Ο καφές από μόνος του, όταν καταναλώνεται σκέτος, σπάνια προκαλεί σημαντική άνοδο του σακχάρου στο αίμα. Το ζήτημα συνήθως δεν είναι το ρόφημα, αλλά όσα προσθέτουμε σε αυτό: ζάχαρη, σιρόπια, γλυκαντικές κρέμες και αρωματισμένα γάλατα.


Πώς μεταβάλλεται φυσιολογικά το σάκχαρο

Τα επίπεδα σακχάρου αυξομειώνονται στη διάρκεια της ημέρας, κυρίως ανάλογα με τη διατροφή. Μετά την κατανάλωση τροφών, ειδικά υδατανθράκων, η γλυκόζη στο αίμα ανεβαίνει. Σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη ή σακχαρώδη διαβήτη, η αύξηση αυτή είναι συχνά πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο, επειδή η ινσουλίνη δεν λειτουργεί αποτελεσματικά ή δεν παράγεται επαρκώς.


Καφές και πρωινό σάκχαρο

Για τους περισσότερους ανθρώπους, το σάκχαρο είναι χαμηλότερο τις πρωινές ώρες. Καθώς ο καφές αποτελεί βασικό στοιχείο της πρωινής ρουτίνας, εύλογα γεννάται το ερώτημα αν μπορεί να το επηρεάσει αρνητικά.

Ο σκέτος καφές, χωρίς ζάχαρη ή πρόσθετα, δεν φαίνεται να ανεβάζει αισθητά το σάκχαρο. Μάλιστα, όταν καταναλώνεται μαζί με γεύμα που περιέχει πρωτεΐνη και καλά λιπαρά, η επίδρασή του στη γλυκόζη περιορίζεται ακόμη περισσότερο, καθώς τα θρεπτικά αυτά συστατικά βοηθούν στη σταθεροποίηση των επιπέδων.


Η καφεΐνη και οι ορμόνες του στρες

Σε ορισμένα άτομα, ιδιαίτερα σε όσους είναι πιο ευαίσθητοι στην καφεΐνη, ο καφές μπορεί να προκαλέσει παροδική άνοδο του σακχάρου. Η καφεΐνη ενεργοποιεί ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, οι οποίες δίνουν σήμα στο ήπαρ να απελευθερώσει αποθηκευμένη γλυκόζη στο αίμα. Το πόσο έντονη θα είναι αυτή η αντίδραση διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτάται τόσο από την ευαισθησία όσο και από την ποσότητα καφεΐνης.


Ζάχαρη και γλυκαντικά στον καφέ

Ο μεγαλύτερος «ένοχος» για την αύξηση του σακχάρου είναι τα πρόσθετα γλυκαντικά. Η λευκή ζάχαρη, το μέλι, η αγαύη και τα αρωματισμένα σιρόπια απορροφώνται γρήγορα, προκαλώντας απότομες αυξήσεις της γλυκόζης. Αντίθετα, γλυκαντικά χωρίς θερμίδες, όπως η στέβια, δεν επηρεάζουν το σάκχαρο, ενώ οι σάκχαρα-αλκοόλες έχουν πιο ήπια επίδραση.


Γάλα και κρέμα

Οι γλυκαντικές κρέμες συχνά περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα που μπορούν να ανεβάσουν το σάκχαρο στο αίμα. Ακόμη και το απλό γάλα ή το half-and-half μπορεί να το επηρεάσει ελαφρώς, λόγω της λακτόζης. Οι φυτικές εναλλακτικές λύσεις, αν και χωρίς λακτόζη, συχνά περιέχουν ζάχαρη, γι’ αυτό ο έλεγχος της ετικέτας είναι απαραίτητος.


Καφές με άδειο στομάχι

Η κατανάλωση καφέ χωρίς φαγητό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αύξηση του σακχάρου, καθώς απουσιάζουν η πρωτεΐνη, τα λιπαρά και οι φυτικές ίνες που θα «φρενάρουν» την απόκριση του οργανισμού στο στρες. Ο συνδυασμός του καφέ με ένα μικρό γεύμα ή σνακ πλούσιο σε πρωτεΐνη συμβάλλει στη σταθερότερη γλυκαιμική εικόνα.


Παίζει ρόλο το στρες και ο ύπνος

Η αντίδραση στον καφέ δεν είναι ίδια για όλους. Άτομα με αυξημένο στρες ή έλλειψη ύπνου έχουν ήδη υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης, οπότε η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την άνοδο του σακχάρου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η μείωση της καφεΐνης ή η επιλογή ντεκαφεϊνέ μπορεί να αποδειχθεί πιο ωφέλιμη.


Πρακτικές συμβουλές

Η ρύθμιση του σακχάρου δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον καφέ. Η τακτική άσκηση, τα ισορροπημένα γεύματα και η αποφυγή παράλειψης του πρωινού παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Ο καφές μπορεί να παραμείνει μέρος μιας υγιεινής καθημερινότητας, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο, χωρίς υπερβολικά πρόσθετα και σε συνδυασμό με σωστή διατροφή και κίνηση.