Μια από τις πιο εκτενείς μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα για τη χρήση σύντομου ψηφιακού βίντεο καταλήγει σε ανησυχητικά ευρήματα: το περιεχόμενο τύπου TikTok, Instagram Reels και YouTube Shorts συνδέεται άμεσα με επιβάρυνση της ψυχικής υγείας και υποβάθμιση της γνωστικής λειτουργίας. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε από την American Psychological Association, επιβεβαιώνει ότι το φαινόμενο δεν αποτελεί απλώς μια τάση συζητήσεων στα social media, αλλά ένα πραγματικό νευροψυχολογικό ζήτημα.

Η ανησυχία δεν είναι καινούργια· πέρυσι ο όρος «brain rot» αναδείχθηκε Λέξη της Χρονιάς από το Oxford Dictionary, περιγράφοντας την «νοητική διάβρωση» που προκαλεί η υπερβολική κατανάλωση χαμηλής ποιότητας διαδικτυακού περιεχομένου. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει επιστημονικά ότι το φαινόμενο έχει μετρήσιμες επιπτώσεις στον εγκέφαλο.

Δραματικά ευρήματα για το TikTok: Τι έδειξε η έρευνα

Η μελέτη με τίτλο «Feeds, Feelings, and Focus» συγκέντρωσε στοιχεία από 98.299 συμμετέχοντες και 71 επιμέρους έρευνες. Τα βασικά συμπεράσματα:

  • Όσο περισσότερο σύντομο βίντεο παρακολουθεί κάποιος, τόσο μειώνεται η συγκέντρωσή του.
  • Παρατηρείται μεγαλύτερη παρορμητικότητα και δυσκολία στον έλεγχο συμπεριφοράς.
  • Οι νέοι περνούν κατά μέσο όρο 6,5 ώρες την ημέρα online, εντείνοντας τα συμπτώματα.


Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η συνεχής έκθεση σε γρήγορα, έντονα ερεθίσματα «εκπαιδεύει» τον εγκέφαλο να αναζητά μόνο άμεση ικανοποίηση, καθιστώντας δύσκολες δραστηριότητες που απαιτούν υπομονή, αργό ρυθμό και βαθιά επεξεργασία, όπως η ανάγνωση, η μελέτη ή η επίλυση σύνθετων προβλημάτων.

Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία

Η υπερβολική χρήση των πλατφορμών σχετίζεται με:

  • αυξημένη κοινωνική απομόνωση
  • χαμηλότερη αυτοεκτίμηση
  • προβλήματα με την εικόνα σώματος
  • χειρότερο ύπνο
  • υψηλότερα επίπεδα άγχους και μοναξιάς


Οι ερευνητές τονίζουν ότι η παρατεταμένη έκθεση σε φτωχό, επαναλαμβανόμενο ψηφιακό περιεχόμενο διαβρώνει τη νοητική ανθεκτικότητα και επηρεάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλος μαθαίνει και συγκεντρώνεται.

Η ανάγκη για ισορροπία

«Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη να κατανοήσουμε πώς τα σύντομα βίντεο επηρεάζουν τη συμπεριφορά και την ευημερία μας», σημειώνουν οι συντάκτες της έρευνας. Προσθέτουν ότι απαιτείται περαιτέρω μελέτη για το πώς αυτές οι συνήθειες επηρεάζουν τη σωματική και γνωστική υγεία, ώστε να διαμορφωθούν πιο υγιείς πρακτικές χρήσης.

Με τα σύντομα βίντεο να αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, η συζήτηση για τα όρια και τις συνέπειές τους καθίσταται πιο επίκαιρη από ποτέ.