Λίγες ημέρες έμειναν για τις εκλογές στην Τουρκία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έτοιμους να «διασταυρώσουν τα ξίφη τους» στην πιο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση της υφηλίου την φετινή χρονιά, όπως εκτιμούν δυτικά ΜΜΕ.

Πάντως, το αργότερο στον δεύτερο γύρο θα προκύψει ο νικητής των εκλογών στην Τουρκία κι αν ο Ερντογάν ανανεώσει τη θητεία του, όπως προβλέπει γνωστός Τούρκος δημοσκόπος, η Δύση θα πρέπει να προετοιμάζεται για περίπου «μία από τα ίδια», εκτιμά το Carnegie Europe.

Κι αυτό γιατί έστω κι αν κατεβάσει κάπως ο Τούρκος πρόεδρος τους τόνους της εμπρηστικής του ρητορικής μετεκλογικά, οι εντάσεις αναφορικά με τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας και τη διάβρωση των δημοκρατικών ελευθεριών στη χώρα του θα εξακολουθούν να φρενάρουν τη βελτίωση των σχέσεων της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.

Νίκη Κιλιτσντάρογλου θα φέρει αλλαγές στην ασφάλεια και την άμυνα

Αλλά σε περίπτωση που επικρατήσει στη μάχη των τουρκικών εκλογών ο υποψήφιος της εξακομματικής συμμαχίας της αντιπολίτευσης - τον οποίο στηρίζουν δυτικά ΜΜΕ - οι αναλυτές Μαρκ Πιερίνι και Φραντσέσκο Σικάρντι της δεξαμενής σκέψης Carnegie Europe προβλέπουν ότι η Δύση θα πρέπει να προετοιμάζεται για δραστικές αλλαγές αναφορικά με τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ, αν και θα παραμείνουν οι διαφορές σε θέματα όπως το Κυπριακό και το Συριακό, ενώ στο εσωτερικό μέτωπο η αποκατάσταση του Κράτους Δικαίου θα διευκολύνει κάπως τη βελτίωση των σχέσεων με τις Βρυξέλλες.

Σημειώνουν ότι οι σημαντικότερες αλλαγές που θα επιφέρει μια νίκη του Κιλιτσντάρογλου θα αφορούν στην ασφάλεια και την άμυνα, με τη νέα ηγεσία της Τουρκίας να επιδιώκει εποικοδομητικότερο ρόλο εντός της Συμμαχίας διατηρώντας τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Έτσι η Άγκυρα:

  • αναμένεται να άρει άμεσα το βέτο της στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ,
  • πιθανώς να συμβάλει στις προσπάθειες να σταματήσει η Μόσχα να αποφεύγει τις δυτικές κυρώσεις σε πολλούς τομείς,
  • ίσως να αποφασίσει μια συμμετοχή των δυνάμεών της σε επιχειρήσεις καθησυχασμού των συμμάχων στο ανατολικό κέρας του ΝΑΤΟ,
  • ίσως να σκεφτεί τερματισμό της παρουσίας σε εδάφη της Τουρκίας των S-400, που προμηθεύτηκε από τη Ρωσία,
  • και πιθανώς να εμπλακεί σε διαβουλεύσεις για την προμήθεια ή ανάπτυξη συμβατής με το ΝΑΤΟ αρχιτεκτονικής πυραυλικής άμυνας, που θα διευκολύνει και τον εκσυγχρονισμό του στόλου των μαχητικών της πολεμικής αεροπορίας της Άγκυρας.
Τέτοιες κινήσεις, αναφέρει το Carnegie Europe, θα αλλάξουν την πολιτική αντίληψη για την Τουρκία στη Δύση, αλλά θα προκαλέσουν αντιδράσεις από μέρους της Ρωσίας, που θα ασκήσει πιέσεις με διάφορους μοχλούς από την προμήθεια φυσικού αερίου και αγροτικών αγαθών μέχρι τις ροές τουριστών και το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού.

Οι στόχοι της Τουρκίας του Κιλιτσντάρογλου στο Συριακό

Όσον αφορά στο Συριακό μια Τουρκία υπό τον Κιλιτσντάρογλου εκτιμάται ότι θα επιδιώξει από τη μία βελτίωση των σχέσεων της Άγκυρας με το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ - που θα έχει αρνητικές παρενέργειες για τη συμμαχία κατά των τζιχαντιστών του ISIS και την παρουσία αμερικανικών και συμμαχικών στρατευμάτων εντός και γύρω από τη Συρία - και επιστροφή στην πατρίδα τους των εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που φιλοξενούνται σε τουρκικά εδάφη.

Όμως μια εξομάλυνση των συρο-τουρκικών σχέσεων, εκτιμά το Carnegie Europe, πιθανώς θα σημάνει άσκηση πίεσης από τη Δαμασκό και τη σύμμαχό της Μόσχα να αποσύρει η Άγκυρα τις δυνάμεις της από τις περιοχές της βόρειας Συρίας, όπου έχουν αναπτυχθεί, αλλά και αποστασιοποίηση από την πολιτική της Δύσης για μη εμπλοκή με τον Άσαντ.

Ενώ η επιστροφή των Σύρων προσφύγων θα επηρεάσει το σύμφωνο της ΕΕ με την Τουρκία για το προσφυγικό.

Το «αγκάθι» του Κυπριακού

Σημείο τριβής στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ θα παραμείνει το Κυπριακό, σύμφωνα με τους αναλυτές, ανεξάρτητα αν μια νέα κυβέρνηση υπό τον Κιλιτσντάρογλου θα επιμείνει στη στάση της Άγκυρας περί λύσης δύο κρατών.

Και εξίσου δυσεπίλυτα θα παραμείνουν θέματα όπως η εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων πόρων, οι συνέπειες της μη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα και το καθεστώς της τουρκόφωνης κοινότητας.

Ως εκ τούτου μια νίκη του Κιλιτσντάρογλου δεν θα εξαλείψει τις διαφορές απόψεων Τουρκίας – Δύσης στην εξωτερική πολιτική, αν και αναμένεται η αποκατάσταση σε κάποιο βαθμό διαύλων επικοινωνίας προς ανακούφιση των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον.

Αλλαγές στο εσωτερικό της Τουρκίας

Η επικράτηση του προεδρικού υποψήφιου της αντιπολίτευσης αναμένεται να συνοδευτεί από μια βαθμιαία επιστροφή σε ένα κράτος Δικαίου που θα πλησιάζει περισσότερο τα δυτικά πρότυπα με απελευθέρωση ορισμένων πολιτικών κρατουμένων, μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τα ΜΜΕ και τη Δικαιοσύνη, επιστροφή της κοινωνίας των πολιτών και επιστροφή στο κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης της Τουρκίας.

Όλα αυτά θα ωφελήσουν τους πολίτες της Τουρκίας και θα καθησυχάσουν σε αρκετό βαθμό τους ξένους επιχειρηματικούς εταίρους της Άγκυρας, όπως και η επιστροφή σε μια ορθόδοξη οικονομική και νομισματική πολιτική, ενώ θα ξαναρχίσει πολιτικός διάλογος με τις Βρυξέλλες για την επαναξιολόγηση της διμερούς σχέσης. Μόνον που δεν λείπουν τα εμπόδια για να συμβεί κάτι τέτοιο: από τις αντιδράσεις του Ερντογάν και του περιβάλλοντός του, την πιθανή διάσταση απόψεων εντός της εξακομματικής συμμαχίας και την πιθανότητα ο Κιλιτσντάρογλου να κληθεί να κυβερνήσει μέ ένα διασπασμένο κοινοβούλιο μέχρι τις αντιρρήσεις της Ρωσίας, το αντιδυτικό αίσθημα στο πολιτικό φάσμα της Τουρκίας και την διχογνωμία στα κράτη μέλη της ΕΕ αναφορικά με το πώς θα αντιμετωπίσουν τη νέα ηγεσία στην Τουρκία.