Το μερίδιο των ανθρώπων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ή κατέχουν ένα smartphone συνεχίζει να επεκτείνεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, ενώ παραμένει υψηλό στις ανεπτυγμένες χώρες. Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες αγορές προσεγγίζουν γρήγορα τα επίπεδα που παρατηρούνται σε πιο προηγμένες οικονομίες ως προς τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, καθώς οι άνθρωποι στις προηγμένες οικονομίες φτάνουν στα ανώτερα όρια της διείσδυσης του Διαδικτύου, το ψηφιακό χάσμα συνεχίζει να περιορίζεται ανάμεσα σε πλούσιες και αναπτυσσόμενες χώρες.

Όπως προκύπτει από έρευνα του PEW Research Center, τα τελευταία πέντε χρόνια σημειώθηκε σταθερή αύξηση στη χρήση του Διαδικτύου μεταξύ των αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομιών, ενώ μεταξύ των ανεπτυγμένων παρέμεινε σχετικά σταθερή. Παρόμοια είναι η τάση τόσο στην κατοχή smartphone, όσο και στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Παρά την αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου και την ιδιοκτησία smartphone, ο κόσμος παραμένει ψηφιακά διαιρεμένος. Εξακολουθεί να ισχύει, για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι στις πλουσιότερες χώρες έχουν υψηλότερα ποσοστά χρήσης του διαδικτύου και ιδιοκτησίας smartphone. Ωστόσο, μεταξύ των ανθρώπων που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, οι χρήστες σε αναπτυσσόμενες χώρες συχνά αποδεικνύεται πιο πιθανό να δικτυωθούν μέσω πλατφορμών όπως το Facebook και το Twitter.

Και εντός των χωρών, οι ψηφιακές διαιρέσεις παραμένουν. Η ηλικία, η εκπαίδευση, το εισόδημα και σε ορισμένες περιπτώσεις το φύλο εξακολουθεί να διαφοροποιεί το ποιος χρησιμοποιεί το διαδίκτυο και ποιος δεν το κάνει, ποιος είναι ενεργός στα κοινωνικά μέσα και ποιος είναι ανενεργός.

Η έρευνα του Pew Research Center διεξήχθη σε 37 χώρες από τις 16 Φεβρουαρίου έως τις 8 Μαΐου 2017, μεταξύ 40.448 ερωτηθέντων. Περιλαμβάνει επίσης ανάλυση από τις έρευνες του ίδιου Κέντρου που διεξήχθησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 2.002 ατόμων το 2018 και στην Κίνα μεταξύ 3.154 ατόμων το 2016.

Διαδίκτυο

Ενώ το χάσμα στη χρήση του Διαδικτύου μεταξύ αναδυόμενων και προηγμένων οικονομιών έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλος αριθμός ανθρώπων που δεν το χρησιμοποιούν.

Τα ποσοστά διείσδυσης του Διαδικτύου -όπως μετράται από τη χρήση του ή την ιδιοκτησία smartphone- παραμένουν υψηλά στη Βόρεια Αμερική και σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, καθώς και σε μέρη της Ασίας- Ειρηνικού. Μεταξύ των χωρών που ερωτήθηκαν (μέσος όρος 75%), η Νότια Κορέα ξεχωρίζει ως η πλέον συνδεδεμένη κοινωνία, με χρήση από το 96% των ενηλίκων. Ακολουθούν η Ολλανδία και η Αυστραλία (από 93%), η Σουηδία (92%), ο Καναδάς (91%), οι ΗΠΑ (89%), το Ισραήλ και η Βρετανία (88%), η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία (από 87%). Στον αντίποδα, η Ινδία και η Τανζανία, με 25% των ενηλίκων να δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, βρίσκονται στην τελευταία θέση και ακολουθούν η Κένυα και η Γκάνα (από 39%), η Νιγηρία (42%), η Τυνησία (44%), η Σενεγάλη (46%), οι Φιλιππίνες (56%), η Νότια Αφρική (59%), το Βιετνάμ και το Περού (από 64%).

Το παγκόσμιο ψηφιακό χάσμα είναι σε μεγάλο βαθμό ζήτημα οικονομικό. Οι πλουσιότερες χώρες, μετρούμενες βάσει του κατά κεφαλήν Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου, ενώ οι φτωχότερες χώρες τείνουν να έχουν χαμηλότερα ποσοστά. Αυτό το πρότυπο είναι συνεπές σε προηγούμενες έρευνες και παραμένει σήμερα τόσο για τη χρήση του Διαδικτύου όσο και για την ιδιοκτησία smartphone.

Τα smartphones -τα κινητά τηλέφωνα που μπορούν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και τις εφαρμογές πρόσβασης σε αυτό- είναι πολύ κοινά σε όλο τον κόσμο. Από όλους τους ερωτηθέντες και στις 39 χώρες της έρευνας, 59% ανέφεραν ότι διαθέτουν ένα smartphone. Μόνον 8% αναφέρουν ότι δεν έχουν καθόλου συσκευή κινητής τηλεφωνίας.

Το πρότυπο της ιδιοκτησίας smartphone είναι παρόμοιο με τη χρήση του Διαδικτύου, καθώς οι άνθρωποι σε πλουσιότερες χώρες παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτησίας. Αλλά το χάσμα στην ιδιοκτησία smartphone είναι μικρότερο από ό,τι στο παρελθόν, καθώς πολλοί, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, παραλείπουν τα σταθερά τηλέφωνα και επιλέγουν να αποκτήσουν, απευθείας, συσκευή κινητής τηλεφωνίας.

Από τις χώρες που ρωτήθηκαν, τους περισσότερους ενήλικες που δηλώνουν ότι κατέχουν smartphone έχει η Νότια Κορέα, με ποσοστό που φθάνει το 94%. Ακολουθούν το Ισραήλ (83%), η Αυστραλία (82%), η Ολλανδία, η Σουηδία και ο Λίβανος (από 80%), η Ισπανία (79%), οι ΗΠΑ (77%) και η Ιορδανία (76%). Τους λιγότερους ενήλικες που δηλώνουν ότι κατέχουν smartphone, έχουν η Τανζανία (13%), η Ινδία (22%), η Ινδονησία (27%), η Κένυα (30%), η Σενεγάλη (34%), η Γκάνα (35%), η Βενεζουέλα (38%), το Περού (41%) και το Μεξικό (42%).

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Τα social media είναι δημοφιλή μεταξύ πολλών χρηστών του Διαδικτύου και τα ποσοστά χρήσης είναι υψηλά τόσο σε πολλές από τις εξελιγμένες οικονομίες, όσο και σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως προκύπτει από την έρευνα του Κέντρου PEW. Για παράδειγμα, με παγκόσμιο μέσο όρο στο 53%, 75% των ενήλικων Ιορδανών λένε ότι χρησιμοποιούν τα social media. Αυτό σημαίνει ότι από τους οκτώ στους δέκα Ιορδανούς που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, 94% δραστηριοποιούνται σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Αντίθετα, σε ορισμένες χώρες με υψηλά ποσοστά χρήσης του Διαδικτύου, σχετικά μικρά μερίδια ενηλίκων αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν τα social media. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, όπου 87% των ανθρώπων χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, λιγότερο από το ήμισυ λένε ότι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Έτσι, η Ιορδανία με 75% των ενηλίκων να δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν τα social media βρίσκεται πρώτη στην κατάταξη των χωρών που καλύπτει η έρευνα. Ακολουθούν ο Λίβανος (72%), οι ΗΠΑ, η Ν. Κορέα και η Αυστραλία (από 69%), το Ισραήλ και ο Καναδάς (από 68%), η Σουηδία (67%), η Ρωσία (66%) και η Αργεντινή (65%). Οι λιγότεροι ενήλικες που χρησιμοποιούν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης καταγράφηκαν σε Τανζανία και Ινδία (από 20%), Ινδονησία (26%), Κένυα (30%), Γκάνα (32%), Σενεγάλη και Νιγηρία (από 35%), Τυνησία (38%), Ιαπωνία (39%) και Γερμανία (40%).

Ελλάδα

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα, 66% των ενηλίκων δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο (παγκόσμιος μέσος όρος 75%), 53% ότι κατέχουν smartphone (παγκόσμιος μέσος όρος 59%) και 45% ότι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (παγκόσμιος μέσος όρος 53%).

Ωστόσο, το ποσοστό μεταξύ των νέων ηλικίας 18- 36 ετών που δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ή έχουν smartphone, εκτινάσσεται σε 99%, δημιουργώντας ένα χάσμα της τάξης του 47% από τους πολίτες ηλικίας 37 ετών και άνω. Επίσης, μεγάλες διαφορές καταγράφονται και ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης. Έτσι, όσοι έχουν λίγη εκπαίδευση χρησιμοποιούν σε ποσοστό 54% το Διαδίκτυο, ενώ όσοι έχουν περισσότερη σε ποσοστό 95%, μια διαφορά 41 ποσοστιαίων μονάδων.