EnΚαμηλοπαρδάλεις: Δεν θεωρούνται πια ένα είδος - Είναι τέσσερα διαφορετικά, με τα τρία να κινδυνεύουν
Τι δείχνει νέα έρευνα;
Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) ανακοίνωσε πως υπάρχουν τέσσερα είδη καμηλοπάρδαλης
Για περισσότερους από δύο αιώνες, οι καμηλοπαρδάλεις θεωρούνταν ένα και μοναδικό είδος: η Giraffa camelopardalis, που απαντάται σε εκτεταμένες περιοχές αφρικανικών λιβαδιών και δασών.
Διαβάστε: Ανακάλυψη κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού: Πρώτη καταγραφή σπάνιου καλαμαριού της Ανταρκτικής σε βάθος 2.152 μέτρων
Ωστόσο, αυτή η αντίληψη αλλάζει ριζικά. Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη πως οι καμηλοπαρδάλεις δεν αποτελούν πλέον ένα είδος, αλλά τέσσερα διακριτά. Οι επιστήμονες θα προχωρήσουν τώρα στην αξιολόγηση της κατάστασης κάθε είδους ξεχωριστά, με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι τα τρία από αυτά βρίσκονται υπό απειλή εξαφάνισης.
«Μια καμηλοπάρδαλη δεν είναι απλώς μια καμηλοπάρδαλη», δήλωσε ο Μάικλ Μπράουν, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης. «Πλέον μιλάμε για τέσσερα διαφορετικά είδη, το καθένα με τη δική του εξελικτική πορεία και προκλήσεις. Αυτό αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη διατήρηση του είδους στην Αφρική», πρόσθεσε.
Οι καμηλοπαρδάλεις ξεχωρίζουν εύκολα από άλλα θηλαστικά χάρη στους μακριούς τους λαιμούς, αλλά υπάρχουν και πιο λεπτές διαφορές που τις διαφοροποιούν μεταξύ τους. Στις αρχές του 1800, Ευρωπαίοι ζωολόγοι παρατήρησαν διαφορετικά μοτίβα και χρώματα στα δέρματα που στάλθηκαν σε μουσεία, υποδεικνύοντας ότι υπήρχαν οκτώ ή εννέα υποείδη.
Στον 20ό αιώνα, οι καμηλοπαρδάλεις υπέστησαν σημαντική μείωση λόγω του ιού Rinderpest, που προσέβαλε τα βοοειδή, των φραχτών και δρόμων που κατακερμάτισαν τους βιοτόπους τους, και λόγω της λαθροθηρίας. Από το 1985 έως το 2015, ο πληθυσμός τους μειώθηκε περίπου κατά 40%.
Η IUCN είχε χαρακτηρίσει το είδος ευάλωτο το 2016, θεωρώντας ότι όλες οι καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε ένα είδος. Νέα στοιχεία, όμως, έθεσαν υπό αμφισβήτηση αυτή την υπόθεση.
Μία μελέτη DNA του 2024 αποκάλυψε ότι οι ζωντανές καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε τέσσερις κύριες γενετικές ομάδες που δεν αναμιγνύονται σημαντικά εδώ και περίπου 280.000 χρόνια. Άλλη μελέτη του 2024, που ανέλυσε 515 κρανία, έδειξε ανατομικές διαφορές: οι οσικόνες (κέρατα) στο κεφάλι διαφέρουν ανάλογα με την ομάδα. Οι καμηλοπαρδάλεις στα βόρεια έχουν υψηλά κέρατα, ενώ οι νότιες χαμηλά.
Ανακεφαλαιώνοντας αυτές και άλλες μελέτες, οι ειδικοί συμφώνησαν ότι υπάρχουν τέσσερα είδη:
«Όταν οι καμηλοπαρδάλεις έχουν χώρο και ασφάλεια, αναπαράγονται καλά», λέει η Στεφανί Φένες, διευθύντρια της Giraffe Conservation Foundation. «Υπάρχουν πραγματικά θετικές ιστορίες διατήρησης εκεί έξω».
Η νέα ταξινόμηση θα επιτρέψει στοχευμένα προγράμματα προστασίας για τα πιο απειλούμενα είδη, διασφαλίζοντας ότι οι καμηλοπαρδάλεις θα συνεχίσουν να ζουν στα αφρικανικά λιβάδια και δάση.
Διαβάστε: Ανακάλυψη κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού: Πρώτη καταγραφή σπάνιου καλαμαριού της Ανταρκτικής σε βάθος 2.152 μέτρων
Ωστόσο, αυτή η αντίληψη αλλάζει ριζικά. Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη πως οι καμηλοπαρδάλεις δεν αποτελούν πλέον ένα είδος, αλλά τέσσερα διακριτά. Οι επιστήμονες θα προχωρήσουν τώρα στην αξιολόγηση της κατάστασης κάθε είδους ξεχωριστά, με τα πρώτα στοιχεία να δείχνουν ότι τα τρία από αυτά βρίσκονται υπό απειλή εξαφάνισης.
«Μια καμηλοπάρδαλη δεν είναι απλώς μια καμηλοπάρδαλη», δήλωσε ο Μάικλ Μπράουν, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης. «Πλέον μιλάμε για τέσσερα διαφορετικά είδη, το καθένα με τη δική του εξελικτική πορεία και προκλήσεις. Αυτό αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη διατήρηση του είδους στην Αφρική», πρόσθεσε.
Οι καμηλοπαρδάλεις ξεχωρίζουν εύκολα από άλλα θηλαστικά χάρη στους μακριούς τους λαιμούς, αλλά υπάρχουν και πιο λεπτές διαφορές που τις διαφοροποιούν μεταξύ τους. Στις αρχές του 1800, Ευρωπαίοι ζωολόγοι παρατήρησαν διαφορετικά μοτίβα και χρώματα στα δέρματα που στάλθηκαν σε μουσεία, υποδεικνύοντας ότι υπήρχαν οκτώ ή εννέα υποείδη.
Στον 20ό αιώνα, οι καμηλοπαρδάλεις υπέστησαν σημαντική μείωση λόγω του ιού Rinderpest, που προσέβαλε τα βοοειδή, των φραχτών και δρόμων που κατακερμάτισαν τους βιοτόπους τους, και λόγω της λαθροθηρίας. Από το 1985 έως το 2015, ο πληθυσμός τους μειώθηκε περίπου κατά 40%.
Η IUCN είχε χαρακτηρίσει το είδος ευάλωτο το 2016, θεωρώντας ότι όλες οι καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε ένα είδος. Νέα στοιχεία, όμως, έθεσαν υπό αμφισβήτηση αυτή την υπόθεση.
Μία μελέτη DNA του 2024 αποκάλυψε ότι οι ζωντανές καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε τέσσερις κύριες γενετικές ομάδες που δεν αναμιγνύονται σημαντικά εδώ και περίπου 280.000 χρόνια. Άλλη μελέτη του 2024, που ανέλυσε 515 κρανία, έδειξε ανατομικές διαφορές: οι οσικόνες (κέρατα) στο κεφάλι διαφέρουν ανάλογα με την ομάδα. Οι καμηλοπαρδάλεις στα βόρεια έχουν υψηλά κέρατα, ενώ οι νότιες χαμηλά.
Καμηλοπαρδάλεις: Αναλυτικά τα τέσσερα είδη
Ανακεφαλαιώνοντας αυτές και άλλες μελέτες, οι ειδικοί συμφώνησαν ότι υπάρχουν τέσσερα είδη:- Καμηλοπάρδαλη του νότου (Giraffa giraffa): περίπου 68.837 άτομα, στη Νότια Αφρική και γειτονικές χώρες.
- Καμηλοπάρδαλη Μασάι (Giraffa tippelskirchi): Ανατολική Αφρική.
- Καμηλοπάρδαλη με δικτυωτό σχέδιο (Giraffa reticulata): Βόρεια Κένυα και νότια Αιθιοπία.
- Καμηλοπάρδαλη του βορρά (Giraffa camelopardalis): σποραδικά από Νότιο Σουδάν έως Νίγηρα, μόλις 7.037 άτομα.
«Όταν οι καμηλοπαρδάλεις έχουν χώρο και ασφάλεια, αναπαράγονται καλά», λέει η Στεφανί Φένες, διευθύντρια της Giraffe Conservation Foundation. «Υπάρχουν πραγματικά θετικές ιστορίες διατήρησης εκεί έξω».
Η νέα ταξινόμηση θα επιτρέψει στοχευμένα προγράμματα προστασίας για τα πιο απειλούμενα είδη, διασφαλίζοντας ότι οι καμηλοπαρδάλεις θα συνεχίσουν να ζουν στα αφρικανικά λιβάδια και δάση.
