Του Μάνου Οικονομίδη


Είναι ο Μπους (ανόητε)… Σε μια προχωρημένη παράφραση της ιστορικής ρήσης με την οποία κρίθηκαν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 1992, με την ομάδα του Μπιλ Κλίντον να ενοχοποιεί τη διακυβέρνηση του (μπαμπά) Μπους, και να εξηγεί την προτίμηση της κοινωνίας προς τον μέχρι τότε Κυβερνήτη του Άρκανσα: “It’ s the economy… stupid”.

Κατ’ αντιστοιχία λοιπόν, η παραπάνω απάντηση έρχεται να συντροφεύσει την ερώτηση “ποιός ευθύνεται” για τη δημιουργία του ISIS.

Ο Μπους (ο νεώτερος), λόγω της εισβολής στο Ιράκ, που γέννησε το μίσος, για να το… ανατροφοδοτήσουν στα χρόνια που ακολούθησαν, η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα, και τα… χάδια του καθεστώτος Μαλίκι προς το (λεγόμενο) Ισλαμικό Κράτος.

Η οργάνωση ISIS κατάφερε να κερδίσει, αρχικά την προσοχή και στη συνέχεια τον τρόμο της διεθνούς κοινότητας, λόγω των ακραίων ενστίκτων που αποκαλύπτουν οι αποκεφαλισμοί (ανθρώπων και… αγαλμάτων), και να εξελιχθεί σε διαρκές φόβητρο ακόμη και για την Ευρώπη.

Η πρόσφατη επέλαση των τζιχαντιστών στη Συρία, και το γεγονός ότι ελέγχουν πλέον σχεδόν τα μισά εδάφη της χώρας-κλειδί για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εκ των πραγμάτων επανατοποθετούν τη συζήτηση στην οπτική του… αταίριαστου τριγώνου: Των τζιχαντιστών, του Μπασάρ αλ-Άσαντ και του Μπαράκ Ομπάμα.

Θεωρητικά, οι ΗΠΑ και το καθεστώς Άσαντ, ο καθένας με τα μέσα που διαθέτουν, θα μπορούσαν ακόμη και… χθες να τελειώσουν με το Ισλαμικό Κράτος. Αμφότεροι ωστόσο δείχνουν να ισορροπούν επικίνδυνα στη… χρησιμότητα της παρουσίας των μαχητών της οργάνωσης ISIS στη Συρία. Υποτιμώντας ότι μπορεί στο τέλος να χαθεί ο έλεγχος, ακριβώς όπως συνέβη με έναν… αντάρτη στο Αφγανιστάν που ονομαζόταν Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Ο Μπασάρ αλ-Άσαντ δεν πολέμησε ποτέ ευθέως τους τζιχαντιστές, επειδή δεν τον… απείλησαν ποτέ ότι αποσκοπούν στην ανατροπή του, όπως συμβαίνει με το Μέτωπο της αντιπολίτευσης. Σήμερα βέβαια που το Ισλαμικό Κράτος έχει… παρκάρει στα περίχωρα της Δαμασκού, ενδεχομένως ο Άσαντ να αναθεωρήσει τη στρατηγική του, το βέβαιο ωστόσο είναι ότι η οργάνωση ISIS δεν υπήρχε για τον (επτάψυχο) Πρόεδρο της Συρίας κεντρικό πρόβλημα, όλα αυτά τα χρόνια του Εμφυλίου.

Ο Μπαράκ Ομπάμα από την πλευρά του, επίσης θα μπορούσε να “σκουπίσει” τους τζιχαντιστές. Αν εξαιρέσει ωστόσο κανείς τη μάχη για το Κομπάνι (και τους Κούρδους-φίλους των ΗΠΑ), η αμερικανική στρατιωτική μηχανή, είτε με αεροπορικές επιδρομές είτε με χτυπήματα από drones, πολεμά τους τζιχαντιστές… στο ρελαντί.

Πρακτικό αποτέλεσμα: Η οργάνωση ISIS έχει ήδη γίνει… too big to fail. Αν αποφασίσει να χτυπήσει ευθέως τον Άσαντ, μπορεί και να τον ανατρέψει. Για λογαριασμό της Δύσης (και των ΗΠΑ), που δεν τα κατάφεραν με τους αντάρτες της συριακής αντιπολίτευσης. Ρισκάροντας βεβαίως να στρέψουν πάνω τους τα πυρά των Φρουρών της Επανάστασης και της Χεζμπολάχ, των δυο πόλων που έσωσαν τον Άσαντ όλα αυτά τα χρόνια.

Απ’ την άλλη, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ένας πλανητάρχης… στην πόρτα της εξόδου. Και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνεται καλύτερα από τον καθένα η γραφειοκρατία της Ουάσινγκτον, περιμένοντας την αλλαγή καθεστώτος με τις προεδρικές εκλογές του 2016. Ειδικά μάλιστα στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις περί πολιτικής ανατροπής και επιστροφής των (περισσότερο… πολεμοχαρών) Ρεπουμπλικανών στον Λευκό Οίκο, η Γερουσία και η Βουλή των Αντιπροσώπων θα προτιμήσουν να μπλοκάρουν ενδεχόμενες ριζοσπαστικές αποφάσεις του Ομπάμα κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Φυσικά, το τριγωνικό παιχνίδι το πληρώνει, και μάλιστα ακριβά, η ανθρωπότητα. Είναι δε υπερβολικά σύνθετο για να το διαχειριστούν με αποτελεσματικότητα, ό, τι έχει απομείνει από την άλλοτε κραταιά “Obama Team” ή το ραγισμένο καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ.