EnΗ Αγγλία "πνίγηκε" στο χταπόδι - Τι προκάλεσε τη μαζική αύξηση των χταποδιών
Τι σημαίνει η αύξηση για την αλιεία
«Η χρονιά του χταποδιού»: Γιατί αυξήθηκε θεαματικά ο πληθυσμός του στην Αγγλία και τι δείχνει για την κλιματική αλλαγή
Ρεκόρ που είχε να καταγραφεί εδώ και σχεδόν μία χιλιετία σημειώθηκε φέτος στους πληθυσμούς του μεσογειακού χταποδιού στα βρετανικά νερά, με τους ειδικούς να συνδέουν άμεσα το φαινόμενο με την κλιματική αλλαγή.
Η ομοσπονδία φιλανθρωπικών οργανώσεων Wildlife Trusts ανακήρυξε το 2025 ως «Έτος του Ακμάζοντος Χταποδιού», έπειτα από τον εντοπισμό εξαιρετικά αυξημένων πληθυσμών στα ανοιχτά της νοτιοδυτικής ακτής της Αγγλίας. Σύμφωνα με την ετήσια θαλάσσια ανασκόπησή της, οι αριθμοί χταποδιών που καταγράφηκαν το φετινό καλοκαίρι είναι οι υψηλότεροι από το 1950.
Όπως μετέδωσε και το BBC, οι ήπιοι χειμώνες των τελευταίων ετών, που συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, θεωρούνται βασικός παράγοντας αυτής της πληθυσμιακής «άνθισης».
Τα στοιχεία της Wildlife Trusts επιβεβαιώνονται και από επίσημα δεδομένα αλιείας. Το καλοκαίρι του 2025, περισσότεροι από 1.200 τόνοι χταποδιού αλιεύθηκαν σε βρετανικά ύδατα, αριθμός εντυπωσιακά υψηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Από το 2021, μόνο μία φορά είχε καταγραφεί εκφόρτωση που ξεπερνούσε τους 200 τόνους.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα περισσότερα άτομα ανήκουν στο είδος Octopus vulgaris, το οποίο απαντάται συνήθως στα θερμότερα νερά της Μεσογείου. Εθελοντές της Wildlife Trusts στην Κορνουάλη και το Ντέβον κατέγραψαν αύξηση εμφανίσεων άνω του 1.500% σε σύγκριση με το 2023, σε τμήματα της νότιας ακτογραμμής.
«Ήταν πραγματικά κάτι μοναδικό», δήλωσε ο Ματ Σλέιτερ από το Cornwall Wildlife Trust. «Είδαμε χταπόδια να κινούνται με προώθηση νερού σαν τζετ, να καμουφλάρονται τέλεια σαν φύκια, να καθαρίζονται και ακόμη και να “περπατούν” χρησιμοποιώντας δύο πλοκάμια για να απομακρυνθούν από δύτες».
Η Ρουθ Γουίλιαμς, επικεφαλής θαλάσσιας προστασίας της Wildlife Trusts, εξηγεί ότι η αύξηση οφείλεται πιθανότατα σε συνδυασμό περιβαλλοντικών παραγόντων, με κυριότερο την άνοδο της θερμοκρασίας των υδάτων.
«Οι θερμοκρασίες της θάλασσας στη νοτιοδυτική Αγγλία είναι 1,5 έως 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από το συνηθισμένο, ενώ οι θερμότεροι χειμώνες επιτρέπουν στα αυγά των χταποδιών να επιβιώνουν σε μεγαλύτερα ποσοστά», ανέφερε στο Euronews Green, τονίζοντας ωστόσο ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση του φαινομένου.
Η άνοδος της θερμοκρασίας των θαλασσών επιταχύνεται, καθώς οι ωκεανοί συνεχίζουν να απορροφούν τη θερμότητα που παράγεται από τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου. Μελέτη του 2025 στο περιοδικό Environmental Research Letters προειδοποιεί ότι η επιφάνεια των ωκεανών θερμαίνεται σήμερα τέσσερις φορές ταχύτερα απ’ ό,τι πριν από 40 χρόνια, με τις μέσες θερμοκρασίες να έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά.
«Αν οι ωκεανοί ήταν μια μπανιέρα, τη δεκαετία του 1980 η ζεστή βρύση έτρεχε αργά», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Κρις Μέρτσαντ. «Σήμερα τρέχει πολύ πιο γρήγορα. Ο μόνος τρόπος να επιβραδύνουμε τη θέρμανση είναι να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα και να κινηθούμε προς μηδενικές εκπομπές».
Δεν είναι ακόμη σαφές αν αυτή η πληθυσμιακή έκρηξη θα έχει μόνιμο χαρακτήρα ή αν πρόκειται για κυκλικό φαινόμενο. Τα χταπόδια τρέφονται κυρίως με οστρακοειδή, όπως αστακούς, καβούρια και χτένια, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει άμεσα την αλιευτική δραστηριότητα.
«Έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε αυτά τα είδη γύρω από τις ακτές μας και κατ’ επέκταση στην αλιευτική βιομηχανία που τα στοχεύει», ανέφερε η Ρουθ Γουίλιαμς, προσθέτοντας ότι οι αλιείς ενδέχεται να χρειαστεί να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους.
Κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ήδη μείωση στις εκφορτώσεις καβουριών, ενώ τα αλιεύματα αστακού, καραβίδας και χτενιών παραμένουν σταθερά.
Παρά τα θετικά νέα για τους πληθυσμούς χταποδιών, η φετινή ανασκόπηση της Wildlife Trusts καταγράφει και σοβαρά περιβαλλοντικά περιστατικά. Τον Μάρτιο, σύγκρουση πλοίων στη Βόρεια Θάλασσα προκάλεσε διαρροή μεγάλων ποσοτήτων πλαστικών σφαιριδίων ρητίνης, ενώ τον Νοέμβριο απελευθερώθηκαν σχεδόν 4,5 τόνοι bio-beads από μονάδα επεξεργασίας νερού στο Σάσεξ.
Υπήρξαν, ωστόσο, και ενθαρρυντικές εξελίξεις: καταγράφηκε αριθμός-ρεκόρ 46.000 φρατέρκουλων στο Σκόμερ του Πέμπροκσαϊρ, ενώ το εμβληματικό ασπρόμαυρο πουλί επέστρεψε στο νησί Μακ, μετά από επιτυχημένες δράσεις προστασίας και απομάκρυνσης χωροκατακτητικών ειδών.
Η ομοσπονδία φιλανθρωπικών οργανώσεων Wildlife Trusts ανακήρυξε το 2025 ως «Έτος του Ακμάζοντος Χταποδιού», έπειτα από τον εντοπισμό εξαιρετικά αυξημένων πληθυσμών στα ανοιχτά της νοτιοδυτικής ακτής της Αγγλίας. Σύμφωνα με την ετήσια θαλάσσια ανασκόπησή της, οι αριθμοί χταποδιών που καταγράφηκαν το φετινό καλοκαίρι είναι οι υψηλότεροι από το 1950.
Όπως μετέδωσε και το BBC, οι ήπιοι χειμώνες των τελευταίων ετών, που συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, θεωρούνται βασικός παράγοντας αυτής της πληθυσμιακής «άνθισης».
Χταπόδια: Ραγδαία αύξηση μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια
Τα στοιχεία της Wildlife Trusts επιβεβαιώνονται και από επίσημα δεδομένα αλιείας. Το καλοκαίρι του 2025, περισσότεροι από 1.200 τόνοι χταποδιού αλιεύθηκαν σε βρετανικά ύδατα, αριθμός εντυπωσιακά υψηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Από το 2021, μόνο μία φορά είχε καταγραφεί εκφόρτωση που ξεπερνούσε τους 200 τόνους.Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα περισσότερα άτομα ανήκουν στο είδος Octopus vulgaris, το οποίο απαντάται συνήθως στα θερμότερα νερά της Μεσογείου. Εθελοντές της Wildlife Trusts στην Κορνουάλη και το Ντέβον κατέγραψαν αύξηση εμφανίσεων άνω του 1.500% σε σύγκριση με το 2023, σε τμήματα της νότιας ακτογραμμής.
«Ήταν πραγματικά κάτι μοναδικό», δήλωσε ο Ματ Σλέιτερ από το Cornwall Wildlife Trust. «Είδαμε χταπόδια να κινούνται με προώθηση νερού σαν τζετ, να καμουφλάρονται τέλεια σαν φύκια, να καθαρίζονται και ακόμη και να “περπατούν” χρησιμοποιώντας δύο πλοκάμια για να απομακρυνθούν από δύτες».
Τι κρύβεται πίσω από την πληθυσμιακή «άνθηση»
Η Ρουθ Γουίλιαμς, επικεφαλής θαλάσσιας προστασίας της Wildlife Trusts, εξηγεί ότι η αύξηση οφείλεται πιθανότατα σε συνδυασμό περιβαλλοντικών παραγόντων, με κυριότερο την άνοδο της θερμοκρασίας των υδάτων.«Οι θερμοκρασίες της θάλασσας στη νοτιοδυτική Αγγλία είναι 1,5 έως 3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από το συνηθισμένο, ενώ οι θερμότεροι χειμώνες επιτρέπουν στα αυγά των χταποδιών να επιβιώνουν σε μεγαλύτερα ποσοστά», ανέφερε στο Euronews Green, τονίζοντας ωστόσο ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση του φαινομένου.
Η άνοδος της θερμοκρασίας των θαλασσών επιταχύνεται, καθώς οι ωκεανοί συνεχίζουν να απορροφούν τη θερμότητα που παράγεται από τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου. Μελέτη του 2025 στο περιοδικό Environmental Research Letters προειδοποιεί ότι η επιφάνεια των ωκεανών θερμαίνεται σήμερα τέσσερις φορές ταχύτερα απ’ ό,τι πριν από 40 χρόνια, με τις μέσες θερμοκρασίες να έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά.
«Αν οι ωκεανοί ήταν μια μπανιέρα, τη δεκαετία του 1980 η ζεστή βρύση έτρεχε αργά», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Κρις Μέρτσαντ. «Σήμερα τρέχει πολύ πιο γρήγορα. Ο μόνος τρόπος να επιβραδύνουμε τη θέρμανση είναι να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα και να κινηθούμε προς μηδενικές εκπομπές».
Τι σημαίνει η αύξηση για την αλιεία
Δεν είναι ακόμη σαφές αν αυτή η πληθυσμιακή έκρηξη θα έχει μόνιμο χαρακτήρα ή αν πρόκειται για κυκλικό φαινόμενο. Τα χταπόδια τρέφονται κυρίως με οστρακοειδή, όπως αστακούς, καβούρια και χτένια, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει άμεσα την αλιευτική δραστηριότητα.«Έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε αυτά τα είδη γύρω από τις ακτές μας και κατ’ επέκταση στην αλιευτική βιομηχανία που τα στοχεύει», ανέφερε η Ρουθ Γουίλιαμς, προσθέτοντας ότι οι αλιείς ενδέχεται να χρειαστεί να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους.
Κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ήδη μείωση στις εκφορτώσεις καβουριών, ενώ τα αλιεύματα αστακού, καραβίδας και χτενιών παραμένουν σταθερά.
Θετικά και ανησυχητικά μηνύματα για τη θαλάσσια ζωή
Παρά τα θετικά νέα για τους πληθυσμούς χταποδιών, η φετινή ανασκόπηση της Wildlife Trusts καταγράφει και σοβαρά περιβαλλοντικά περιστατικά. Τον Μάρτιο, σύγκρουση πλοίων στη Βόρεια Θάλασσα προκάλεσε διαρροή μεγάλων ποσοτήτων πλαστικών σφαιριδίων ρητίνης, ενώ τον Νοέμβριο απελευθερώθηκαν σχεδόν 4,5 τόνοι bio-beads από μονάδα επεξεργασίας νερού στο Σάσεξ.Υπήρξαν, ωστόσο, και ενθαρρυντικές εξελίξεις: καταγράφηκε αριθμός-ρεκόρ 46.000 φρατέρκουλων στο Σκόμερ του Πέμπροκσαϊρ, ενώ το εμβληματικό ασπρόμαυρο πουλί επέστρεψε στο νησί Μακ, μετά από επιτυχημένες δράσεις προστασίας και απομάκρυνσης χωροκατακτητικών ειδών.
