Κόλαφος για τον Μπόρις Τζόνσον αποδείχθηκε η έκθεση ερευνητικής επιτροπής στη Βρετανία για τις συνέπειες της μίας εβδομάδας καθυστέρησης lockdown στις αρχές της εξάπλωσης της Covid-19. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, αυτή η εβδομάδα ήταν "υπεύθυνη" για 23.000 θανάτους στη χώρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφηκαν συνολικά 230.000 θύματα, ενώ μόνο οι ΗΠΑ και η Ιταλία είχαν παρόμοιο ποσοστό θνησιμότητας. Η δημόσια έρευνα έγινε καταπέλτης για τον τότε πρωθυπουργό, ο οποίος ακόμα και μετά το lockdown δεν πήρε σοβαρά τον ιό. Συγκεκριμένα, τα πάρτι στα οποία παρευρέθηκε συνοδεύτηκαν από την οργή της κοινής γνώμης. 

Διαβάστε: Κιρ Στάρμερ: Αντλώντας έμπνευση από τη σειρά Adolescence απευθύνει μήνυμα στον 17χρονο γιο του - "Ξέρω ότι οι νεαροί άνδρες δέχονται πιέσεις"

Η δημόσια έρευνα μοιάζει να "συμπιέζει" όλα τα στραβά της κυβέρνησής του εκείνη την εποχή, αλλά και το δικό του αποπροσανατολισμό. Μείζον ζήτημα τότε για τον πρωθυπουργό της Βρετανίας ήταν οι συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποχώρηση. Τα απόνερα του Brexit, που πραγματοποιήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 2020, τον απασχολούσαν περισσότερο από τον επικίνδυνο ιό, τον οποίο και ο ίδιος -με δημόσιες τοποθετήσεις του εκείνη την εποχή- δεν έπαιρνε πολύ στα σοβαρά. Ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός διέταξε την έρευνα, τον Μάιο του 2021. Στη βαθμολογία των αντανακλαστικών της κυβέρνησης και της αποφασιστικότητάς του παίρνει πολύ κάτω από τη βάση. Το ίδιο και σε ό,τι αφορά τα περιστατικά παραβίασης, από την κυβέρνησή του, των κανόνων που η ίδια έθεσε, όπως και από την προσπάθειά του να βρει ένδον τον φταίχτη, με τη δημόσια διαπόμπευση του πρώτου συμβούλου του, Ντόμινικ Κάμινγκς.



"Η έκτακτη ανάγκη απαιτούσε ηγετική πρωθυπουργική ικανότητα"

H δικαστής και πρόεδρος της ερευνητικής επιτροπής, Χέδερ Χάλετ, κατέστησε σαφές έως... μυελού οστέων το μέγεθος της ευθύνης του Μπόρις Τζόνσον και της κυβέρνησής του. Μάλιστα, για τη στάση του ίδιου απέναντι στην Covid-19 και την υποτίμηση του ιού, τόνισε στην έκθεση: «Ο κ. Τζόνσον θα έπρεπε να έχει εκτιμήσει συντομότερα ότι επρόκειτο για μια έκτακτη ανάγκη, η οποία απαιτούσε πρωθυπουργική ηγετική ικανότητα προκειμένου να εισαχθεί ο χαρακτήρας του κατεπείγοντος στην αντιμετώπιση του προβλήματος». Εξάλλου, ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για λάθος μπροστά στην επιτροπή, το 2023. Είπε ότι η κυβέρνηση «υποτίμησε σε τεράστιο βαθμό» το ζήτημα. Βεβαίως, πλέον καταγράφονται συγγενείς θυμάτων να λένε ότι «θα ήταν εδώ μαζί μας αν δεν ήταν πρωθυπουργός ο Μπόρις Τζόνσον». 

Σύμφωνα με την έκθεση, μάλιστα, ο γραμματέας Υγείας, Ματ Χάνκοκ, επαναλάμβανε την αισιοδοξία του ότι η Βρετανία μπορούσε να αντιμετωπίσει την πανδημία. Η Χέδερ Χάλετ, πάντως, τόνισε ότι αν από τον Φεβρουάριο οι Βρετανοί είχαν διαδεί τον κίνδυνο, θα ήταν εφικτό να αποφευχθεί ακόμα και το lockdown. Ωστόσο, κατέστη αδύνατον αφού χάθηκε η διορία που έπρεπε να τεθεί η αντιμετώπιση της Covid-19 σοβαρά επί τάπητος. 


Η μία "καταραμένη" εβδομάδα

Ακόμα κι έτσι, όμως, εφόσον το lockdown επιβαλλόταν στις 16 Μαρτίου 2020 και όχι στις 23 του ίδιου μήνα, το ένα δέκατο των συνολικών θανάτων θα είχε αποφευχθεί. Στο πρώτο κύμα, δε, αυτός ο αριθμός ήταν σχεδόν ο μισός (48%) των συνολικών θυμάτων της Covid-19 μέχρι τον Ιούλιο του 2020. Η Χάλετ μίλησε για αλλοπρόσαλλη κυβέρνηση, σχεδόν άναρχη: «Υπήρχε μια τοξική και χαοτική κουλτούρα στην καρδιά της βρετανικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας». Κριτική, πάντως, για την καθυστέρηση επιφύλαξε και για τις κυβερνήσεις των Σκωτίας, Ουαλίας και Βόρειας Ιρλανδίας.

Το μόνο ελαφρυντικό στον Μπόρις Τζόνσον ήταν η σημασία των αποφάσεων που έπρεπε να πάρει. Από την άλλη μεριά, η λογική ήξεις αφήξεις συνεχιζόταν, παρ' ότι καταλάβαινε ολοένα και περισσότερο τη φύση του κινδύνου από τον ιό. Στη Βρετανία οι καραντίνες συνεχίστηκαν επί μακρόν το 2020, ακριβώς λόγω αυτών των αντιφάσεων, τονίζεται.