Συντριπτική και σοκαριστική είναι η είδηση που αποκάλυψε την Τετάρτη το βρετανικό δίκτυο BBC για την υπόθεση με το σπέρμα από Δανό δότη που έφερε μια εξαιρετικά επικίνδυνη καρκινογόνο γενετική μετάλλαξη, μια είδηση που συγκλόνισε την επιστημονική κοινότητα, αλλά, πάνω απ’ όλα, όλους εκείνους οι οποίοι δίνουν πραγματικές μάχες για να γίνουν γονείς. Το σπέρμα του δότη έφερε τη γενετική μετάλλαξη TP53 και χρησιμοποιήθηκε για να συλληφθούν σχεδόν... 200 παιδιά. Συγκλονιστικό, όμως, είναι και το γεγονός ότι δεν υφίσταται καμία ιατρική, εργαστηριακή ή άλλη εξέταση ή δυνατότητα προκειμένου οι γιατροί να ανιχνεύσουν ή, έστω, να υποψιαστούν την ύπαρξη της εν λόγω μετάλλαξης, TP53, σε κάποιον, οποιονδήποτε δότη, σύμφωνα με όσα αποκαλυπτικά δηλώνει στο parapolitika.gr ο μαιευτήρας – χειρουργός γυναικολόγος και μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρίας Ιατρών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Ηλίας Τσάκος.  

Διαβάστε: Σπέρμα με καρκινικό γονίδιο: Τι είναι το σύνδρομο Li-Fraumeni και πώς εντοπίζεται - Οδηγός για γονείς

Ο γιατρός είναι σοκαρισμένος: «Ως ειδικός γυναικολόγος γονιμότητας,  που εδώ και τριάντα χρόνια εργάζομαι καθημερινά με ζευγάρια και οικογένειες, που βιώνουν δυσκολίες γονιμότητας, η καρδιά μου πραγματικά ‘βούλιαξε’. Για εμάς, αυτοί οι αριθμοί δεν είναι στατιστικές. Είναι άνθρωποι, παιδιά, όνειρα».

Σπέρμα με καρκινικό γονίδιο: Ποια είναι τα δεδομένα της περίπτωσης που αποκάλυψε το BBC

Ο Ηλίας Τσάκος μάς εξηγεί:

«- Ο δότης ήταν υγιής και είχε περάσει όλους τους απαραίτητους ελέγχους.
- Η συγκεκριμένη μετάλλαξη απλώς δεν μπορούσε να ανιχνευθεί με τις διαθέσιμες ιατρικώς εξετάσεις.
- Ούτε ο ίδιος ο δότης, ούτε η τράπεζα σπέρματος, ούτε οι κλινικές γνώριζαν ότι έφερε τη μετάλλαξη TP53.
- Έως και 20% των σπερματοζωαρίων του δότη έφεραν τη μετάλλαξη, παρότι δεν υπήρχε σε άλλα κύτταρα του σώματός του.
- Τα έμβρυα που προέκυψαν από αυτά τα σπερματοζωάρια κληρονόμησαν τη μετάλλαξη σε όλα τα κύτταρά τους, αποκτώντας έναν, κατά 90%, κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου κατά τη διάρκεια της ζωής τους
- Το σπέρμα του δότη χρησιμοποιήθηκε σε 67 κλινικές σε 14 χώρες και τώρα γίνεται προσπάθεια ενημέρωσης όλων των οικογενειών».

Ο Ηλίας Τσάκος είναι κατηγορηματικός ως προς τις επιστημονικές δυνατότητες της σύγχρονης Ιατρικής όσον αφορά την τραγική αυτή υπόθεση: «Δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί αυτή η τραγωδία», μάς εξηγεί ο ίδιος και συμπληρώνει: «Με τη σημερινή επιστημονική γνώση, η ανίχνευση αυτής της μετάλλαξης ήταν αδύνατη. Όπως θα ήταν αδύνατη και σε περίπτωση που τη μετάλλαξη φέρει κάποιος άνδρας που γίνεται πατέρας με φυσική σύλληψη. Όμως η έκταση του προβλήματος θα μπορούσε να είναι πολύ μικρότερη».

Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες δεν υφίσταται ενιαίος ευρωπαϊκός ή διεθνής μηχανισμός καταγραφής δωρητών, ούτε κοινά όρια για τον αριθμό των οικογενειών τις οποίες δύναται να βοηθήσει ένας δότης, αλλά η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE) προτείνει όριο 50 οικογενειών ανά δότη, μία πρόταση που ο Ηλίας Τσάκος χαρακτηρίζει ως «όχι τέλεια, αλλά σαφώς προστατευτική, εάν εφαρμοσθεί».
Είμαστε έρμαια της επιθετικά καρκινογόνου μετάλλαξης, TP53, λοιπόν; Ο Ηλίας Τσάκος δεν μπορεί να βρει άμεση ή ορατή λύση στο εν λόγω πολύ σοβαρό επιστημονικό ιατρικό πρόβλημα, έχει όμως τέσσερις προτάσεις να καταθέσει, προτάσεις οι οποίες δεν συνιστούν μία περίπλοκη αλλαγή πολιτικής για το θέμα, αλλά η εφαρμογή τους κρίνεται ως αναγκαία:

- Δημιουργία πανευρωπαϊκού μητρώου δωρητών
- Κοινά, δεσμευτικά όρια για τον αριθμό των οικογενειών
- Κεντρική καταγραφή και διασταύρωση δεδομένων για να μην επαναληφθούν τέτοιες περιπτώσεις
- Απόλυτη διαφάνεια και συνεργασία ανάμεσα σε κράτη, κλινικές και τράπεζες σπέρματος

Τέλος, ο Ηλίας Τσάκος αναφέρει στο parapolitika.gr ότι «μόνον ένα πολύ μικρό ποσοστό επί του συνόλου των υποψηφίων δοτών σπέρματος πληρούν τα αυστηρά κριτήρια για να γίνουν δεκτοί, ενώ η δωρεά σπέρματος σε αδειοδοτημένες κλινικές εξακολουθεί να είναι ασφαλής και αξιόπιστη, παρά το συγκεκριμένο τραγικό και μαζικό συμβάν, το οποίο αποκάλυψε χθες το BBC».

Τσάκος Ηλίας, γυναικολόγος