικά ως προς τον τρόπο μεταβολισμού τους από τον οργανισμό. Η γλυκόζη μεταβολίζεται σε ολόκληρο το σώμα, ενώ η φρουκτόζη επεξεργάζεται σχεδόν αποκλειστικά στο λεπτό έντερο και το ήπαρ.Αν και αμφότερες οι ουσίες απαντώνται φυσικά σε φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και δημητριακά, το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης χρησιμοποιείται ευρέως από τη βιομηχανία τροφίμων ως γλυκαντικό. Αυτό έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση της κατανάλωσής του κατά τον 21ο αιώνα.
Τα τρόφιμα που συνήθως περιέχουν σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης περιλαμβάνουν:
- Αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά
- Συσκευασμένα γλυκά, κέικ και μπισκότα
- Επεξεργασμένα σνακ
- Σάλτσες για ζυμαρικά και κέτσαπ
- Επιδόρπια και γιαούρτια με γεύσεις
- Συσκευασμένοι χυμοί και ροφήματα
"Αν ψάξετε στο ντουλάπι σας για προϊόντα που περιέχουν σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, θα εκπλαγείτε. Δεν είναι μόνο τα προφανή υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά και καθημερινά προϊόντα που δεν θα υποπτευόσασταν. Αν δεν προσπαθείτε συνειδητά να το αποφύγετε, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αποτελεί μέρος της διατροφής σας", τονίζει ο Δρ. Gary Patti, καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
Πρακτικές συμβουλές για τη μείωση κατανάλωσης φρουκτόζης από επεξεργασμένα τρόφιμα
"Θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να κατανοήσουμε καλύτερα πώς η διατροφική φρουκτόζη επηρεάζει τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου. Ένα σημαντικό συμπέρασμα από την παρούσα μελέτη είναι ότι εάν έχετε διαγνωστεί με καρκίνο, πιθανότατα θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να περιορίσετε την κατανάλωση φρουκτόζης. Δυστυχώς όμως, αυτό είναι ευκολότερο να το λέμε παρά να το εφαρμόσουμε στην πράξη", επισημαίνει ο Δρ. Patti.Για τη μείωση της κατανάλωσης φρουκτόζης από σιρόπι καλαμποκιού, οι ειδικοί συνιστούν την προσεκτική ανάγνωση των ετικετών τροφίμων, την προτίμηση σε φρέσκα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, και την αντικατάσταση των βιομηχανικών γλυκαντικών με φυσικές εναλλακτικές όπως το μέλι ή ο χυμός φρούτων σε μικρές ποσότητες. Η συνειδητή επιλογή τροφίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βήμα για την προστασία της υγείας μας.
