Σε ένα τραπέζι, στην άκρη της Σαλαµίνας, ένας άνδρας, ηλικίας 76 ετών, µε ήπια άνοια, προσπαθεί να τοποθετήσει τα τελευταία κοµµάτια σε ένα χειροποίητο ιστιοφόρο, φτιαγµένο από ανακυκλώσιµα υλικά. Το ονόµασαν «∆όµνα». ∆εν είναι απλώς ένα καράβι. Είναι µια πράξη αντίστασης στη λήθη. Είναι δηµιουργία. Είναι θεραπεία. Σύµφωνα µε τα πιο πρόσφατα σχετικά επιδηµιολογικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι 250.000 άτοµα στη χώρα µας πάσχουν από άνοια και άλλα 350.000 από ήπια νοητική διαταραχή, η οποία αποτελεί προστάδιο της άνοιας.

Αν συνεκτιµήσει κάποιος ότι για κάθε ασθενή µε άνοια επηρεάζεται σηµαντικά η ζωή 2-3 φροντιστών, µελών της οικογένειας, η πάθηση αφορά άµεσα 1,5 εκατ. κατοίκους της Ελλάδας. Η νόσος Αλτσχάιµερ και οι άλλες µορφές άνοιας προκαλούν υψηλή υγειονοµική δαπάνη, αποτέλεσµα των αυξηµένων αναγκών για τη φαρµακευτική και τη θεραπευτική αγωγή, τη φροντίδα του πάσχοντος και την υποστήριξη των φροντιστών. Στην Ελλάδα το ετήσιο κόστος για την αντιµετώπιση της νόσου υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ.

1ο Κέντρο Υγείας Σαλαμίνας: Η καινοτοµία στη «μάχη» απέναντι στην άνοια

Πίσω από κάθε νούµερο υπάρχει ένα πρόσωπο, µια οικογένεια, µια ανθρώπινη ιστορία. Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, το 1ο Κέντρο Υγείας Σαλαµίνας επέλεξε να µη µείνει παθητικό. Μέσα από τη βαθιά γνώση της τοπικής πραγµατικότητας και µε κίνητρο την ολιστική φροντίδα για τους ηλικιωµένους της κοινότητάς του, το Κέντρο σχεδίασε και υλοποιεί το Εργαστήριο Νοητικής Ενδυνάµωσης, ένα καινοτόµο πρόγραµµα που προσδίδει µία νέα διάσταση στον ρόλο της Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας. Το 2019 ξεκίνησε η πιλοτική λειτουργία του Εργαστηρίου, µε την έγκριση και την υποστήριξη εκ µέρους της διοίκησης της 2ης Υγειονοµικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Πειραιώς και Αιγαίου. Η συντονίστρια της δράσης, Αγορίτσα Κουλούρη, νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας, µαζί µε τη διεπιστηµονική οµάδα του Κέντρου Υγείας, αποτελούµενη από τη ∆. Αρώνη, κοινωνική λειτουργό, την Ε. Βοριζανού, νοσηλεύτρια, τη Σ. Ζησοπούλου, νοσηλεύτρια, τη ∆. Μανάρα, γενική γιατρό, τη Μ. Μουσαφιροπούλου, νοσηλεύτρια Ψυχικής Υγείας, την Π. Μπάφα, διευθύντρια Γενικής Ιατρικής, και την Π. Παπαδηµητρίου, κοινωνική λειτουργό, οργάνωσε πρώτη φορά τη λειτουργία του Εργαστηρίου από τον Οκτώβριο του 2019 µέχρι τον Μάρτιο του 2020, όταν η εν λόγω δράση ανεστάλη λόγω της πανδηµίας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δηµιουργήθηκε µια οµάδα ενδυνάµωσης δέκα ατόµων ηλικίας από 62 έως 87 ετών, µε διαγνωσµένη ήπια νοητική διαταραχή ή άλλη µορφή άνοιας σε αρχικό ή µέσο στάδιο. Πραγµατοποιήθηκαν συνολικά 17 συνεδρίες, µία ανά εβδοµάδα, που περιελάµβαναν ασκήσεις µνήµης, δραστηριότητες δηµιουργικής απασχόλησης, λεπτής κινητικότητας, λόγου, κοινωνική αλληλεπίδραση και βιωµατικές κατασκευές κλπ. Το Εργαστήριο επανεκκίνησε δυναµικά το 2023, σε συνεργασία µε την Κινητή Μονάδα Alzheimer Πειραιά και το Κέντρο Ηµέρας της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών και έχει ελέγξει κλινικώς και εργαστηριακώς µέχρι σήµερα περισσότερους από 200 κατοίκους της Σαλαµίνας, µε υποψία άνοιας ή άλλων νοητικών διαταραχών, ενώ έχουν ήδη ενταχθεί στις Οµάδες Νοητικής Ενδυνάµωσης περισσότεροι από 35 ασθενείς.

Ενηµέρωση - στόχοι

Οι ασθενείς ή οι φροντιστές τους έχουν τη δυνατότητα τόσο τηλεφωνικής όσο και διά ζώσης ενηµέρωσης για το πρόγραµµα, µε παράλληλη εύκολη προσέγγιση του φορέα, ο οποίος λειτουργεί σε 24ωρη βάση, 365 ηµέρες τον χρόνο. Επίσης, η προκαθορισµένη µηνιαία επίσκεψη της κινητής µονάδας της Εταιρείας Alzheimer στο 1ο Κέντρο Υγείας Σαλαµίνας διευκολύνει την επαφή µε εξειδικευµένους επαγγελµατίες και επιστήµονες Υγείας, χωρίς να απαιτείται η µετακίνηση των ασθενών εκτός του νησιού.

*Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή