Πάνω από 111 δότες χάρισαν ζωή σε πάνω από 240 ασθενείς στην Ελλάδα: Ο Ηρακλής Τσαγκάρης μιλά στο parapolitika.gr για τη δωρεά οργάνων

Μέχρι σήμερα, το έτος που διανύουμε, πάνω από 111 αποβιώσαντες δότες οργάνων έχουν χαρίσει ζωή σε περισσότερους από 240 ασθενείς στην χώρα μας. Οι άνθρωποι που καθημερινά συντονίζουν αυτή την προσπάθεια αναμένουν αποτελέσματα ρεκόρ για το 2025. Ένας από αυτούς, ο κ. Ηρακλής Τσαγκάρης, καθηγητής Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, διευθυντής της Β’ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου «Αττικόν» και επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος Μεταμόσχευσης Πνευμόνων του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, μιλάει στο parapolitika.gr για τη συλλογική προσπάθεια, θεσμών και υγειονομικών, άνθησης της δωρεάς οργάνων και μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας.

Διαβάστε: Γεωργιάδης για την Πανελλήνια ημέρα Δωρεάς Οργάνων: Πάνω από 126.000 οι εγγραφές στο Μητρώο Δοτών μέσα σε ένα μήνα

Δωρεά οργάνων: Τι είπε ο Ηρακλής Τσαγκάρης στο parapolitika.gr

• Τα τελευταία χρόνια συμμετέχετε καθημερινά στην προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ελληνικής κοινωνίας ώστε συνάνθρωποί μας να μεταμοσχευθούν από δωρητές οργάνων. Η αύξηση των δοτών είναι σημαντική χάρη στο έργο σας. Ποιοι άλλοι συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια;

Είναι μία συλλογική προσπάθεια, στην οποία εμπλέκεται για πρώτη φορά τόσο ενεργά το Υπουργείο Υγείας, το Ίδρυμα Ωνάση, ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, οι μονάδες εντατικής θεραπείας, αλλά κυρίως ένα όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας μας που κατανοεί τη σημασία της προσπάθειας αυτής.

• Είναι αγώνας δρόμου τις περισσότερες φορές. Η ελληνική κοινωνία ανταποκρίνεται πιο ώριμα και λιγότερο προκατειλημμένα;

Όπως έχουμε δείξει στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν», ένα νοσοκομείο στη δυτική Αθήνα, η κοινωνία είναι πολύ πιο έτοιμη από το σύστημα να κινηθεί στη σωστή κατεύθυνση. Οι προκαταλήψεις για τη δωρεά, όπως και διάφοροι μύθοι, θεωρώ ότι είναι παρελθόν.

• Πού βρισκόμαστε σε σχέση με την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία της δωρεάς και λήψης οργάνων; Υπάρχουν κάποιες άλλες χώρες που δείχνουν προς τη σωστή κατεύθυνση;

Η χώρα υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου δωρεάς, αλλά έχει κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία 5 χρόνια. Αν συνεχίσει με αυτό το ρυθμό σε δύο ή τρία χρόνια θα φτάσουμε τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους και με τη δυναμική που έχουμε θα τους ξεπεράσουμε.

• Η ελληνική νομοθεσία συμβάλλει στην προσπάθειά σας; Υπάρχει ανάγκη συμπλήρωσης του νομοθετικού πλαισίου σύμφωνα πάντα με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υγεία των πολιτών;

Υπάρχει ένας πρόσφατος νόμος, του 2023, που καλύπτει τις βασικές νομοθετικές ανάγκες. Είμαι της άποψης ότι οι νόμοι και τα κανονιστικά πλαίσια θα πρέπει να είναι ευέλικτα, σε συμφωνία με τα διεθνώς κρατούντα σε υγειονομικά αναπτυγμένες χώρες ώστε να προάγουν την υπόθεση της δωρεάς. Νομίζω ότι το πλαίσιό μας έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Το πρόβλημα δεν είναι στη νομοθεσία, αλλά στη γραφειοκρατία.

• Εγκεφαλικός θάνατος και δωρεά οργάνων. Θα δώσει ζωή στους λήπτες. Ποιος αποφασίζει για τη δωρεά; Υπάρχει εμπιστοσύνη στις διαδικασίες;

Για τη δωρεά αποφασίζει πάντα η οικογένεια του θανόντος. Η πρόταση στην οικογένεια έρχεται συνήθως από τη θεραπευτική ομάδα, αφού έχει διαπιστωθεί ο εγκεφαλικός θάνατος από διαδικασίες που δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση. Μία τριμελής επιτροπή εξετάζει τον εγκεφαλικά νεκρό σε δύο χρονικά σημεία με χρονική απόσταση τουλάχιστον οκτώ ωρών μεταξύ τους, με πολύ καλά περιγεγραμμένες συνθήκες και αποφαίνεται με μη αμφισβητήσιμο τρόπο.

• Το «Αττικόν» Νοσοκομείο έχει υψηλές επιδόσεις και πρωτιές στον αριθμό των δοτών την τελευταία 5ετία. Υπάρχει συνεργασία με τα άλλα δημόσια νοσοκομεία της χώρας; Τα ιδιωτικά νοσοκομεία συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια; Ποια η αξία του Ωνάσειου Νοσοκομείου ως Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο για την ελληνική κοινωνία;

Το «Αττικόν» Νοσοκομείο είναι το πιο φιλικό στη δωρεά οργάνων νοσοκομείο της χώρας, όπως τουλάχιστον λένε οι αριθμοί. Σε αυτό έχουν συμβάλλει όλοι, από τη διοίκηση του νοσοκομείου μέχρι τον τελευταίο εργαζόμενο και όλοι κατανοούν και αγκαλιάζουν την προσπάθεια αυτή. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση βλέπουμε ότι και άλλα νοσοκομεία της χώρας κινούνται στην ίδια κατεύθυνση.

Το Ωνάσειο Μεταμοσχευτικό Κέντρο είναι μία σημαντική και απαραίτητη προσθήκη στη μεταμοσχευτική προσπάθεια της χώρας. Θα στεγάσει υπηρεσίες που για πρώτη φορά προσφέρονται στην ελληνική κοινωνία. Θα συμβάλλει στη βελτίωση και εμβάθυνση της σημαντικής προσπάθειας που γίνεται και θα αποτελέσει σημαντικό πόλο έλξης για Έλληνες επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.

• Η δωρεά οργάνων και οι μεταμοσχεύσεις είναι ευαίσθητο θέμα. Αφορούν τη ζωή και τον θάνατο, την υγεία και επιβίωση της κοινωνίας, τις επιστήμες, τους θεσμούς και τα ΜΜΕ, τη θεολογία και τη φιλοσοφία. Πού συγκλίνουν όλα αυτά;

Έχετε απόλυτο δίκιο. Η δωρεά οργάνων και οι μεταμοσχεύσεις είναι χώρος που συναντιέται η ιατρική με τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στην προσπάθειά μας βασίζεται στη συμβολή αυτών των ανθρωπιστικών επιστημών.

• Έρχεται και η ανάπτυξη της τεχνολογίας να βοηθήσει αλλά και να βάλει νέα διλήμματα. Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθάει ήδη στις δωρεές οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις;

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει και στις μεταμοσχεύσεις ένα πολύ σημαντικό ρόλο, τον οποίο ήδη βλέπουμε σε συστήματα που είναι πιο εξελιγμένα από τα δικά μας. Το μέλλον είναι μπροστά μας και είναι πάρα πολύ ανοιχτό.

• Θα δούμε μεταμόσχευση τεχνητών ή ζωικών ζωτικών μελών τα επόμενα χρόνια;

Οι ενδείξεις για μεταμόσχευση ιστών και οργάνων αυξάνονται συνεχώς, ενώ τα διαθέσιμα όργανα δεν αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό παγκόσμια. Κατά συνέπεια, η τεχνολογία καλείται να καλύψει έστω και μερικά το χάσμα αυτό. Υπάρχουν ήδη οι λογικές της εκτύπωσης οργάνων, οι οποίες βρίσκονται σε αρχικό στάδιο. Να έχουμε δηλαδή τεχνητά όργανα. Υπάρχει επίσης η λογική της ξενομεταμόσχευσης, δηλαδή το να χρησιμοποιούμε ζωικά, κατάλληλα τροποποιημένα όργανα, που θα μπορούσαν να εμφυτευθούν στον άνθρωπο. Τέλος, υπάρχει και μια διαδικασία μηχανικής υποστήριξης οργάνων και συστημάτων που πάσχουν, εφόσον η τεχνολογία πλέον μας δίνει πολύ μικρές συσκευές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη θέση κάποιων οργάνων. Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί άξονες στους οποίους κινούμαστε και θα δώσουν αποτελέσματα την επόμενη εικοσαετία που νομίζω θα μας εκπλήξουν όλους.

• Ποιοι είναι οι στόχοι μας, όλης της ελληνικής κοινωνίας, τα επόμενα χρόνια στο θέμα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων;

Στόχος δεν μπορεί να είναι παρά η κατά το δυνατόν καλύτερη ποσότητα και ποιότητα κάλυψης των αναγκών που έχουμε σαν κοινωνία στο χώρο των μεταμοσχεύσεων. Έχουμε μία σημαντική απόσταση να διανύσουμε, αλλά υπάρχει αισιοδοξία και πεποίθηση ότι θα τα καταφέρουμε.

Τα συστήματα υγείας παγκοσμίως βρίσκονται σε ένα μεταβατικό στάδιο που χαρακτηρίζεται από την ανάγκη για όλο και καλύτερη παροχή υπηρεσιών υγείας, συγκράτησης του κόστους και παροχής ισότιμης πρόσβασης σε όλη την κοινωνία. Οι εξαιρετικά φιλόδοξοι αυτοί στόχοι απαιτούν και προϋποθέτουν τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων και την αξιοποίηση όλου του ανθρώπινου κεφαλαίου, που έχουμε σαν χώρα και κοινωνία.