Σύµφωνα µε τα σχετικά στοιχεία του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στους άνδρες στην Ελλάδα, καθώς και την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους οκτώ άνδρες θα έρθει αντιµέτωπος µε τη νόσο σε κάποια στιγµή της ζωής του. Επίσης, από τα στοιχεία του ΠΟΥ για το 2023 προκύπτει ότι στην Ελλάδα ο καρκίνος του προστάτη αντιπροσωπεύει περίπου το 18%-20% επί του συνόλου των νέων περιστατικών καρκίνου στους άνδρες.

Διαβάστε: Δανός γενετιστής για δότη με καρκινικό γονίδιο: "Οι τράπεζες σπέρματος σε Δανία και χώρες της Ευρώπης έχουν ξεπεράσει κάθε όριο" (Βίντεο)

2.023 θάνατοι από καρκίνο του προστάτη στην Ελλάδα το 2020

Μάλιστα, σύµφωνα µε τα σχετικά στοιχεία του World Life Expectancy, τα πιο πρόσφατα δεδοµένα αναφέρουν 2.023 θανάτους από καρκίνο του προστάτη στην Ελλάδα για το 2020. Αυτός ο αριθμός αντιπροσώπευε το 2020 περίπου το 2% επί του συνόλου των θανάτων στη χώρα. Πάντως, ο προσυµπτωµατικός έλεγχος για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη δεν περιλαµβάνεται στο µεγάλο δωρεάν πρόγραµµα «Προλαµβάνω», ως αποτέλεσµα ενός πραγµατικού διχασµού µεταξύ των ειδικών επιστηµόνων σχετικά µε τη σκοπιµότητα µιας ενδεχόµενης ένταξής του σε προληπτικά προγράµµατα τέτοιου τύπου. Η έγκαιρη διάγνωση, βεβαίως, παραµένει ο σηµαντικότερος σύµµαχος για την αποτελεσµατική αντιµετώπιση της νόσου, ενώ το θέµα ήρθε πριν από λίγες ηµέρες, µε πάταγο, στο φως της δηµοσιότητας, έπειτα από την αποκάλυψη του διευθυντή της εφηµερίδας «Καθηµερινή», Αλέξη Παπαχελά, σύµφωνα µε την οποία ο ίδιος µόλις διαγνώστηκε µε καρκίνο του προστάτη.

Αξίζει να σηµειωθεί, όµως, ότι µια αυξηµένη τιµή PSA ενδέχεται να υποδηλώνει προστατίτιδα, καρκίνο του προστάτη ή υπερπλασία προστάτη, ενώ οι σχετικές οριακές τιµές αυξάνονται αναλόγως µε την ηλικία. Για τους άνδρες ηλικίας έως 60 ετών, η οποία θεωρείται ως κρίσιµη ηλικία για τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, η τιµή PSA δεν πρέπει να ξεπερνά τα 4 ng/ml. Με το πέρασµα του χρόνου το µέγεθος του προστάτη αυξάνεται, ασφαλώς, µε αποτέλεσµα αυτός να εκκρίνει περισσότερο PSA.

Ιωάννης Καραϊτιανός: Σε άνδρες µε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη η έναρξη του προληπτικού ελέγχου είναι τα 40 έτη

Πάντως, σύµφωνα µε όσα αναφέρει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του ιδιωτικού νοσοκοµείου της Αθήνας «Ερρίκος Ντυνάν» και πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας, Ιωάννης Καραϊτιανός, «ο προσδιορισµός του PSA στο αίµα αποτελεί την πλέον δηµοφιλή µέθοδο έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη παγκοσµίως. Συνιστάται, µε βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες ευρωπαϊκών και αµερικανικών ογκολογικών και ουρολογικών επιστηµονικών εταιρειών, σε άνδρες ηλικίας 50 ετών και άνω και µε συχνότητα ανά 1 έως 3 έτη. Σε άνδρες µε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη η έναρξη του προληπτικού ελέγχου είναι τα 40 έτη. Η εξέταση του PSA πρέπει να συνεχίζεται ετησίως µέχρι τα 75 έτη τουλάχιστον ή και περισσότερο, εφόσον το άτοµο έχει καλό προσδόκιµο επιβίωσης». Ο κ. Καραϊτιανός παραδέχεται, όµως, ότι «παρατηρούνται σε πολλές περιπτώσεις ψευδώς θετικά, δηλαδή παθολογικά αποτελέσµατα, και ιδιαίτερα σε φλεγµονές του οργάνου (προστατίτιδες) και τα οποία δηµιουργούν εύλογο άγχος αλλά και οδηγούν συχνά σε άσκοπες και επώδυνες βιοψίες του προστάτη».

Θεοδώρα Ψαλτοπούλου: Ο µαζικός έλεγχος έχει βρεθεί ότι προκαλεί ''υπερδιάγνωση''

Eπίσης, η παθολόγος και καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, επισηµαίνει, µεταξύ άλλων, στα «Παραπολιτικά» τα εξής: «Ο καρκίνος του προστάτη πράγµατι αποτελεί σηµαντικό ζήτηµα υγείας, αλλά δεν έχει ενταχθεί στο εθνικό πρόγραµµα προληπτικών εξετάσεων “Προλαµβάνω”. Μπορεί να µπει µελλοντικά, αλλά πρέπει να γνωρίζουµε ότι ένας βασικός λόγος είναι ότι το τεστ PSA, η πιο συχνή εξέταση για τον προληπτικό έλεγχο, δεν θεωρείται απόλυτα αξιόπιστο ως πληθυσµιακό εργαλείο. Τα επίπεδα PSA µπορούν να αυξηθούν και για άλλους λόγους, όπως µια φλεγµονή ή η καλοήθης διόγκωση του προστάτη, γεγονός που συχνά οδηγεί σε ψευδώς θετικά αποτελέσµατα, άγχος και επιπλέον εξετάσεις. Επιπλέον, ο µαζικός έλεγχος PSA έχει βρεθεί ότι προκαλεί “υπερδιάγνωση”, δηλαδή εντοπισµό µορφών καρκίνου που πιθανότατα δεν θα προκαλούσαν ποτέ πρόβληµα στον άνδρα, µε αποτέλεσµα να γίνονται περιττές βιοψίες και θεραπείες που µπορεί να έχουν παρενέργειες, όπως ακράτεια ή στυτική δυσλειτουργία. Οι διεθνείς επιστηµονικές κατευθυντήριες οδηγίες διίστανται».

Κώστας Λιβαδάς: Όταν η τιµή υπερβαίνει τη µονάδα, να συστήνεται ετήσιος έλεγχος

Από τη δική του πλευρά και σύµφωνα µε όσα εξηγεί στα «Παραπολιτικά» ο διευθυντής ουρολόγος του νοσοκοµείου του ΕΣΥ της Αθήνας «Σισµανόγλειο», Κώστας Λιβαδάς, η πιο πρόσφατη σταδιοποίηση του χρόνου για τη διενέργεια εξέτασης PSA «θέλει», γενικά, όταν η τιµή είναι κάτω από τη µονάδα (1) να συστήνεται η διενέργεια εξέτασης PSA κάθε δύο χρόνια, αλλά, εάν η τιµή υπερβαίνει τη µονάδα, τότε να συστήνεται ετήσιος έλεγχος PSA. Ο κ. Λιβαδάς εκφράζει, όµως, την αµφιβολία του σχετικά µε τη σκοπιµότητα της ένταξης της εξέτασης για τη µέτρηση του PSA σε µαζικά προγράµµατα πρόληψης, όπως το «Προλαµβάνω».

Στο ίδιο µήκος κύµατος, πηγές του υπουργείου Υγείας αναφέρουν ανεπισήµως στα «Π» ότι «οι ειδικοί µάς έχουν διαβεβαιώσει ότι η εξέταση PSA δεν έχει ένδειξη για οριζόντιο screening στον γενικό πληθυσµό, γιατί η µέτρηση του PSA δεν αποτελεί αξιόπιστο µέτρο προκειµένου να γνωρίζει κάποιος πού βρίσκεται ως προς την κατάσταση του προστάτη του. Χρειάζεται πολυπαραµετρική µαγνητική τοµογραφία, η οποία αφορά τους ασθενείς υψηλού κινδύνου και όχι τον γενικό πληθυσµό. Γι’ αυτό η εξέταση PSA συστήνεται σε ατοµική βάση, στο πλαίσιο της πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας, και όχι οριζόντια, όπως είναι το πρόγραµµα “Προλαµβάνω”».

Γιώργος Καπετανάκης: Η έγκαιρη διάγνωση µπορεί να δώσει σε έναν άνδρα χρόνια υγείας και ποιότητας ζωής

Τέλος, ο πρόεδρος της Ελληνικής Οµοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), Γιώργος Καπετανάκης, υπογραµµίζει τα εξής σχετικά στα «Π»: «Τόσο το Ευρωπαϊκό Σχέδιο ∆ράσης κατά του Καρκίνου όσο και οι πρόσφατες συστάσεις του Συµβουλίου της Ε.Ε. δίνουν ιδιαίτερη σηµασία στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη. Είναι σηµαντικό να θυµόµαστε ότι δεν µπορούµε να τον “προλάβουµε” µε την έννοια της πρόληψης, αλλά µπορούµε να τον εντοπίσουµε νωρίς. Και αυτό κάνει τεράστια διαφορά. Η συνδυαστική αξιολόγηση µε PSA, η σωστή κλινική εκτίµηση κινδύνου και οι σύγχρονες απεικονιστικές µέθοδοι επιτρέπουν πιο ακριβείς διαγνώσεις και, συχνά, λιγότερες επεµβατικές θεραπείες. Ως εκπρόσωποι των ασθενών, εµείς ζητούµε να γίνει η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη οργανωµένη πρακτική στη χώρα µας: Ξεκινώντας από την ενηµέρωση των πολιτών, τις ξεκάθαρες οδηγίες προς τους γιατρούς και την ισότιµη πρόσβαση στις εξετάσεις. Κάθε καθυστέρηση κοστίζει. Η έγκαιρη διάγνωση µπορεί να δώσει σε έναν άνδρα χρόνια υγείας και ποιότητας ζωής».

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά