Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει κατά 40 φορές την πιθανότητα εμφάνισης ακραίων κυμάτων καύσωνα, όπως εκείνων που ευνόησαν τις φονικές πυρκαγιές στην Ισπανία και την Πορτογαλία τον φετινό Αύγουστο, σύμφωνα με έκθεση του διεθνούς επιστημονικού δικτύου World Weather Attribution, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Διαβάστε: Μεσόγειος: Τι είναι οι "χρυσές μπάλες" του Ποσειδώνα που ξεβράζονται στις ακτές της

Η Ιβηρική Χερσόνησος, στο νοτιοδυτικό άκρο της Ευρώπης, αντιμετώπισε καθ’ όλη τη διάρκεια του Αυγούστου ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, που σε πολλές περιοχές ξεπέρασαν τους 40 βαθμούς Κελσίου. Οι παρατεταμένες συνθήκες καύσωνα δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση και εξάπλωση μεγάλων πυρκαγιών, κυρίως στη βόρεια Πορτογαλία, καθώς και στη δυτική και βορειοδυτική Ισπανία. Και οι δύο χώρες θρήνησαν από τέσσερις νεκρούς, ενώ χιλιάδες κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, την ώρα που τεράστιες εκτάσεις πρασίνου παραδόθηκαν στις φλόγες.

Όπως επισημαίνουν οι Ευρωπαίοι επιστήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη, η κλιματική αλλαγή –κυρίως ως αποτέλεσμα της καύσης ορυκτών καυσίμων– έχει καταστήσει τις ευνοϊκές για πυρκαγιές μετεωρολογικές συνθήκες όχι μόνο 40 φορές συχνότερες, αλλά και κατά 30% πιο έντονες.

«Αν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας, μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τόσο τις πυρκαγιές δεν θα καταγράφονταν παρά μια φορά κάθε 500 χρόνια, αντί για μια φορά κάθε 15 όπως συμβαίνει σήμερα», είπε στον Τύπο ο Θίο Κίπινγκ, ερευνητής στο Imperial College του Λονδίνου.

Οι περίοδοι υψηλών θερμοκρασιών ξεραίνουν γρήγορα τη βλάστηση και άρα κάνουν εφικτή την εκδήλωση πολύ πιο εντατικών πυρκαγιών που «μπορούν να προκαλούν δικό τους άνεμο, οδηγώντας σε αύξηση του ύψους που έχουν οι φλόγες, εκρήξεις και δεκάδες νέες εστίες σε μικρή απόσταση διότι ίπτανται καύτρες», πρόσθεσε.


Τι ρόλο παίζει στην κλιματική αλλαγή η έξοδος από τις περιοχές της επαρχίας;

Άλλος παράγοντας που χειροτερεύει τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής είναι η έξοδος από τις περιοχές της επαρχίας, που έχει αφήσει πολύ περισσότερες και μεγαλύτερες εκτάσεις γης ανεκμετάλλευτες από ό,τι ως πρότινος, σύμφωνα με τη Μάγια Βάλμπεργκ, σύμβουλο στο Κέντρο για το Κλίμα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου.

«Η παρακμή της παραδοσιακής γεωργίας και της κτηνοτροφίας μειώνει τον φυσικό έλεγχο της βλάστησης. Γαίες που ήταν άλλοτε κατοικημένες και εκμεταλλευόμενες γίνονται επομένως πιο εύφλεκτες», πρόσθεσε.

Στην Ισπανία κάηκαν πάνω από 3.800.000 στρέμματα από την αρχή της χρονιάς, ρεκόρ σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS), το οποίο συλλέγει δεδομένα από το 2006. Στην Πορτογαλία οι απώλειες έφθασαν τα 2.800.000 στρέμματα.

Το κύμα ζέστης που έπληξε την Ισπανία για 16 ημέρες τον Αύγουστο ήταν «το εντονότερο που έχει καταγραφτεί ποτέ», με μέσες θερμοκρασίες 4,6 βαθμούς υψηλότερες από εκείνες που παρατηρήθηκαν σε όλα τα προηγούμενα, σύμφωνα με την ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία AEMET.

Η ίδια ισπανική υπηρεσία έχει καταγράψει 77 κύματα ζέστης στη χώρα αφότου άρχισε να τηρεί αρχείο για αυτά το 1975, ανάμεσά τους έξι που ξεπέρασαν κατά τέσσερις βαθμούς ή περισσότερους τον μέσο όρο. Πέντε έχουν καταγραφτεί από το 2019.

Σύμφωνα με εκτίμηση που δημοσιοποίησε προχθές Τρίτη το Ινστιτούτο Υγείας Κάρλος III, πάνω από 1.100 θάνατοι στην Ισπανία θα μπορούσαν να οφείλονται στο κύμα καύσωνα του Αυγούστου.