Η κλιματική αλλαγή προκαλεί ανεπανόρθωτες ζημιές στους ελβετικούς παγετώνες, με πρόσφατη επιστημονική μελέτη να καταγράφει καταστροφική συρρίκνωση του όγκου τους κατά 24% την περίοδο 2015-2025. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί σήμα κινδύνου για την ενεργειακή ασφάλεια και τα υδάτινα αποθέματα της αλπικής χώρας.

Το ελβετικό δίκτυο παρακολούθησης Glamos κατέγραψε το 2025 επιπλέον απώλεια 3% του παγετωνικού όγκου, φτάνοντας κοντά στα ιστορικά επίπεδα του 2022. Οι ανεπαρκείς χειμερινές χιονοπτώσεις σε συνδυασμό με τα έντονα κύματα καύσωνα του Ιουνίου και Αυγούστου επιτάχυναν τη διαδικασία τήξης.

Παγετώνες: Επιταχυνόμενη καταστροφή 

Η τρέχουσα μείωση κατατάσσεται ως η τέταρτη σημαντικότερη από την έναρξη των συστηματικών μετρήσεων, ακολουθώντας τα καταστροφικά έτη 2022, 2023 και 2003. Ο Ματίας Χους, επικεφαλής του Glamos, τονίζει ότι εδώ και δύο δεκαετίες όλοι οι ελβετικοί παγετώνες υφίστανται συνεχή απώλεια μάζας με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό.

Τα στατιστικά στοιχεία αποκαλύπτουν την κλιμάκωση του προβλήματος: ενώ την περίοδο 1990-2000 η μείωση ανερχόταν σε 10%, στη δεκαετία 2000-2010 έφτασε το 14%, το 2010-2020 το 17%, και τώρα το 2015-2025 αγγίζει το 24%.

Διπλάσιος ρυθμός θέρμανσης στην Ελβετία

Η Ελβετία αντιμετωπίζει ιδιαίτερα έντονες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή, καθώς η θερμοκρασία της χώρας αυξάνεται με ρυθμό διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου, σύμφωνα με την Ελβετική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας.

Παρά το γεγονός ότι σχεδόν 50 κορυφές της χώρας υπερβαίνουν τα 4.000 μέτρα υψόμετρο, οι παγετώνες δεν παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αντοχή που αναμενόταν σε σχέση με γειτονικές χώρες όπως η Αυστρία, όπου οι υψηλότερες κορυφές φτάνουν τα 3.800 μέτρα.

Μελλοντικές προβλέψεις και περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Εάν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα, σχεδόν το σύνολο των ελβετικών παγετώνων αναμένεται να έχει εξαφανιστεί έως το τέλος του αιώνα. Αυτοί οι παγετώνες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το μισό του συνολικού όγκου των αλπικών παγετώνων.

Από τη δεκαετία του 1970, πάνω από 1.100 ελβετικοί παγετώνες έχουν ήδη εξαφανιστεί πλήρως. Έως το τέλος του 2025, ο συνολικός όγκος πάγου αναμένεται να φτάσει τα 45,1 κυβικά χιλιόμετρα, δηλαδή 30 κυβικά χιλιόμετρα λιγότερα σε σχέση με το 2000.

Σοβαρές συνέπειες για τα υδάτινα αποθέματα

Η προοδευτική υποχώρηση των αλπικών παγετώνων δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για την ευρωπαϊκή υδατική ασφάλεια. Παράλληλα, η αποσταθεροποίηση των ορεινών μαζών αυξάνει τον κίνδυνο καταστροφικών φαινομένων όπως κατολισθήσεις βράχων και πάγου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η καταστροφή του χωριού Μπλάτεν τον περασμένο Μάιο, που συνδέεται άμεσα με την αστάθεια που προκαλεί η τήξη των παγετώνων. Η συνολική επιφάνεια των παγετώνων εκτιμάται πλέον στα 755 τετραγωνικά χιλιόμετρα, παρουσιάζοντας μείωση 30% σε σχέση με το 2000.

Το 2024 σημειώθηκε ο δεύτερος θερμότερος Ιούνιος στην ιστορία της χώρας, προκαλώντας τήξη χιονιού ακόμη και σε εξαιρετικά μεγάλα υψόμετρα. Ωστόσο, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες του Ιουλίου και οι φρέσκες χιονοπτώσεις άνω των 2.500 μέτρων βοήθησαν στον περιορισμό των απωλειών, κάνοντας τη φετινή τήξη μόνο 15% μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2020.