«Τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει πραγματικά για να γίνεις μητέρα ή, στην περίπτωσή μου, μητέρα τεσσάρων παιδιών… Σε παρακαλώ, μάθε: δεν είσαι μόνη». Με αυτά τα λόγια η Μαράια Αντετοκούνμπο, σύζυγος του MVP του NBA Γιάννη Αντετοκούνμπο, μίλησε δημόσια για τη μάχη που δίνει με την επιλόχειο κατάθλιψη, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο ένα θέμα που συχνά μένει στη σιωπή. Μια γυναίκα με φαινομενικά «τέλεια» ζωή περιέγραψε τις σκοτεινές στιγμές που βίωσε μετά τον ερχομό του πρώτου, αλλά και του τέταρτου παιδιού της, επιδιώκοντας με αυτόν τον τρόπο να δώσει φωνή σε πολλές μητέρες που αισθάνονται πως βρίσκονται στο ίδιο αδιέξοδο και αρνούνται ή φοβούνται να το παραδεχτούν.

Διαβάστε: Μαράια Αντετοκούνμπο: Η επιλόχειος κατάθλιψη και η σχέση με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο - "Αυτός είναι ο άνθρωπος που ερωτεύτηκα"


Αντιμέτωπη με την επιλόχειο κατάθλιψη έρχεται μια στις οχτώ γυναίκες στην Ελλάδα

Σημειώνεται πως στην Ελλάδα περίπου µία στις οκτώ γυναίκες έρχεται αντιμέτωπη με την επιλόχειο κατάθλιψη, με τον αριθμό να είναι µάλλον μικρός σε σχέση με την πραγµατικότητα, δεδομένου ότι πολλές περιπτώσεις δεν δηλώνονται ποτέ, ειδικά στην επαρχία, όπου το στίγµα παραμένει πιο έντονο.

«Μια τέτοια δημόσια εξομολόγηση είναι καθοριστικής σημασίας», τονίζει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, PhD, Βασιλένα Σταυροπούλου, μιλώντας στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ». «Όταν μια γυναίκα όπως η Μαράια Αντετοκούνμπο, με δημόσια εικόνα, χρήματα και υποστήριξη, περιγράφει το βάρος, τον φόβο και την αποµόνωση που ένιωσε, κάνει κάτι πολύ γενναίο, καθώς σπάει τη σιωπή γύρω από µια βαθιά ανθρώπινη εµπειρία. Και η επιλόχειος κατάθλιψη είναι ακριβώς αυτό: σιωπηλή. Πολλές µητέρες δεν τολµούν να πουν τίποτα, από φόβο µήπως θεωρηθούν αχάριστες, ανίκανες ή υπερβολικές. Όταν όµως ένα πρόσωπο που φαίνεται “να τα έχει όλα” παραδέχεται πως “κι εγώ δυσκολεύτηκα”, τότε δηµιουργείται ένας καθρέφτης αναγνώρισης. Αυτό από µόνο του είναι θεραπευτικό». 


Η ψυχική υγεία δεν κανει διακρίσεις

Είναι αναγκαίο να γίνει αντιληπτό πως η ψυχική υγεία δεν κάνει διακρίσεις. Γι’ αυτό και κάθε νέα μητέρα, ανεξαρτήτως της θέσης και της οικονομικής κατάστασης που έχει ή της βοήθειας που της παρέχεται από το οικογενειακό της περιβάλλον, μπορεί να αισθανθεί ευάλωτη εσωτερικά, γιατί το μυαλό δεν αναγνωρίζει προνόμια, παρά μόνο συναισθήματα. «Οι ορµόνες, η στέρηση ύπνου, οι αλλαγές στον εγκέφαλο και το σώµα, η συναισθηµατική ανασφάλεια του “αν θα τα καταφέρω” είναι κοινά για όλες τις γυναίκες. Μέσα σε όλο αυτό δεν γίνεται να αγνοήσουμε τους πολλαπλούς ρόλους που φέρει µια γυναίκα, γιατί ακόμα και στην ευάλωτη κατάσταση της εγκυμοσύνης ή της λοχείας συχνά νιώθει ενοχές αν παρουσιαστεί λιγότερο καλή στη δουλειά, στη συντροφικότητα, στο σπίτι, στην οικογένεια. Γι’ αυτό και η επιλόχειος κατάθλιψη είναι τελικά ένα βιοψυχοκοινωνικό φαινόμενο», εξηγεί η κ. Σταυροπούλου.

Ποια είναι όμως τα πρώτα σημάδια που πρέπει να υποψιάσουν µια γυναίκα ή το περιβάλλον της πως χρειάζεται να ζητήσει βοήθεια; Σύμφωνα με την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια, «υπάρχει µία λεπτή γραµµή ανάµεσα στη φυσιολογική συγκίνηση των πρώτων ηµερών μετά τη γέννα και στην επιλόχειο κατάθλιψη. Οι περισσότερες γυναίκες τις πρώτες εβδοµάδες νιώθουν συναισθηµατικά ασταθείς, γεγονός που οφείλεται στην πτώση των ορµονών. Πρόκειται για το φαινόμενο “baby blues”, το οποίο συνήθως περνά µέσα σε 10-14 ηµέρες. Αν όµως η λύπη ή ο θυμός επιμένουν, αν μια μητέρα αισθάνεται ανίκανη, ενοχική ή αποσυνδεδεµένη από το µωρό της, τότε χρειάζεται βοήθεια. Αλλα σηµάδια είναι οι κρίσεις άγχους, η απώλεια όρεξης, η σκέψη πως “δεν αξίζω να είµαι µάνα”. Και, στο πιο βαρύ στάδιο, µπορεί να υπάρξουν σκοτεινές σκέψεις, που αυτό είναι πάντα σηµάδι να απευθυνθεί άµεσα σε ειδικό ή να καλέσει τη γραµµή 10306».


Η σημασία του περιβάλλοντος της γυναίκας στην επιλόχειο κατάθλιψη

Παρόλο, πάντως, που το κοντινό περιβάλλον μιας γυναίκας με επιλόχειο κατάθλιψη μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικό «δίχτυ» που θα την κρατήσει ασφαλή μέχρι να σταθεί στα πόδια της, έχει ταυτόχρονα τη δύναμη να την κάνει να νιώσει χειρότερα. «Μια γυναίκα µε επιλόχειο κατάθλιψη χρειάζεται παρουσία χωρίς πίεση. Η φροντίδα δεν είναι πάντα λόγια, είναι πράξεις, ένα πιάτο φαγητό, µία ώρα ύπνου, ένα “σ’ αγαπώ”, ένα “µπράβο που τα καταφέρνεις”. Την ίδια στιγμή, πρέπει να αποφεύγονται φράσεις όπως: “Εχεις υγιές µωρό, τι άλλο θες;”, “Ολες οι µαµάδες κουράζονται, θα περάσει”, “Μην είσαι υπερβολική”», επισημαίνει η ειδικός, υπογραμμίζοντας ότι ακόμα και σήμερα το στίγμα που υπάρχει γύρω από την ψυχική αυτή ασθένεια δεν έχει εξαλειφθεί. «Πολλές νέες µητέρες διστάζουν να πουν ότι δεν είναι καλά µετά τον τοκετό, γιατί η κοινωνία µας έχει συνδέσει τη µητρότητα µε τον ηρωισµό. Η καλή µάνα πρέπει να αντέχει τα πάντα, να µη λυγίζει, να χαµογελά. Αυτό το στερεότυπο όµως πνίγει. Αν σε αυτή την κοινωνική στάση προστεθεί και η σκυταλοδροµία του πόσο γρήγορα θα επανέλθει στα κιλά, τη δουλειά, την ερωτική ζωή και τις κοινωνικές της υποχρεώσεις, αντιλαµβανόµαστε πως η επιλόχειος κατάθλιψη έρχεται και ως ανθρώπινη αντίδραση σε σωρεία πιέσεων και απαιτήσεων, αλλά και σε µια τεράστια βιολογική και ψυχολογική αλλαγή». Η θεραπεία, πάντως, είναι απολύτως εφικτή, με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας, ομάδων υποστήριξης ή και της φαρμακευτικής αγωγής, που συνιστάται σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Για όσες γυναίκες νιώθουν ενοχές ή ντροπή επειδή δεν «χαίρονται» τη μητρότητα όπως περίμεναν, το μήνυμα της Βασιλένας Σταυροπούλου είναι σαφές: «Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν ακυρώνει την αγάπη σου για το παιδί σου, απλώς τη σκεπάζει προσωρινά με ένα πέπλο κόπωσης, φόβου και ενοχής. Η χαρά δεν έχει φύγει, έχει κουραστεί και περιμένει να την ξαναβρείς. Το πιο γενναίο πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να ζητήσεις βοήθεια. Η φροντίδα του εαυτού σου είναι φροντίδα του μωρού σου».

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά