Η Ελλάδα βιώνει τη σοβαρότερη επιδημία κοκκύτη των τελευταίων είκοσι ετών, με τα κρούσματα να φτάνουν σε ανησυχητικά επίπεδα. Το 2024 καταγράφηκαν 440 περιστατικά της νόσου, αριθμός που αντιπροσωπεύει σχεδόν το μισό από το σύνολο των κρουσμάτων κοκκύτη που έχουν αναφερθεί στη χώρα μας από το 2004 έως σήμερα.

Διαβάστε: Παιδική παχυσαρκία: Η ΕΟΚ φέρνει το ''Healthy Hoops 4ALL'' σε 8 πόλεις για την πρόληψή της - Τι περιλαμβάνουν οι δραστηριότητες


Δραματική αύξηση των περιστατικών κοκκύτη

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ, από τα συνολικά 959 κρούσματα κοκκύτη που καταγράφηκαν την περίοδο 2004-2024, σχεδόν τα μισά εμφανίστηκαν μόνο το τελευταίο έτος. Η αντίθεση με το 2023 είναι εντυπωσιακή, καθώς τότε αναφέρθηκαν μόλις 9 περιστατικά.

Η επίπτωση της νόσου εκτοξεύτηκε από 0,81 κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους που αποτελούσε το μέγιστο από το 2004 έως το 2023, σε 4,23 κρούσματα ανά 100.000 πληθυσμού το 2024. Το πρώτο τρίμηνο του έτους είχαν καταγραφεί 54 περιστατικά, αλλά μέχρι το τέλος του χρόνου ο αριθμός είχε οκταπλασιαστεί.


Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά στο επίκεντρο της επιδημίας

Η νόσος πλήττει κυρίως τις μικρότερες ηλικίες, με τα παιδιά έως 4 ετών να αντιπροσωπεύουν 576 από τα συνολικά 959 κρούσματα κοκκύτη. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι 477 περιστατικά αφορούσαν βρέφη ηλικίας κάτω του ενός έτους. Η δεύτερη πιο επιβαρυμένη ηλικιακή κατηγορία είναι τα παιδιά 5-14 ετών με 152 κρούσματα συνολικά. Αυτή η κατανομή υπογραμμίζει τη σημασία του εμβολιασμού για την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων.


Σοβαρές επιπλοκές και νοσηλείες

Τα στατιστικά στοιχεία αποκαλύπτουν τη σοβαρότητα της κατάστασης:

• Πάνω από το 68% των ασθενών (655 άτομα) χρειάστηκε νοσηλεία
• Σχεδόν το 15% (143 περιστατικά) εκδήλωσε επιπλοκές, κυρίως αναπνευστικές
• Επτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με θνητότητα 0,73%
• Τουλάχιστον δύο θάνατοι καταγράφηκαν το 2024

Σημαντικό ποσοστό των κρουσμάτων (23,8% ή 228 περιστατικά) αφορούσε μέλη της κοινότητας των Ρομά, κυρίως παιδιά ηλικίας έως 14 ετών.


Η κατάσταση στην Ευρώπη

Η επιδημία κοκκύτη δεν περιορίζεται στην Ελλάδα αλλά αποτελεί ευρωπαϊκό φαινόμενο. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών αναφέρει ότι το 2023 καταγράφηκαν 26.033 περιστατικά στα 29 κράτη της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Αυτά τα κρούσματα αντιστοιχούν σε 6,7 περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους και είναι σχεδόν δεκαπλάσια από τα τρία προηγούμενα χρόνια. Στην Κροατία και τη Δανία, ο κοκκύτης προκάλεσε το 40% των συνολικών κρουσμάτων.


Χαρακτηριστικά και μετάδοση της νόσου

Ο κοκκύτης αποτελεί οξεία βακτηριακή λοίμωξη που προκαλείται από το μικρόβιο Bordetella pertussis. Η νόσος μεταδίδεται αερογενώς μέσω σταγονιδίων ή με άμεση επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις νοσούντων ατόμων.

Η μεταδοτικότητα του κοκκύτη είναι εξαιρετικά υψηλή, με άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος χωρίς ανοσία να προσβάλλονται σε ποσοστό που φτάνει το 80%. Η νόσος αποκαλείται επίσης «βήχας των 100 ημερών» λόγω του χαρακτηριστικού και επίμονου παροξυσμικού βήχα που προκαλεί. Στους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ο κοκκύτης μπορεί να εκδηλωθεί με ήπια συμπτώματα, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναγνώρισή του και συμβάλλει στη διασπορά του βακτηρίου στον πληθυσμό.


Πρόγραμμα εμβολιασμού και πρόληψη

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παιδιών, ο εμβολιασμός κατά του κοκκύτη πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 2 μηνών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερις δόσεις έως τους 15-18 μήνες, ακολουθούμενες από αναμνηστικές δόσεις στα 4-6 έτη, 11-12 έτη, 18-25 έτη και στη συνέχεια ανά δεκαετία.