Στους πιο ευέλικτους μηχανισμούς για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας, με την παροχή των απαραίτητων εφοδίων στους αγρότες, εστιάζουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε στοίχημα έχει εξελιχθεί η χάραξη κοινής αγροτικής πολιτικής με την οποία θα αρθούν χρόνιες αγκυλώσεις και συνάμα θα ανοίξει ο δρόμος για μία ευημερούσα πορεία στον πρωτογενή τομέα της γεωργίας. Γίνεται, ακόμη, αντιληπτό πως οι αγρότες που έχουν πληγεί από έντονα καιρικά φαινόμενα θα θωρακιστούν μέσα από ένα ειδικό πλαίσιο στήριξης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν, πριν από λίγες ημέρες ειδικότερα, σε προσωρινή συμφωνία για μεγαλύτερη ευελιξία στην Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο την ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας στην ΕΕ.

Η συμφωνία περιλαμβάνει νέο πλαίσιο για τους ελέγχους, μία δηλαδή μόνο ετήσια επιθεώρηση και στη συνέχεια θα αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία με την απλοποίηση των διαδικασιών πρόσβασης στη στήριξη των αγροτών. Παράλληλα θα δοθεί μεγαλύτερη στήριξη στους μικροκαλλιεργητές και στη συνέχεια θα καταστούν πιο αποτελεσματικοί κι επίκαιροι οι κανόνες αναφορικά με το πλαίσιο δημόσιας, φυτικής και ζωικής υγείας.

Μέτρα στήριξης για τους αγρότες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Έως και 1,6 δισ. ευρώ ετησίως

Το επικαιροποιημένο πλαίσιο συνδέεται με βιώσιμες πρακτικές για μικρότερες γεωργικές μονάδες που ζητούν επιδοτήσεις. Οι πιστοποιημένοι βιολογικοί παραγωγοί θα επωφεληθούν επίσης, καθώς η πιστοποίησή τους θα πληροί προϋποθέσεις που συνδέονται με περιβαλλοντικές και γεωργικές υποχρεώσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Το νέο πακέτο αγροτικής στήριξης διατηρεί, πάντως, τις υφιστάμενες διατάξεις που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να καταβάλλουν ενισχύσεις στους αγρότες που έχουν πληγεί από σοβαρά καιρικά φαινόμενα ή φυσικές καταστροφές.

«Σήμερα, κάναμε ένα μεγάλο βήμα για να τηρήσουμε την υπόσχεσή μας να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες που διέπουν τη γεωργία στην ΕΕ», δήλωσε η Μαρί Μπιέρε, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Δανίας, της χώρας που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης. «Η μείωση του επιπλέον φόρτου εργασίας και η κατάργηση των περιττών κανόνων για τους αγρότες και τα κράτη μέλη αποτέλεσαν προτεραιότητα για τη δανική προεδρία» συμπλήρωσε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά, από την πλευρά της, ότι τα νέα μέτρα θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην εξοικονόμηση έως και 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τους αγρότες και να μειώσουν τα διοικητικά έξοδα των εθνικών αρχών κατά περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ.

Φαίνεται πως τα αιτήματα των αγροτών ανά την Ευρώπη, που το προηγούμενο διάστημα είχαν προχωρήσει σε κλιμακούμενες διαμαρτυρίες, ικανοποιούνται αφού θα απλουστευτούν οι διαδικασίες ενώ η λήψη επιδοτήσεων θα γίνεται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ταχύτητα. Τον Φεβρουάριο του 2024, υπενθυμίζεται ότι οι παραγωγοί του πρωτογενούς τομέα πραγματοποίησαν διαδηλώσεις στις Βρυξέλλες και σε άλλες μεγάλες πόλεις για να απαιτήσουν αλλαγές στην πολιτική, με τα αιτήματά τους να φαίνεται πλέον εισακούγονται.

Ωστόσο, ορισμένες αγροτικές οργανώσεις από τη μεριά τους θεωρούν ότι η νέα συμφωνία δεν είναι ικανοποιητική. Υποστηρίζουν ότι η μείωση των επιθεωρήσεων και η αύξηση των ενισχύσεων για τους μικρούς αγρότες είναι θετικά μέτρα, αλλά δεν αρκούν για να επιφέρουν ουσιαστική αναμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Τα νέα δεδομένα, πάντως, μεταφράζονται ως νίκη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως προς την υπεράσπιση των αγροτών και των περιφερειών, κάτι που προβλέπεται στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ.

Η διαφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την Κομισιόν για τους αγρότες 

Το κεντροδεξιό ΕΛΚ,  η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του Κοινοβουλίου, είχε τοποθετηθεί ως το «κόμμα των αγροτών» ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2024, προκρίνοντας την υπεράσπιση των αγροτικών συμφερόντων.

Πριν από λίγες εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), οι Φιλελεύθεροι της Ανανεωτικής Ευρώπης και οι Πράσινοι απέστειλαν επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν ζητώντας αναθεώρηση της πρότασης στο σχέδιο προϋπολογισμού ώστε να ξεκινήσουν οι αντίστοιχες διαπραγματεύσεις.

Στο επίκεντρο των διαφωνιών είχαν βρεθεί τα σχέδια για τα χρηματοδοτικά κονδύλια για την Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα ταμεία συνοχής μαζί με την κοινωνική πολιτική, τη μετανάστευση, τη διαχείριση των συνόρων και την εσωτερική ασφάλεια.

Τα τέσσερα κόμματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έκαναν λόγο για ολοκληρωτικά σχέδια που ενδεχομένως να προκαλούσαν και δημοκρατικό ολίσθημα, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επιδίδετα σε πολιτική λεπτών ισορροπιών.