Θρίλερ η εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν - Ποιοι δεν θέλουν τον Τίμερμανς
Αποστολος Ρουμπανης
Σε θρίλερ εξελίσσεται η διαδικασία επιλογής του νέου προέδρου της Κομισιόν, καθώς η αρχική εκτίμηση ότι θα περάσει η πρόταση για τον Ολλανδό Φρανς Τίμερμανς, δεν μοιάζει να επαληθεύεται.
Οι ηγέτες των «28» διέκοψαν τη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες για κατ' ιδίαν επαφές. Ή αλλιώς για το «παζάρι» προκειμένου να διασωθεί η πρόταση για τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών.
Ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς ήταν από την αρχή το αουτσάιντερ για τη θέση που σήμερα έχει ο Γιούνκερ. Το Εργατικό Κόμμα από το οποίο προέρχεται έκανε τη μεγάλη έκπληξη στις Ευρωεκλογές της Ολλανδίας, καθώς ήρθε πρώτο.
Ούτε τα ίδια τα στελέχη του πίστευαν τα exit polls, μέχρι που τελικά επαληθεύθηκαν και έσπευσαν να πανηγυρίσουν μια πρωτιά που είχαν να δουν πολλά χρόνια.
Η επίδοση αυτή ασφαλώς ανέβασε τις μετοχές του στην κούρσα για τη διαδοχή. Αυτό σε συνδυασμό με το γενικότερο αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών που δεν έδωσε στις δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ και Σοσιαλιστές) την απόλυτη πλειοψηφία στην νέα Ευρωβουλή, με αποτέλεσμα να γίνει εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση η εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν, του νέου προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (η θέση του Ντόναλντ Τουσκ), του προέδρου της Ευρωβουλής και του νέου επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής (η θέση της Φεντερίκα Μογκερίνι).
Συνήθως γίνεται μια προσπάθεια να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι: μικρές και μεγάλες χώρες, με ισότητα φύλων και δίκαιη κατανομή μεταξύ των πολιτικών ομάδων.
Το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες δεν εξασφάλισαν τον απόλυτο έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου ανέβασε τις μετοχές του Γάλλου προέδρου Μακρόν, δεδομένου ότι η ομάδα των Φιλελεύθερων (στην οποία εντάχθηκαν οι δικοί του Ευρωβουλευτές) εξελίχθηκε στον ισχυρό παίκτη για την επιλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος δεν επιθυμεί να δει τον Γερμανό Μάνφρεντ Βέμπερ (ο υποψήφιος-φαβορί από το ΕΛΚ) στην προεδρία της Κομισιόν, ενώ παράλληλα έφτιαξε τη δική του συμμαχία με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ για να επηρεάσουν τις εξελίξεις.
Οι Γάλλοι ανησυχούν επίσης και για την επόμενη σκληρή μάχη που θα δοθεί στην Ευρώπη: Αυτή της επιλογής του διαδόχου του Ιταλού Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι Γερμανοί θέλουν διακαώς να βάλουν δικό τους άνθρωπο στην ΕΚΤ, όπως και οι Γάλλοι. Το πρόβλημα όμως για το Παρίσι είναι ότι πριν τον Ντράγκι στο τιμόνι του ευρώ ήταν ένας Γάλλος (Ζαν Κλοντ Τρισέ) και δύσκολα θα καταφέρει να επιβάλλει την επιλογή του.
Ο Τίμερμανς είναι αγγλόφιλος, αλλά εχθρός του Μπόρις Τζόνσον. Έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ ενός νέου δημοψηφίσματος στη Βρετανία, μιλά πολλές ξένες γλώσσες, έχει υπηρετήσει στην Κομισιόν στο πλευρό του Γιούνκερ και γνωρίζει καλά τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Είναι όμως εξαιρετικά αντιπαθής σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία ή η Ρουμανία, καθώς ο Τίμερμανς είναι «κολλημένος» με το Κράτος Δικαίου και το σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Προφανώς δεν τον συμπαθεί καθόλου ο κόσμος των ευρωσκεπτικιστών στο Λονδίνο, αλλά αυτό ελάχιστη σημασία έχει, δεδομένου ότι η Βρετανία θα εγκαταλείψει την ΕΕ την 31η Οκτωβρίου 2019...
«Γκρίνια» όμως υπάρχει και στις τάξεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, δεδομένου ότι παραμένει η πλέον ισχυρή πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο και η πεποίθηση που υπάρχει είναι ότι από τις τάξεις της πρέπει να προέλθει και ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν.
Σημειώνεται ότι ακόμα και ο προκάτοχος του Γιούνκερ, ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Μπαρόζο ήταν κεντροδεξιάς προέλευσης. Παρέμεινε στην προεδρία της Κομισιόν επί μία δεκαετία (2004-2014), διαδεχόμενος τον Ιταλό «καθηγητή» Ρομάνο Πρόντι.
Υπενθυμίζεται ότι οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες προβλέπουν το εξής: Οι επικεφαλής των χωρών ή κυβερνήσεων της ΕΕ προτείνουν τον πρόεδρο της Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο ψηφίζει. Το πρόσωπο που θα προταθεί πρέπει να έχει τη στήριξη τουλάχιστον 21 από τις 28 χώρες-μέλη.
Το Ευρωκοινοβούλιο που προέκυψε από τις εκλογές του Μαΐου συνεδριάζει για πρώτη φορά στις 2 Ιουλίου, ενώ το διάστημα μεταξύ 15-18 Ιουλίου καλείται να αποφασίσει επί της πρότασης για τον νέο πρόεδρο της Κομισιόν.
Τα περιθώρια λοιπόν είναι εξαιρετικά στενά.
Οι ηγέτες των «28» διέκοψαν τη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες για κατ' ιδίαν επαφές. Ή αλλιώς για το «παζάρι» προκειμένου να διασωθεί η πρόταση για τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών.
Ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς ήταν από την αρχή το αουτσάιντερ για τη θέση που σήμερα έχει ο Γιούνκερ. Το Εργατικό Κόμμα από το οποίο προέρχεται έκανε τη μεγάλη έκπληξη στις Ευρωεκλογές της Ολλανδίας, καθώς ήρθε πρώτο.
Ούτε τα ίδια τα στελέχη του πίστευαν τα exit polls, μέχρι που τελικά επαληθεύθηκαν και έσπευσαν να πανηγυρίσουν μια πρωτιά που είχαν να δουν πολλά χρόνια.
Η επίδοση αυτή ασφαλώς ανέβασε τις μετοχές του στην κούρσα για τη διαδοχή. Αυτό σε συνδυασμό με το γενικότερο αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών που δεν έδωσε στις δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ και Σοσιαλιστές) την απόλυτη πλειοψηφία στην νέα Ευρωβουλή, με αποτέλεσμα να γίνει εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση η εκλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν, του νέου προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (η θέση του Ντόναλντ Τουσκ), του προέδρου της Ευρωβουλής και του νέου επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής (η θέση της Φεντερίκα Μογκερίνι).
Συνήθως γίνεται μια προσπάθεια να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι: μικρές και μεγάλες χώρες, με ισότητα φύλων και δίκαιη κατανομή μεταξύ των πολιτικών ομάδων.
Το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες δεν εξασφάλισαν τον απόλυτο έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου ανέβασε τις μετοχές του Γάλλου προέδρου Μακρόν, δεδομένου ότι η ομάδα των Φιλελεύθερων (στην οποία εντάχθηκαν οι δικοί του Ευρωβουλευτές) εξελίχθηκε στον ισχυρό παίκτη για την επιλογή του νέου προέδρου της Κομισιόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος δεν επιθυμεί να δει τον Γερμανό Μάνφρεντ Βέμπερ (ο υποψήφιος-φαβορί από το ΕΛΚ) στην προεδρία της Κομισιόν, ενώ παράλληλα έφτιαξε τη δική του συμμαχία με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ για να επηρεάσουν τις εξελίξεις.
Οι Γάλλοι ανησυχούν επίσης και για την επόμενη σκληρή μάχη που θα δοθεί στην Ευρώπη: Αυτή της επιλογής του διαδόχου του Ιταλού Μάριο Ντράγκι στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι Γερμανοί θέλουν διακαώς να βάλουν δικό τους άνθρωπο στην ΕΚΤ, όπως και οι Γάλλοι. Το πρόβλημα όμως για το Παρίσι είναι ότι πριν τον Ντράγκι στο τιμόνι του ευρώ ήταν ένας Γάλλος (Ζαν Κλοντ Τρισέ) και δύσκολα θα καταφέρει να επιβάλλει την επιλογή του.
Ο Τίμερμανς είναι αγγλόφιλος, αλλά εχθρός του Μπόρις Τζόνσον. Έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ ενός νέου δημοψηφίσματος στη Βρετανία, μιλά πολλές ξένες γλώσσες, έχει υπηρετήσει στην Κομισιόν στο πλευρό του Γιούνκερ και γνωρίζει καλά τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
Είναι όμως εξαιρετικά αντιπαθής σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία ή η Ρουμανία, καθώς ο Τίμερμανς είναι «κολλημένος» με το Κράτος Δικαίου και το σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Προφανώς δεν τον συμπαθεί καθόλου ο κόσμος των ευρωσκεπτικιστών στο Λονδίνο, αλλά αυτό ελάχιστη σημασία έχει, δεδομένου ότι η Βρετανία θα εγκαταλείψει την ΕΕ την 31η Οκτωβρίου 2019...
«Γκρίνια» όμως υπάρχει και στις τάξεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, δεδομένου ότι παραμένει η πλέον ισχυρή πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο και η πεποίθηση που υπάρχει είναι ότι από τις τάξεις της πρέπει να προέλθει και ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν.
Σημειώνεται ότι ακόμα και ο προκάτοχος του Γιούνκερ, ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Μπαρόζο ήταν κεντροδεξιάς προέλευσης. Παρέμεινε στην προεδρία της Κομισιόν επί μία δεκαετία (2004-2014), διαδεχόμενος τον Ιταλό «καθηγητή» Ρομάνο Πρόντι.
Υπενθυμίζεται ότι οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες προβλέπουν το εξής: Οι επικεφαλής των χωρών ή κυβερνήσεων της ΕΕ προτείνουν τον πρόεδρο της Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο ψηφίζει. Το πρόσωπο που θα προταθεί πρέπει να έχει τη στήριξη τουλάχιστον 21 από τις 28 χώρες-μέλη.
Το Ευρωκοινοβούλιο που προέκυψε από τις εκλογές του Μαΐου συνεδριάζει για πρώτη φορά στις 2 Ιουλίου, ενώ το διάστημα μεταξύ 15-18 Ιουλίου καλείται να αποφασίσει επί της πρότασης για τον νέο πρόεδρο της Κομισιόν.
Τα περιθώρια λοιπόν είναι εξαιρετικά στενά.
