Μπορεί υπουργός Εξωτερικών τα προηγούμενα εννέα χρόνια να ήταν ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αφήνοντας τη σφραγίδα του στην τουρκική διπλωματία, ωστόσο πίσω από τις κουίντες υπήρχε διαχρονικά η ΜΙΤ, η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών, που καθοδηγούσε τις ενέργειες της Τουρκίας στο διεθνές στερέωμα.

Ο Χακάν Φιντάν, ο αρχηγός της υπηρεσίας, ήταν ο άνθρωπος που συνδιαμόρφωνε, ίσως και υπαγόρευε, τη νέα στρατηγική της Τουρκίας στους δαιδάλους της παγκόσμιας πολιτικής. Τα τελευταία χρόνια αναλάμβανε από αυτή τη θέση αποστολές σε σχέση με υποθέσεις που αφορούσαν τις ρωσοτουρκικές σχέσεις, τη Συρία και τη Λιβύη, αλλά και το Κουρδικό, κατόπιν εντολών του προέδρου Ερντογάν. Μάλιστα, o «σουλτάνος» τον έπαιρνε σχεδόν πάντα μαζί του στα ταξίδια. Παρά τη νεαρή του ηλικία, έχει υπάρξει στρατιωτικός, διπλωμάτης, ακαδημαϊκός, πράκτορας, αλλά κυρίως αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του Ερντογάν. Ως εκ τούτου, ο διορισμός του στη θέση του υπουργού Εξωτερικών δεν αποτελεί έκπληξη.

Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ήταν μεν στενός συνεργάτης και πιστός σύμμαχος του Ερντογάν, αλλά δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή ή ανεξάρτητη προσωπικότητα. Δεν θεωρήθηκε ποτέ ο κύριος φορέας λήψης αποφάσεων σε κρίσιμα ζητήματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Το νέο στίγμα

Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές των δηλώσεων του νέου και του απερχόμενου υπουργού, κατά τη χθεσινή τελετή παράδοσης και παραλαβής στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, διακρίνονται οι εμφανείς και οι αφανείς στόχοι της τουρκικής διπλωματίας.

Ο Χακάν Φιντάν έδωσε το στίγμα της πολιτικής του, με τη δέσμευση να συνεχίσει το όραμα της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας, που βασίζεται στην ανεξαρτησία της χώρας από όλες τις σφαίρες επιρροής. Tόνισε ότι θα εργαστεί για να διευρύνει περαιτέρω την εθνική εξωτερική πολιτική, «σύμφωνα με το όραμα και τις αξίες που εκπροσωπεί ο πρόεδρός μας». Ο Τσαβούσογλου -από την πλευρά του- ήταν επίσης αποκαλυπτικός: «Μαζί προστατέψαμε την επιβίωση του κράτους και του έθνους μας σε μία από τις πιο δύσκολες περιοχές και στα πιο ευαίσθητα ζητήματα. Πολεμήσαμε μαζί ενάντια στα τρομοκρατικά δίκτυα στο εξωτερικό, ειδικά κατά της FΕΤΟ (γκιουλενιστές) και του PKK. Υπό τη διακυβέρνησή του, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θα συνεχίσει αποφασιστικά την πορεία του προς την εδραίωση της θέσης της Τουρκίας ως παγκόσμιου παράγοντα».

Ποιος είναι ο Χακάν Φιντάν

Ο 55χρονος σήμερα Χακάν Φιντάν ξεκίνησε την καριέρα του ως υπαξιωματικός και στη συνέχεια ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ακαδημαϊκής του εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Υπηρέτησε στο εξωτερικό στη Διεύθυνση Πληροφοριών και Επιχειρήσεων της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ στη Γερμανία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έλαβε το πτυχίο του στις Πολιτικές Επιστήμες και τη Διοίκηση από το Πανεπιστήμιο του Maryland και στη συνέχεια πήρε μεταπτυχιακό και τον διδακτορικό τίτλο σπουδών από το Πανεπιστήμιο Bilkent, στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων. Παραιτήθηκε από τις Ένοπλες Δυνάμεις και υπηρέτησε ως πολιτικός και οικονομικός σύμβουλος στο υπουργείο Εξωτερικών, επικεφαλής της Τουρκικής Υπηρεσίας Συνεργασίας και Ανάπτυξης (TIKA) και αναπληρωτής υφυπουργός στο πρωθυπουργικό γραφείο (υπεύθυνος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και διεθνούς ασφάλειας).

Παράλληλα με τα καθήκοντα αυτά, υπηρέτησε ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Αναπτυξιακή Συνεργασία, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Αλληλεγγύης των Ενόπλων Δυνάμεων (ΟΥΑΚ). Ο Χακάν Φιντάν καλείται να διαχειριστεί τώρα το περίπλοκο πλέγμα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Αναμένεται να λάβει το «βάπτισμα του πυρός» στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον επόμενο μήνα, στο Βίλνιους της Λιθουανίας.

Με τα Ελληνοτουρκικά δεν έχει ασχοληθεί σε επίπεδο διπλωματίας. Σίγουρα ασχολήθηκε όμως σε επίπεδο υπηρεσιών πληροφοριών διάφορες υποθέσεις, με πιο γνωστή εκείνη των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, που διέφυγαν στην Ελλάδα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.

Κατά του Ισραήλ

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, το 2010 ο τότε υπουργός Άμυνας και πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Εχούντ Μπαράκ, είχε δηλώσει ότι ο διορισμός του Φιντάν ως αρχηγού της ΜΙΤ ήταν μια ανησυχητική εξέλιξη. Ο Μπαράκ αρχικά εξέφρασε τη δυσφορία του σε μια κλειστή συνάντηση και αργότερα ανοιχτά.

Είχε ισχυριστεί τότε ότι ο Φιντάν είχε υιοθετήσει μια φιλοϊρανική στάση τα χρόνια που υπηρετούσε στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας.

Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 6/6