Η μωβ μέδουσα έχει ήδη ξεκινήσει τις «διακοπές» της στις ελληνικές θάλασσες με πληθυσμιακή έξαρση που ξεπερνά τα συνηθισμένα επίπεδα. Αυτό το επικίνδυνο είδος της Μεσογείου απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τους λουόμενους, καθώς το τσίμπημά του μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές.

Διαβάστε: Γιατί το φετινό καλοκαίρι θα είναι μικρότερο από το περσινό


Γιατί παρουσιάζεται πληθυσμιακή έξαρση της μωβ μέδουσας

Η παρουσία της μωβ μέδουσας δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, αφού κάθε χρόνο εμφανίζεται στη Μεσόγειο και στις ελληνικές θάλασσες. Η έξαρση του πληθυσμού είναι περιοδικό φαινόμενο. Τελευταία φορά είχαμε μεγάλη παρουσία μωβ μέδουσας στον Κορινθιακό κόλπο από το 2015 έως το 2018 και στη Μάλτα από το 2018 έως το 2020.

Η επιστημονική ονομασία της μωβ μέδουσας είναι Pelagia noctiluca και η έντονη παρουσία της οφείλεται στις κατάλληλες θερμοκρασίες της θάλασσας. Η μωβ μέδουσα αναπαράγεται στους 16-27°C, ενώ η θερμοκρασία της θάλασσας στην Ελλάδα σπάνια πέφτει κάτω από τους 12°C, δημιουργώντας φιλόξενο περιβάλλον για το συγκεκριμένο είδος.

Παράλληλα, δεν υπάρχουν αρκετοί φυσικοί θηρευτές της μωβ μέδουσας, με αποτέλεσμα να κυκλοφορεί ανενόχλητη. Οι κύριοι θηρευτές της είναι η Δερματοχελώνα, η Καρέτα Καρέτα, ο Τόνος, ο Ξιφίας και το Φεγγαρόψαρο.


Πόσο επικίνδυνη είναι η μωβ μέδουσα

Η μωβ μέδουσα είναι από τα πιο επικίνδυνα είδη της Μεσογείου. Το τσίμπημά της είναι ιδιαίτερα επώδυνο εξαιτίας της νευροτοξίνης που περιέχει. Τα πλοκάμια της μωβ μέδουσας, που επιστημονικά ονομάζονται νηματοκλωστές, έχουν συνήθως μήκος 2 μέτρα αλλά μπορεί να φτάσουν και τα 10 μέτρα σε ελάχιστες περιπτώσεις.

Το τσίμπημα της μωβ μέδουσας μπορεί να προκαλέσει στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.


Συμπτώματα από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας

Αν δείτε ή σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα, δεν πρέπει να πανικοβληθείτε. Είναι από τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα που μπορεί να συμβεί σε κάποιον που πάει στη θάλασσα. Πριν πάτε σε παραλία, ελέγξτε αν έχει μωβ μέδουσες και αποφύγετε να κολυμπήσετε αν είναι ορατές από την ακτή.

Τα συμπτώματα που ενδεχομένως να νιώσετε από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας είναι: πόνος σαν κάψιμο, έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, εμφάνιση αποτυπώματος της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων και δύσπνοια.


Πώς να προετοιμαστείτε για την επίσκεψη στην παραλία

Ένα κιτ Α΄ Βοηθειών είναι απαραίτητο σε κάθε επίσκεψη στην παραλία, ειδικά αν έχετε παιδιά και υπάρχει κίνδυνος από μωβ μέδουσα. Το κιτ πρέπει να περιλαμβάνει πλαστική κάρτα, μαγειρική σόδα σε αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό, πλαστικό ποτήρι για το μείγμα, αντιισταμινικό χάπι και κορτιζονούχα κρέμα.


Τι να κάνετε μετά το τσίμπημα της μωβ μέδουσας

  • Ξεβγάλτε το σημείο με νερό της θάλασσας και όχι γλυκό νερό.
  • Φτιάξτε μείγμα με αναλογία 1:1 μαγειρικής σόδας με θαλασσινό αλάτι.
  • Με την κάρτα αφαιρέστε τη μαγειρική σόδα και τυχόν υπολείμματα από τις νηματοκύστες της μωβ μέδουσας.
  • Εφαρμόστε πάνω στην περιοχή με το τσίμπημα ένα μπουκάλι νερό ή κουτί αναψυκτικού για περίπου 15 λεπτά. Αυτό θα ανακουφίσει το πρήξιμο και την κοκκινίλα από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας.
  • Αν δεν έχετε τα παραπάνω μαζί σας, πηγαίνετε για πρώτες βοήθειες σε κέντρο υγείας ή στο ιατρείο της παραλίας. Το ίδιο να πράξετε αν ο πόνος και τα συμπτώματα από τη μωβ μέδουσα είναι έντονα.


Τι δεν πρέπει να κάνετε αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα

  • Μη βγάλετε τη μωβ μέδουσα έξω από το νερό, γιατί μπορεί να την πατήσει κάποιος κατά λάθος και να τον τσιμπήσει. Το γεγονός ότι βγάλατε μερικές μωβ μέδουσες έξω δεν σημαίνει ότι ο βυθός δεν είναι γεμάτος.
  • Μην χρησιμοποιήσετε ξύδι για να καθαρίσετε την περιοχή από το τσίμπημα της μωβ μέδουσας, γιατί ευνοείται το σπάσιμο των νηματοκύστεων και διαχέεται περισσότερο δηλητήριο.


Πού υπάρχουν μεγάλοι πληθυσμοί μωβ μέδουσας στην Ελλάδα

Κάθε μέρα ο χάρτης με την παρουσία της μωβ μέδουσας ανανεώνεται. Για να δείτε πού βρίσκονται πληθυσμοί από μωβ μέδουσες και αν θα τις συναντήσετε στον τόπο που ζείτε ή κάνετε διακοπές, μπορείτε να επισκεφθείτε τον διαδραστικό χάρτη του inaturalist.

Προς το παρόν, κάποιες περιοχές που σημειώνεται έξαρση μωβ μέδουσας είναι το Φισκάρδο στην Κεφαλονιά, το Γαλαξίδι, ο Κορινθιακός κόλπος, ο Παγασητικός κόλπος, ο Ευβοϊκός κόλπος, η Σκιάθος και η Σκόπελος.


Πώς μπορείτε να βοηθήσετε την καταγραφή της μωβ μέδουσας

Αν δείτε μωβ μέδουσα, βγάλτε μια φωτογραφία και ανεβάστε τη στην πλατφόρμα inaturalist.org. Αν γνωρίζετε το είδος της μέδουσας, καταχωρήστε το, αλλιώς συμπληρώστε cnidaria, μαζί με την ημερομηνία και την ακριβή τοποθεσία. Έτσι θα βοηθήσετε το κοινό που θα επισκεφθεί εκείνη την περιοχή μελλοντικά, αλλά και τους επιστήμονες που μελετούν τη μωβ μέδουσα.

Δείτε ΕΔΩ τον χάρτη με τις περιοχές που εντοπίζεται η μωβ μέδουσα