Στο επίκεντρο έντονου προβληματισμού βρίσκεται ο νορβηγικός σολομός, ένα από τα πιο δημοφιλή ψάρια παγκοσμίως, το οποίο προτείνουν σε όλες τις δίαιτες, και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο και στην ελληνική αγορά, καθώς νεότερα επιστημονικά στοιχεία εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια της κατανάλωσής του.

Σύμφωνα με έρευνα Τούρκου ακαδημαϊκού, ειδικευμένου στις ασθένειες των ιχθύων, ο σολομός εκτροφής μπορεί να φιλοξενεί έως και 70 διαφορετικά είδη παρασίτων. Τα παράσιτα αυτά, όπως επισημαίνεται, ενδέχεται να μεταφερθούν και σε γειτονικές ιχθυοκαλλιέργειες, προκαλώντας μαζική θνησιμότητα ψαριών και σημαντικές οικονομικές απώλειες για τον κλάδο.

Πέρα από τα παράσιτα, ανησυχία προκαλεί και η εκτεταμένη χρήση χημικών ουσιών στις μονάδες εκτροφής. Αντιβιοτικά και φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται για την πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών, με μέρος αυτών να παραμένει στο κρέας των ψαριών και να ενδέχεται να επηρεάζει την υγεία των καταναλωτών.

Στις 4 Δεκεμβρίου 2024, η διεθνής οργάνωση foodwatch ξεκίνησε εκστρατεία καλώντας το κοινό να αποφεύγει τον νορβηγικό σολομό, καταγγέλλοντας τις συνθήκες εκτροφής και τη συστηματική υποβάθμιση της υγείας των ψαριών. Την ίδια στιγμή, αποκαλύψεις βρετανικών μέσων ενημέρωσης ανέφεραν ότι ακόμη και προϊόντα που διατίθενται ως «βιολογικά» ενδέχεται να περιέχουν απαγορευμένα φυτοφάρμακα, με τη νορβηγική εταιρεία Mowi να κατηγορείται ότι αξιοποιεί νομοθετικά κενά για τη συγκεκριμένη σήμανση.

Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν επίσης αυξημένα επίπεδα ρύπων, όπως πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB) και διοξίνες, στον σολομό εκτροφής, ουσίες που έχουν συνδεθεί με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, μεταξύ των οποίων καρκινογένεση και διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράλληλα, έχουν ανιχνευθεί βαρέα μέταλλα όπως υδράργυρος και μόλυβδος, ενισχύοντας τις ανησυχίες για τη μακροχρόνια κατανάλωση.

Από διατροφικής πλευράς, ο άγριος σολομός εμφανίζεται ποιοτικά ανώτερος, καθώς περιέχει υψηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Αντίθετα, ο σολομός εκτροφής τρέφεται κυρίως με φυτικές ζωοτροφές, γεγονός που αυξάνει την αναλογία ωμέγα-6 λιπαρών.


Μαζικοί πρόωροι θάνατοι και έλεγχοι

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν το 2023, περίπου 63 εκατομμύρια σολομοί εκτροφής πέθαναν πρόωρα σε υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις της Νορβηγίας. Αν και τα ψάρια αυτά προορίζονται συνήθως για ζωοτροφή ή παραγωγή βιοκαυσίμων, έχουν καταγραφεί καταγγελίες για διάθεση χαμηλής ποιότητας προϊόντων ως «ανώτερης» κατηγορίας.

Η Νορβηγική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων έχει επιβεβαιώσει την ύπαρξη εκτεταμένων προβλημάτων σε πολλές μονάδες, κάνοντας λόγο για τραυματισμένα και παραμορφωμένα ψάρια. Παρά τα παραπάνω, πρόσφατες αναλύσεις δειγμάτων καπνιστού σολομού δεν εντόπισαν υπολείμματα απαγορευμένων ουσιών, γεγονός που οδηγεί τις Αρχές στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση θεωρείται γενικά ασφαλής.

Ωστόσο, για όσους επιθυμούν να περιορίσουν πιθανούς κινδύνους, ειδικοί προτείνουν εναλλακτικές πηγές ωμέγα-3 λιπαρών, όπως οι σαρδέλες, οι οποίες θεωρούνται πιο φυσικές και ασφαλείς επιλογές.