Οι ωκεανοί του πλανήτη δέχονται σήμερα πρωτοφανή πίεση, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με την «τριπλή περιβαλλοντική κρίση» που περιλαμβάνει την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τη ρύπανση. Αυτό τονίζει, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Πιερ Μπαουρέλ (Pierre Bahurel), γενικός διευθυντής του Mercator Ocean International, του οργανισμού που καθοδηγεί την ευρωπαϊκή και διεθνή προσπάθεια ψηφιακής παρακολούθησης των ωκεανών.

Διαβάστε: Οι ωκεανοί υπό ασφυκτική πίεση - "Hotspot" η Μεσόγειος, προειδοποιεί ειδικός

Ο Μπαουρέλ αναφέρει ότι οι επιστήμονες καταγράφουν ιδιαίτερα ανησυχητικές εξελίξεις στα ύδατα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη Μεσόγειο να συγκαταλέγεται πλέον στα πιο ευάλωτα οικοσυστήματα παγκοσμίως.
  • Ρεκόρ θερμοκρασιών τον Ιούνιο 2025
  • Θερμοκρασία επιφάνειας: έως 30°C
  • Απόκλιση από τον μέσο όρο: +5°C
  • Ποσοστό επιφάνειας με έντονους ή ακραίους θαλάσσιους καύσωνες: 62%, η μεγαλύτερη τιμή που έχει καταγραφεί
Η Μεσόγειος, παρά το μικρό της μέγεθος και την κλειστή της μορφή, θερμαίνεται με ρυθμό 20% ταχύτερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο, μετατρεπόμενη σε ένα «εργαστήριο» – αλλά και προειδοποίηση – για όσα μπορεί να συμβούν σε άλλα θαλάσσια οικοσυστήματα.


Τι είναι το Digital Twin of the Ocean;

Το European Digital Twin of the Ocean (EDTO) αποτελεί το ψηφιακό δίδυμο των ωκεανών, μια πλατφόρμα υψηλής ακρίβειας η οποία:
  • αναπαριστά σε πραγματικό χρόνο τις φυσικές και βιολογικές διεργασίες,
  • ενσωματώνει δεδομένα από δορυφόρους, αισθητήρες, υποβρύχια, πλοία και μοντέλα,
  • προβλέπει κλιματικά και περιβαλλοντικά φαινόμενα.
Πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο που στηρίζει κυβερνήσεις, ερευνητικά κέντρα, περιβαλλοντικούς φορείς και τη χάραξη πολιτικών.

«Η επιστήμη αφήνει τον ωκεανό να μιλήσει»
Ο Μπαουρέλ τονίζει ότι ο ρόλος της επιστήμης είναι να προσφέρει διαφανή και αξιόπιστα δεδομένα, ώστε να λαμβάνονται τεκμηριωμένες αποφάσεις.

Αναφέρει ότι τα προηγμένα συστήματα πρόγνωσης αποκαλύπτουν πλέον φαινόμενα που μέχρι πρόσφατα περνούσαν απαρατήρητα:
  • επιταχυνόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας,
  • οξίνιση των νερών,
  • επέκταση θαλάσσιων καυσώνων,
  • πίεση στα αλιευτικά αποθέματα και στα οικοσυστήματα.


Το ΑΙ στην υπηρεσία των ωκεανών

Ο Μπαουρέλ υπογραμμίζει τη ραγδαία αύξηση της συμβολής της τεχνητής νοημοσύνης:
  • επιτρέπει ταχύτερες και ακριβέστερες αναλύσεις,
  • εντοπίζει μοτίβα που δεν είναι ορατά με τις κλασικές μεθόδους,
  • βελτιώνει τις προβλέψεις για ακραία φαινόμενα.


Ο ρόλος της Ελλάδας

Η Ελλάδα βρίσκεται – σύμφωνα με τον Μπαουρέλ – «στην πρωτοπορία της ευρωπαϊκής έρευνας στην τεχνητή νοημοσύνη και τη σύγχρονη ωκεανογραφία», χάρη:
  • στα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμιά της,
  • στην ισχυρή ναυτιλιακή παράδοση,
  • στη στρατηγική γεωγραφική θέση της.
Η χώρα συμμετέχει ενεργά σε ευρωπαϊκά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών του Copernicus Marine Service, στο οποίο βασίζεται το Digital Twin.


Μετατροπή του Mercator Ocean σε διακυβερνητικό οργανισμό

Ο Μπαουρέλ ανακοινώνει ότι το Mercator Ocean International εξελίσσεται σε νέο διακυβερνητικό οργανισμό, ο οποίος θα συντονίζει σε παγκόσμιο επίπεδο τη δημιουργία προηγμένων ψηφιακών εργαλείων για τη διαχείριση των ωκεανών.

Αυτό το βήμα αναμένεται να ενισχύσει:
  • την πρόσβαση δεδομένων για όλες τις χώρες,
  • την ανάπτυξη κοινών περιβαλλοντικών πολιτικών,
  • τη διεθνή συνεργασία απέναντι στην κλιματική κρίση.


Πέφτει το βάρος στη Μεσόγειο – Τι σημαίνει για την Ελλάδα;

Η Ελλάδα, με πάνω από 15.000 χλμ. ακτογραμμής και εκατοντάδες νησιά, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συνεπειών.
Προκύπτουν κρίσιμα ερωτήματα:
  • Πώς θα επηρεαστεί η αλιεία;
  • Ποιες περιοχές είναι πιο ευάλωτες στη διάβρωση και στην άνοδο της στάθμης;
  • Πώς θα προστατευθούν τα προστατευόμενα οικοσυστήματα;
Η ανάγκη για άμεσες, στοχευμένες πολιτικές είναι πλέον αδιαπραγμάτευτη.