Οι περισσότεροι χρήστες θεωρούν ότι μια εφαρμογή μπορεί να τους παρακολουθεί μόνο αν έχει πρόσβαση στην κάμερα ή στην τοποθεσία τους. Στην πράξη, όμως, υπάρχει ένα πολύ πιο ισχυρό «κουμπί» στο κινητό, το οποίο συχνά ενεργοποιείται χωρίς δεύτερη σκέψη και περνά απαρατήρητο.

Διαβάστε: Μήπως έχεις ακόμα το Nokia 3310; Δες πόσα χρήματα πιάνει

Όταν αυτό το δικαίωμα είναι ενεργό, δίνει τη δυνατότητα στις εφαρμογές να γνωρίζουν πότε και πώς χρησιμοποιείτε το κινητό σας, ποιες ενέργειες κάνετε και πόσο συχνά το έχετε στα χέρια σας. Μάλιστα, η παρακολούθηση αυτή μπορεί να γίνεται ακόμη και όταν η εφαρμογή δεν είναι ανοιχτή, δημιουργώντας ένα αναλυτικό προφίλ της καθημερινής σας χρήσης και των συνηθειών σας.


Ποιο είναι το "κουμπί" που επιτρέπει την παρακολούθηση

Η ρύθμιση ονομάζεται: Δικαίωμα Προσβασιμότητας (Accessibility permission)
(κυρίως σε Android, αλλά με αντίστοιχες λειτουργίες και στο iOS)

Αρχικά δημιουργήθηκε για:
  • άτομα με προβλήματα όρασης
  • φωνητικό έλεγχο
  • ανάγνωση οθόνης

Σήμερα, όμως, χρησιμοποιείται από εφαρμογές για πολύ περισσότερα.


Τι μπορεί να κάνει μια εφαρμογή όταν αποκτήσει άδεια πρόσβασης

Αν μια εφαρμογή έχει πρόσβαση προσβασιμότητας, μπορεί να:
  • «βλέπει» τι εμφανίζεται στην οθόνη
  • καταγράφει πότε ανοίγετε εφαρμογές
  • παρακολουθεί αγγίγματα και κινήσεις
  • γνωρίζει πότε πληκτρολογείτε κωδικούς
  • ανιχνεύει τραπεζικές εφαρμογές
  • μένει ενεργή στο παρασκήνιο
Σε συνδυασμό με άλλες άδειες, ανοίγει τον δρόμο για σοβαρή παραβίαση ιδιωτικότητας.


Γιατί οι χρήστες το ενεργοποιούν χωρίς να το καταλάβουν

  • Η άδεια δίνεται συνήθως όταν:
  • εγκαθιστάτε apps “βελτιστοποίησης”
  • χρησιμοποιείτε launchers
  • κατεβάζετε εφαρμογές για: καταγραφή οθόνης, εξοικονόμηση μπαταρίας, παρακολούθηση χρήσης, emojis / keyboards, «έξυπνες» ειδοποιήσεις

Το μήνυμα εμφανίζεται τεχνικό και ασαφές - οι περισσότεροι πατούν «Επιτρέπεται» (Allow).


Πώς συνδέεται με απάτες

Σε πολλές περιπτώσεις κακόβουλων apps, το δικαίωμα προσβασιμότητας χρησιμοποιείται για:
  • υποκλοπή στοιχείων online banking
  • παρακολούθηση συναλλαγών
  • εμφάνιση ψεύτικων overlays (π.χ. login οθόνες)
  • ενεργοποίηση ενεργειών χωρίς να το καταλάβετε
  • παράκαμψη μέτρων ασφαλείας


Γι’ αυτό και σχετίζεται άμεσα με:
  • απάτες στο κινητό
  • άδειασμα λογαριασμών
  • SIM swapping attacks


Πώς μπορείτε να ελέγχετε αν είναι ενεργό στο κινητό σας

Σε Android: Ρυθμίσεις – Απόρρητο ή Ασφάλεια – Προσβασιμότητα (Accessibility)
Δείτε ποιες εφαρμογές έχουν πρόσβαση
Αν δείτε εφαρμογές που:
  • δεν αναγνωρίζετε
  • δεν χρησιμοποιείτε συχνά
  • δεν έχουν λόγο να “βλέπουν” την οθόνη
απενεργοποιήστε τις άμεσα.

Σε iPhone: Το iOS είναι πιο αυστηρό, αλλά ελέγξτε:

Ρυθμίσεις → Απόρρητο & Ασφάλεια, Παρακολούθηση εφαρμογών, Καταγραφή οθόνης, Πλήρη πρόσβαση πληκτρολογίου.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε πληκτρολόγια τρίτων.


Το δεύτερο επικίνδυνο "κουμπί"

Εμφάνιση πάνω από άλλες εφαρμογές (Overlay / Draw over apps)

Σε Android, όταν συνδυάζεται με Accessibility:
  • μπορεί να εμφανίσει ψεύτικες οθόνες login
  • να μιμηθεί τραπεζικές εφαρμογές
  • να “κλέψει” στοιχεία χωρίς να το καταλάβετε
Τι να κάνετε άμεσα
  • Ελέγξτε Accessibility permissions
  • Αφαιρέστε άδειες από apps που δεν εμπιστεύεστε
  • Διαγράψτε apps που δεν χρειάζεστε
  • Κατεβάζετε εφαρμογές μόνο από επίσημα stores
  • Μην εγκαθιστάτε “εργαλεία βελτιστοποίησης”
  • Ενεργοποιήστε ειδοποιήσεις τραπεζών για κάθε συναλλαγή
Δεν χρειάζεται να πατήσετε ύποπτο link για να παρακολουθείται το κινητό σας. Μια και μόνο άδεια — που συχνά δίνεται χωρίς σκέψη — αρκεί για να ανοίξει την πόρτα σε παρακολούθηση και απάτες.

Ο τακτικός έλεγχος των ρυθμίσεων είναι πλέον βασικό μέτρο ψηφιακής ασφάλειας, όχι τεχνική λεπτομέρεια.