Το θέαμα μιας μύγας που προσγειώνεται στο φαγητό μας προκαλεί άμεσα αίσθημα αποστροφής. Αλλά πόσο επικίνδυνη είναι πραγματικά αυτή η καθημερινή κατάσταση για την υγεία μας; Η απάντηση κρύβεται στον αριθμό των μικροβίων που μεταφέρει κάθε μύγα και στη δυνατότητά τους να προκαλέσουν ασθένεια. Ο Κέβιν Βερστρέπεν, διακεκριμένος γενετιστής και μικροβιολόγος στο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας της Φλάνδρας και το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λέουβεν, εξηγεί ότι το ζήτημα έχει δύο κρίσιμες διαστάσεις: τη μικροβιακή φόρτιση που φέρει κάθε μύγα και την ελάχιστη ποσότητα παθογόνων που απαιτείται για να επηρεάσει την υγεία του ανθρώπου.

Διαβάστε: Πείτε "αντίο" στις μύγες για πάντα με ένα μόνο φυσικό συστατικό - Το απόλυτο κόλπο που δουλεύει

Μικροβιακό φορτίο που μεταφέρει κάθε μύγα

Επιστημονικές μελέτες έχουν διερευνήσει εκτενώς αυτό το ερώτημα. Ιαπωνική έρευνα του 1999 εξέθεσε μύγες σε επικίνδυνα στελέχη Escherichia coli, του μικροβίου που συχνά προκαλεί ουρολοιμώξεις. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη διασπορά βακτηρίων για τέσσερις συνεχείς ημέρες μετά τη μόλυνση. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: τη δεύτερη ημέρα, το 80% των μυγών διέσπειρε περίπου 100 αποικίες E. coli σε εργαστηριακά δείγματα. Η μελέτη απέδειξε ότι τα βακτήρια επιβιώνουν στο πεπτικό σύστημα των μυγών για ημέρες και μεταδίδονται μέσω άμεσης επαφής ή περιττωμάτων.

Παράλληλη αμερικανική έρευνα υπό την επίβλεψη του ερευνητή της FDA, Αντόνιο ντε Χεσούς, εξέτασε τη μεταφορά E. coli από μολυσμένο φαγητό σε καθαρές επιφάνειες. Τα ευρήματα έδειξαν ότι περίπου οι μισές μύγες μετέφεραν ανιχνεύσιμες ποσότητες βακτηρίων, άνω των 50 ζωντανών κυττάρων. Κάθε μύγα μπορούσε να μεταδώσει από 30 έως 40.000 βακτηριακά κύτταρα σε κάθε προσγείωση.

Ελάχιστη δόση μικροβίων για ασθένεια

Θεωρητικά, όπως τονίζει ο Βερστρέπεν, ένα μόνο βακτηριακό κύτταρο θα μπορούσε να προκαλέσει ασθένεια. Στην πράξη όμως, η απόδειξη αυτής της θεωρίας είναι δύσκολη λόγω ηθικών περιορισμών στις ανθρώπινες δοκιμές. Ιαπωνική μελέτη του 2011 που ανέλυσε δεδομένα από επιδημίες τροφικών δηλητηριάσεων εκτίμησε τις απαιτούμενες δόσεις μόλυνσης:

  • Εντεροτοξινογόνο E. coli (κύρια αιτία διάρροιας ταξιδιωτών): 25 έως 1.000 μικροβιακά κύτταρα
  • E. coli που παράγει τοξίνη Shiga (θανατηφόρα): μόλις 2 έως 9 κύτταρα

Μύγα στο Φαγητό: Παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο για την υγεία

Η πιθανότητα νόσησης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, με κυριότερο τον χρόνο πολλαπλασιασμού των μικροβίων. Όταν μια μύγα προσγειώνεται στο φαγητό τη στιγμή της κατανάλωσης, ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός, καθώς η θερμοκρασία του φαγητού εμποδίζει την ανάπτυξη μικροβίων. Αντίθετα, όταν το φαγητό παραμένει εκτεθειμένο, ιδιαίτερα σε θερμό περιβάλλον, τα μικρόβια έχουν χρόνο να πολλαπλασιαστούν και να παράγουν επικίνδυνες τοξίνες.

Η σημασία της προέλευσης κάθε μύγας

Έρευνα του 2019 από την ομάδα του Βερστρέπεν συνέκρινε τα μικροβιώματα μυγών από σπίτια, νοσοκομεία και φάρμες στο Βέλγιο και τη Ρουάντα. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι ενώ το εσωτερικό μικροβίωμα των μυγών ήταν σταθερό ανεξάρτητα από το περιβάλλον, τα βακτήρια στην εξωτερική επιφάνεια διέφεραν δραματικά. Αυτό σημαίνει ότι οτιδήποτε υπάρχει στον χώρο προσγείωσης της μύγας μπορεί εύκολα να προσκολληθεί και να μεταφερθεί σε άλλες επιφάνειες, συμπεριλαμβανομένου του φαγητού μας.

Πόσο ανησυχητικό είναι το πρόβλημα

Σύμφωνα με τους ειδικούς, για άτομα με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, μια μύγα που κάθεται στιγμιαία στο φαγητό δεν συνιστά σοβαρή απειλή για την υγεία. Ακόμη και η κατά λάθος κατάποση μιας ολόκληρης μύγας σπάνια οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές. Όπως εξηγεί ο Βερστρέπεν, στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να εμφανιστούν ήπιες στομαχικές διαταραχές για λίγες ώρες, χωρίς όμως να υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη ζωή. Η φύση έχει εφοδιάσει τον ανθρώπινο οργανισμό με αποτελεσματικούς μηχανισμούς άμυνας που αντιμετωπίζουν τέτοιες καθημερινές εκθέσεις σε μικρόβια.