Στρεπτόκοκκος Α: Απαντήσεις σε 3 κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς
Οδηγός για γονείς
Η διευθύντρια παιδίατρος Αρετή Μανιώτη μιλάει στα «Παραπολιτικά» για τον στρεπτόκοκκο τύπου Α και λύνει απορίες
Βασιλης Βενιζελος
Πρόσφατος είναι ακόµη ο αδόκητος θάνατος της µικρούλας, ηλικίας 5 ετών, στην Ευκαρπία της Θεσσαλονίκης από ταχείας εξέλιξης σηπτική καταπληξία, συνεπεία µόλυνσής της από στρεπτόκοκκο τύπου Α. Ακολούθησε ένα «κύµα ανορθολογισµού», µε δηµάρχους να αναστέλλουν τη λειτουργία σχολικών µονάδων και να προχωρούν σε απολυµάνσεις χώρων, έως ότου η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, έδωσε σχετικές οδηγίες στα στελέχη του Εθνικού Οργανισµού ∆ηµοσίας Υγείας (ΕΟ∆Υ), µε τον πρόεδρο του οργανισµού, Χρήστο Χατζηχριστοδούλου, καθηγητή Υγιεινής και Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, να βγαίνει στη δηµοσιότητα µε δυναµισµό και κατηγορηµατικές δηλώσεις: «Ο ΕΟ∆Υ δεν συµφωνεί ούτε µε την αναστολή της λειτουργίας σχολικών µονάδων ούτε µε απολυµάνσεις χώρων. Ο στρεπτόκοκκος τύπου Α δεν υπακούει σε τέτοιου τύπου µέτρα δήθεν πρόληψης». Το «κύµα ανορθολογισµού» κατακάθισε πάραυτα, όσο αιφνιδίως είχε ξεσπάσει. Υπάρχουν όµως ορισµένες διευκρινίσεις, τις οποίες οφείλουµε να παραθέσουµε, σχετικά µε τη λοίµωξη από στρεπτόκοκκο τύπου Α.
Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» απευθύνθηκαν στη διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής του νοσοκοµείου «Πολυκλινική Υγεία» της Λεµεσού της Κύπρου, Αρετή Μανιώτη, η οποία ήταν διαφωτιστική. Οι ειδικοί παιδίατροι µάς λένε ότι πρέπει να πηγαίνουµε εγκαίρως στον παιδίατρο ένα παιδί που νοσεί µε υποψία στρεπτόκοκκου. Σε τι συνίσταται, όµως, αυτό το «εγκαίρως»; Πότε είναι έγκαιρα να επισκεφθούµε τον παιδίατρο; Η κ. Μανιώτη µάς εξηγεί ότι «η έγκαιρη εξέταση σηµαίνει ότι το παιδί πρέπει να δει παιδίατρο µέσα στις πρώτες 24-48 ώρες από την έναρξη συµπτωµάτων.
Τα κύρια συµπτώµατα που πρέπει να προβληµατίσουν έναν γονιό είναι: υψηλός πυρετός, αλλά χωρίς συνοδά συµπτώµατα ίωσης, όπως, για παράδειγµα, είναι η ρινική καταρροή ή ο βήχας. Εντονος πόνος στον λαιµό, διόγκωση των λεµφαδένων στον τράχηλο, εξάνθηµα, στις περιπτώσεις της οστρακιάς, δυσκο λία στην κατάποση ή έντονη καταβολή: σε τέτοιες περιπτώσεις ο παιδίατρος θα εκτιµήσει αν χρειάζεται να γίνει ταχύς διαγνωστικός έλεγχος, δηλαδή rapid strep test ή ακόµα και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσµατος, ώστε να ξεκινήσει θεραπεία, αν χρειάζεται, µε αντιβιοτικά».
Υπάρχει, άραγε, κάποιος τρόπος για τους γονείς που µπορεί να έχουν υποτιµήσει τα συµπτώµατα της νόσησης του παιδιού, προκειµένου να αναγνωρίσουν ένα κατεπείγον «σήµα» για ενδεχόµενο στρεπτόκοκκο και να σπεύσουν, τότε, στον παιδίατρο; Μήπως, όµως, ακόµη και τότε έχει χαθεί πολύτιµος χρόνος;
Η παιδίατρος σηµειώνει στα «Π» ότι, «πράγµατι, πολλές φορές οι γονείς µπορεί να υποτιµήσουν ένα σύµπτωµα ή να το αποδώσουν σε απλό κρυολόγηµα. Γι’ αυτό είναι καλό να γνωρίζουν ότι ο στρεπτόκοκκος δεν προκαλεί σχεδόν ποτέ βήχα ή ρινική καταρροή. Αυτά είναι δύο συµπτώµατα τα οποία παραπέµπουν σε ιογενείς λοιµώξεις. Αντίθετα, ένας “καθαρός” πυρετός, µε έντονο πόνο στον λαιµό και καταβολή, θα πρέπει να εγείρει την υποψία. Η ταχεία δράση βοηθά όχι µόνο στην αποτροπή επιπλοκών, όπως είναι ο ρευµατικός πυρετός ή η νεφρίτιδα, αλλά και στη µείωση της µετάδοσης του στρεπτόκοκκου τύπου Α σε άλλα παιδιά».
Ακόµα ένα αναπάντητο µέχρι σήµερα στη δηµοσιότητα ερώτηµα είναι εάν υπάρχει ανοσία στον στρεπτόκοκκο. Εάν, δηλαδή, ένα παιδί το οποίο έχει νοσήσει από στρεπτόκοκκο τύπου Α έχει τη δυνατότητα να νοσήσει εκ νέου από την ίδια αιτία. «∆υστυχώς, δεν υπάρχει µόνιµη ανοσία», µας διαβεβαιώνει η κ. Μανιώτη και συµπληρώνει: «Ενα παιδί που έχει νοσήσει από στρεπτόκοκκο µπορεί να ξανανοσήσει, καθώς υπάρχουν πολλοί ορότυποι του βακτηρίου. Σε ορισµένα παιδιά, µάλιστα, παρατηρείται επαναλαµβανόµενη λοίµωξη, ειδικά όταν φοιτούν σε παιδικούς σταθµούς ή σχολεία µε έντονη κυκλοφορία µικροβίων. Η σωστή και πλήρης θεραπεία µε αντιβιοτικά µειώνει, σαφώς, τον κίνδυνο υποτροπής, αλλά δεν αποκλείει νέα νόσηση στο µέλλον».
Και µε τους ενηλίκους τι συµβαίνει; Η κ. Μανιώτη µάς εξηγεί επίσης: «Οι ενήλικοι µπορούν να νοσήσουν, ιδίως εάν βρίσκονται σε στενή επαφή µε παιδιά. Συνήθως τα συµπτώµατα είναι πιο ήπια σε αυτούς, αλλά όχι πάντα. Σε ορισµένες περιπτώσεις, µάλιστα, οι ενήλικοι λειτουργούν ως φορείς, µεταδίδοντας το βακτήριο, χωρίς να παρουσιάζουν σοβαρά συµπτώµατα. Η προσοχή και η ευλάβεια στην αυστηρή τήρηση της ατοµικής υγιεινής, αλλά και η αποφυγή της επαφής µε µολυσµένα άτοµα είναι τα πιο σηµαντικά µέτρα πρόληψης». Εν κατακλείδι, «οι γονείς δεν χρειάζεται να πανικοβάλλονται, αλλά είναι καλό να είναι ενηµερωµένοι και σε εγρήγορση», συστήνει κατηγορηµατικά η παιδίατρος.
Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» απευθύνθηκαν στη διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής του νοσοκοµείου «Πολυκλινική Υγεία» της Λεµεσού της Κύπρου, Αρετή Μανιώτη, η οποία ήταν διαφωτιστική. Οι ειδικοί παιδίατροι µάς λένε ότι πρέπει να πηγαίνουµε εγκαίρως στον παιδίατρο ένα παιδί που νοσεί µε υποψία στρεπτόκοκκου. Σε τι συνίσταται, όµως, αυτό το «εγκαίρως»; Πότε είναι έγκαιρα να επισκεφθούµε τον παιδίατρο; Η κ. Μανιώτη µάς εξηγεί ότι «η έγκαιρη εξέταση σηµαίνει ότι το παιδί πρέπει να δει παιδίατρο µέσα στις πρώτες 24-48 ώρες από την έναρξη συµπτωµάτων.
Στρεπτόκοκκος τύπου Α: Πότε πρέπει να πηγαίνουμε στον παιδίατρο
Τα κύρια συµπτώµατα που πρέπει να προβληµατίσουν έναν γονιό είναι: υψηλός πυρετός, αλλά χωρίς συνοδά συµπτώµατα ίωσης, όπως, για παράδειγµα, είναι η ρινική καταρροή ή ο βήχας. Εντονος πόνος στον λαιµό, διόγκωση των λεµφαδένων στον τράχηλο, εξάνθηµα, στις περιπτώσεις της οστρακιάς, δυσκο λία στην κατάποση ή έντονη καταβολή: σε τέτοιες περιπτώσεις ο παιδίατρος θα εκτιµήσει αν χρειάζεται να γίνει ταχύς διαγνωστικός έλεγχος, δηλαδή rapid strep test ή ακόµα και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσµατος, ώστε να ξεκινήσει θεραπεία, αν χρειάζεται, µε αντιβιοτικά».
Πώς να αναγνωρίσετε τα κατεπείγοντα σήματα του στρεπτόκοκκου
Υπάρχει, άραγε, κάποιος τρόπος για τους γονείς που µπορεί να έχουν υποτιµήσει τα συµπτώµατα της νόσησης του παιδιού, προκειµένου να αναγνωρίσουν ένα κατεπείγον «σήµα» για ενδεχόµενο στρεπτόκοκκο και να σπεύσουν, τότε, στον παιδίατρο; Μήπως, όµως, ακόµη και τότε έχει χαθεί πολύτιµος χρόνος; Η παιδίατρος σηµειώνει στα «Π» ότι, «πράγµατι, πολλές φορές οι γονείς µπορεί να υποτιµήσουν ένα σύµπτωµα ή να το αποδώσουν σε απλό κρυολόγηµα. Γι’ αυτό είναι καλό να γνωρίζουν ότι ο στρεπτόκοκκος δεν προκαλεί σχεδόν ποτέ βήχα ή ρινική καταρροή. Αυτά είναι δύο συµπτώµατα τα οποία παραπέµπουν σε ιογενείς λοιµώξεις. Αντίθετα, ένας “καθαρός” πυρετός, µε έντονο πόνο στον λαιµό και καταβολή, θα πρέπει να εγείρει την υποψία. Η ταχεία δράση βοηθά όχι µόνο στην αποτροπή επιπλοκών, όπως είναι ο ρευµατικός πυρετός ή η νεφρίτιδα, αλλά και στη µείωση της µετάδοσης του στρεπτόκοκκου τύπου Α σε άλλα παιδιά».
