Τι προηγήθηκε τελικά: η κότα ή το αυγό; Μια επιστημονική μελέτη φαίνεται να δίνει –ίσως για πρώτη φορά– μια πιο ξεκάθαρη απάντηση σε ένα από τα πιο διάσημα ερωτήματα όλων των εποχών.

Το ερώτημα «η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα;» έχει τεθεί αμέτρητες φορές, άλλοτε σοβαρά και άλλοτε χαριτολογώντας. Πλέον, όμως, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη ίσως έχει ήδη δώσει τη λύση.


Τι δείχνουν τα ευρήματα έρευνας για την εξέλιξη των πτηνών

Σύμφωνα με έρευνα, οι μακρινοί πρόγονοι των πτηνών και των ερπετών δεν αναπαράγονταν απαραίτητα με αυγά, όπως πιστευόταν μέχρι σήμερα. Αντιθέτως, φαίνεται ότι αρκετά πρώιμα είδη μπορεί να γεννούσαν ζωντανά μικρά, πολύ πριν εμφανιστούν τα αυγά με σκληρό κέλυφος.

Αυτό σημαίνει ότι, σε εξελικτικούς όρους, το αυγό υπήρχε εκατομμύρια χρόνια πριν εξελιχθεί η σύγχρονη κότα. Οι πρόγονοι των δεινοσαύρων –και κατ’ επέκταση των πτηνών– αναπαράγονταν με αυγά πολύ πριν εμφανιστεί το κοτόπουλο ως είδος.

Ωστόσο, τα ευρήματα της μελέτης φέρνουν και μια ανατροπή: αναλύοντας 51 απολιθωμένα είδη και 29 σύγχρονα ζώα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ζωοτοκία (η γέννηση ζωντανών μικρών) μπορεί να ήταν πιο διαδεδομένη από όσο πιστεύαμε στα πρώτα στάδια της εξέλιξης των αμνιωτών – της ομάδας σπονδυλωτών που περιλαμβάνει ερπετά, πτηνά και θηλαστικά.

Γιατί το αυγό θεωρείται εξελικτικό «κλειδί»

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι, παρότι το αυγό με κέλυφος θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες εξελικτικές καινοτομίες, η παραμονή του εμβρύου μέσα στο σώμα της μητέρας προσέφερε ισχυρή προστασία και πιθανό εξελικτικό πλεονέκτημα.

Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Μάικλ Μπέντον από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, τα πρώτα τετράποδα ζώα ήταν εξαρτημένα από το νερό για την αναπαραγωγή τους. Η εμφάνιση των αμνιωτών πριν από περίπου 320 εκατομμύρια χρόνια τους επέτρεψε να απομακρυνθούν από το υδάτινο περιβάλλον, χάρη σε προσαρμογές όπως το αδιάβροχο δέρμα – αλλά κυρίως χάρη στο αυγό, το οποίο λειτουργούσε σαν μια «ιδιωτική λίμνη» για το αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής Baoyu Jiang, σημειώνει ότι η μέχρι σήμερα κυρίαρχη θεωρία αμφισβητείται πλέον σοβαρά. Όπως εξηγεί, πολλές σύγχρονες σαύρες και φίδια εναλλάσσουν τη ζωοτοκία με την ωοτοκία, ενώ ορισμένα είδη μπορούν να επιστρέψουν στην παραγωγή αυγών πιο εύκολα απ’ ό,τι πιστευόταν.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές των Πανεπιστημίων Nanjing και Μπρίστολ και δημοσιεύθηκε στο Nature Ecology & Evolution, δείχνει ότι το κλασικό δίλημμα ίσως δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζαμε – αλλά, τουλάχιστον εξελικτικά, το αυγό φαίνεται να έχει το προβάδισμα.