Τη ζέουσα ανάγκη για την ίδρυση ψυχιατροδικαστικών δομών στη χώρα μας τονίζει, σε ανακοίνωσή της, η Ελληνική Ψυχιατροδικαστική Εταιρεία (ΕΨΔΕ), προκειμένου να νοσηλεύονται με ασφάλεια και με σεβασμό στα δικαιώματά τους τόσο οι λεγόμενοι «ακαταλόγιστοι» ψυχικώς πάσχοντες του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα, όσο, γενικότερα, και εκείνοι οι ψυχικώς πάσχοντες οι οποίοι έχουν εμπλοκή με τον νόμο, χωρίς τον χαρακτηρισμό του «ακαταλόγιστου».

«Η ψυχιατροδικαστική, ως σύνδεσμος ψυχιατρικής και δικαίου, είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση ασθενών, την απονομή δικαιοσύνης και την προστασία της δημόσιας υγείας», τονίζει η Εταιρεία και συμπληρώνει στη σχετική ανακοίνωσή της: «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ψυχιατρική Εταιρεία τονίζουν την ανάγκη ανάπτυξης δομών που συνδυάζουν θεραπεία, ασφάλεια και σεβασμό δικαιωμάτων. Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ολλανδία και στη Σκανδιναβία έχουν θεσμοθετήσει ψυχιατροδικαστικά συστήματα με εξειδικευμένα νοσοκομεία, κοινοτικές δομές επανένταξης και προγράμματα εκπαίδευσης, επιτυγχάνοντας ισορροπία ανάμεσα στην κοινωνική προστασία και τη θεραπεία».

Ψυχιατροδικαστικές δομές: Τι συμβαίνει, τι αναλύει η Ελληνική Ψυχιατροδικαστική Εταιρεία

Τι συμβαίνει, όμως, στην Ελλάδα; Η ΕΨΔΕ σημειώνει διεξοδικά τα εξής: «Στην Ελλάδα, η απουσία τέτοιων μονάδων επιβαρύνει τα γενικά και ψυχιατρικά νοσοκομεία και δυσχεραίνει την επανένταξη. Η ίδρυσή τους θα διασφαλίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, κατάλληλη θεραπεία, δημόσια ασφάλεια μέσω προγραμμάτων αποκατάστασης και κοινωνική συνοχή με μείωση υποτροπών. Οι δομές αυτές θα παρέχουν εξατομικευμένα πλάνα που συνδυάζουν φαρμακοθεραπεία, ψυχοθεραπεία και αποκατάσταση, με έμφαση στη διαχείριση θυμού, τις κοινωνικές δεξιότητες και τη μείωση της επικινδυνότητας (European Psychiatric Association, 2020).
Έρευνες δείχνουν ότι εξειδικευμένες ψυχιατροδικαστικές δομές μειώνουν την επανεμφάνιση βίαιης συμπεριφοράς (Fazel et al., 2016), τον κοινωνικό αποκλεισμό και το στίγμα (Hafner & Heiden, 2018), ενώ η μακροχρόνια ψυχοθεραπεία ενισχύει τη συμμόρφωση στη φαρμακοθεραπεία (NICE, 2020)».

Η ΕΨΔΕ υπογραμμίζει ακόμη ότι υπάρχει μία ελληνική εμπειρία στις ψυχιατροδικστικές δομές, η οποία καλό θα ήταν να αξιοποιηθεί περαιτέρω: «Η εμπειρία από την Ψυχιατροδικαστική Κλινική Ενηλίκων της Πολυδύναμης Νοσηλευτικής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Θεσσαλονίκης (πρώην ΨΝΘ) δείχνει θετικά αποτελέσματα, καθώς οι ασθενείς συμμετέχουν σε ατομικές και ομαδικές θεραπείες (ομάδες προσωπικής ανάπτυξης, μουσικής, χορού, χειροτεχνίας, μαγειρικής, κινησιοθεραπείας), ενώ απασχολούνται και σε χώρους δημιουργικής και αθλητικής απασχόλησης. Μετά το εξιτήριο, οι ασθενείς παρακολουθούνται στο Εξωτερικό Ιατρείο, με σταθερότητα στη θεραπευτική ομάδα και θετική συνεργασία με το δικαστικό σύστημα, γεγονός που μειώνει την παραβατικότητα».

Τέλος, η ΕΨΔΕ δηλώνει με κατηγορηματικότητα ότι «στηρίζει ακράδαντα τη δημιουργία παρόμοιων ψυχιατροδικαστικών κλινικών στην Ελλάδα, όπως περιγράφηκαν παραπάνω, και καταδικάζει τις σκοταδιστικές και αντιεπιστημονικές διαμαρτυρίες που στερούν από τους ασθενείς την κατάλληλη και εξειδικευμένη φροντίδα και παραπλανούν την κοινή γνώμη, ενισχύοντας το στίγμα και την περιθωριοποίηση των ψυχικά πασχόντων».