Το λεμφοίδημα αποτελεί μία εξαιρετικά σοβαρή ιατρική κατάσταση που επηρεάζει περίπου 140 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αυτή η πάθηση, γνωστή και ως «συλλογή λέμφου», εντοπίζεται κυρίως στα άνω και κάτω άκρα και εκδηλώνεται με κατακράτηση υγρών και οίδημα των ιστών. Η διαταραχή προκύπτει από δυσλειτουργία του λεμφικού συστήματος και την ανώμαλη συσσώρευση λεμφικού υγρού.

Διαβάστε: Mounjaro: Πώς το φάρμακο που αδυνατίζει άλλαξε τη ζωή μιας γυναίκας με οστεοαρθρίτιδα και άπνοια ύπνου

Η λέμφος παίζει καθοριστικό ρόλο στον αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού, καθαρίζοντας τους ιστούς από παθογόνους μικροοργανισμούς. Στη συνέχεια, φιλτράρεται μέσα από τους λεμφαδένες και ενώνεται με τη φλεβική κυκλοφορία κατά την πορεία προς την καρδιά.

Τύποι λεμφοιδήματος και κατηγοριοποίηση

Το λεμφοίδημα διακρίνεται σε δύο κύριες κατηγορίες: το πρωτοπαθές και το δευτεροπαθές. Παρότι πρόκειται για ανίατη και προοδευτική πάθηση, διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τα συμπτώματα του λεμφοιδήματος. Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι οι ιστοί με λεμφικό οίδημα διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης, γεγονός που καθιστά την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία απαραίτητη.

Λεμφοίδημα: Συμπτώματα και κλινικές εκδηλώσεις

Τα κύρια συμπτώματα του λεμφοιδήματος περιλαμβάνουν πρήξιμο, οίδημα και πόνο που προκύπτουν από πληθώρα δευτερογενών επιπλοκών. Αυτές οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν πίεση, μυοσκελετικές διαταραχές από ασυμμετρία και περιορισμένη ροή αίματος. Σε προχωρημένα στάδια λεμφοιδήματος, παρατηρούνται χαρακτηριστικές αλλαγές του δέρματος όπως αποχρωματισμός, υπερπλασία, υπερκεράτωση, θηλωμάτωση και σχηματισμός ελκών.

Παθοφυσιολογία του λεμφικού συστήματος

Ένα υγιές λεμφικό σύστημα έχει τη δυνατότητα να προωθεί αποτελεσματικά τα φυσιολογικά λεμφικά υγρά, συμπεριλαμβανομένων των λευκωμάτων και υγρών που προκύπτουν από τον διάμεσο χώρο. Επιπλέον, εξασφαλίζει την ασφαλή κυκλοφορία των ανοσοκυττάρων και λειτουργεί ως εγγυητής ασφάλειας έναντι εξωγενών ή ενδογενών λοιμώξεων.

Οι πρωτεΐνες που διακινούνται μέσω του λεμφικού συστήματος είναι πρωτεΐνες του πλάσματος που έχουν εγκαταλείψει την κυκλοφορία. Τα υγρά αντιστοιχούν στο νερό που διηθήθηκε από τα τριχοειδή αγγεία στον διάμεσο χώρο χωρίς να ξαναπορροφηθεί πλήρως.

Μηχανισμός εμφάνισης και μεικτές μορφές

Τα λεμφαγγεία διαθέτουν την ικανότητα να αυξήσουν έως και 10 φορές τον αποχετεύσιμο όγκο υγρών και πρωτεϊνών ανά μονάδα χρόνου. Αυτή η λειτουργία ονομάζεται εγγυημένη βαλβιδική λειτουργία και αντιπροσωπεύει τη μέγιστη χωρητικότητα μεταφοράς. Η καθαρή μορφή λεμφοιδήματος βασίζεται στην ανεπάρκεια της μειωμένης χωρητικότητας μεταφοράς του λεμφικού συστήματος. Παθολογικές διεργασίες αλλοιώνουν τη χωρητικότητα του συστήματος, καθιστώντας αδύνατη την αποχέτευση του λεμφικού υγρού.

Όταν συνυπάρχει ανεπάρκεια σε χαμηλές χωρητικότητες με επιπλέον παθολογική διεργασία που οδηγεί σε αύξηση του λεμφικού υγρού, όπως στη χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, προκύπτει λεμφοίδημα μεικτού τύπου.

Επιδημιολογικά δεδομένα και στατιστικές

Σύμφωνα με μελέτη του Pecking και συνεργατών, εκτεταμένο λεμφοίδημα αναπτύχθηκε σε 19% των περιστατικών τρία χρόνια μετά από μαστεκτομή και ακτινοβολία. Το 77% των ασθενών βρισκόταν σε ενδιάμεσο στάδιο, ενώ μόνο το 4% ήταν ελεύθερο από διαταραχές λεμφικής παροχέτευσης.

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση

Στην εμφάνιση του λεμφοιδήματος συμβάλλουν τρεις κύριοι παράγοντες:

  • Οργανική και λειτουργική βλάβη της ήδη υπερφορτωμένης λεμφικής αντλίας
  • Εμφάνιση ασθένειας που οδηγεί σε αύξηση του προς αποχέτευση λεμφικού υγρού
  • Συνδυασμός των δύο προαναφερθέντων παραγόντων