Η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου (Κρεατινής) ονομάζεται Τσικνοπέμπτη ή Τσικνοπέφτη, επειδή την ημέρα αυτή όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λειώνουν το λίπος από τα χοιρινά και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού. Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν, έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη.

Το έθιμο σύμφωνα με το SanSimera, χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του. Εικάζεται, όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το φαγοπότι και το γλέντι της ημέρας είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης».

Την Τσικνοπέμπτη ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα. Ανάλογες γιορτές υπάρχουν στη Γερμανία (Schmutziger Donnerstag = Λιπαρή Πέμπτη) και στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ (Mardi Gras = Λιπαρή Τρίτη), που συνδυάζονται με καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Στο έθιμο της Τσικνοπέμπτης και γενικά στην κρεατοφαγία αντιτίθεται η οργάνωση “Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής” (ΠΟΦΥΖΩ), που υποστηρίζει την ιδεολογία του «αντισπισισμού» (anti-speciesism), η οποία στρέφεται κατά της καταπάτησης των δικαιωμάτων των ζώων.

Τα έθιμα ανά περιοχή (προ κοροναϊού)

Τσικνοπέμπτη σήμερα και ολόκληρη η Ελλάδα αν δεν υπήρχε ο κοροναϊός θα έβγαινε να τσικνίσει και να γιορτάσει, τιμώντας έτσι  ένα έθιμο που προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα όταν οι Έλληνες έπιναν και γιόρταζαν προς τιμή του Θεού Διονύσου. Η σημερινή μέρα ταυτίζεται για πολλούς με το ξεκίνημα του καρναβαλιού και το ξεφάντωμα, από σήμερα αρχίζουν οι μεταμφιέσεις και η διασκέδαση.

Τα ιδιαίτερα έθιμα της μέρας σε διάφορες περιοχές της χώρας:

Στη Θήβα, την ημέρα της Τσικνοπέμπτης αρχίζει ο «βλάχικος γάμος» που ξεκινά με το προξενιό δύο νέων, συνεχίζει με το γάμο και τελειώνει την Καθαρή Δευτέρα με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.

Στην Πάτρα, εκατοντάδες Πατρινοί από το μεσημέρι της Τσικνοπέμπτης στήνουν ψησταριές σε κάθε σημείο της πόλης, ακόμα και έξω από τα καταστήματά τους.

Επίκεντρο των εορτασμών είναι η πλατεία 25ης Μαρτίου, τα κρεατικά και το κρασί «εμφανίζονται» από νωρίς το μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ.

Στην Κέρκυρα, οι ντόπιοι μαζεύονται για τα Πετεγολέτσα! Βγαίνουν δηλαδή στα παράθυρα (φανέστρες) των σπιτιών τους και «κουτσομπολεύουν».

Στην Κομοτηνή η μέρα είναι…ερωτική. Σύμφωνα με την παράδοση η ημέρα έιναι αφιερωμένη σε ζευγάρια που πρόκειται να παντρευτούν! Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα, τον κούρκο, και εκείνη στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.