Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΥ – ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 

Στη Βουλή, ακόμα μία κρίσιμη συνεδρίαση πλησιάζει προς την πιο ενδιαφέρουσα στιγμή της. Οι πολιτικοί αρχηγοί βρίσκονται στα γραφεία τους και διορθώνουν τις λεπτομέρειες στις ομιλίες τους. Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, στο γραφείο του κι αυτός, παρακολουθεί τη συνεδρίαση από το κλειστό κύκλωμα και ετοιμάζεται να μπει στην αίθουσα της Ολομελείας για να προεδρεύσει. Ξαφνικά, η μηχανή του χρόνου τούς γυρίζει όλους πίσω. Ο Αντώνης Σαμαράς γίνεται ξαφνικά καθολικός ιερέας, ο Αλέξης Τσίπρας ζαχαροπλάστης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπεύθυνος κοιτώνων και ο Πάνος Καμμένος τούς παρακολουθεί όλους αφ’ υψηλού, από την Αίθουσα του Θρόνου. 

Τα «Π» πραγματοποιούν σήμερα ένα ταξίδι στον χρόνο και γυρίζουν στο 1845, τότε που στο επιβλητικό κτίριο που στεγάζει σήμερα το ελληνικό Κοινοβούλιο ήταν τα ανάκτορα του Οθωνα και της Αμαλίας. Σκοπός μας, να ανακαλύψουμε τι ανάγκες εξυπηρετούσαν τότε οι αίθουσες που φιλοξενούν τα γραφεία του προέδρου της Βουλής, των αρχηγών των κομμάτων κ.ά. Το ταξίδι είναι συναρπαστικό... 

Η επίσημη είσοδος των ανακτόρων ήταν η δυτική, πάνω από το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, η οποία «βλέπει» στην πλατεία Συντάγματος. Από εκεί έμπαιναν τόσο οι βασιλείς όσο και οι επισκέπτες των ανακτόρων - είτε υψηλοί προσκεκλημένοι είτε απλοί πολίτες. Στα αριστερά της εισόδου υπήρχε το μεγάλο κλιμακοστάσιο, το οποίο διασώζεται μέχρι και σήμερα και οδηγούσε στον πρώτο όροφο, όπου βρίσκονταν οι αίθουσες υποδοχής. Προχωρώντας ευθεία στο ισόγειο από τη δυτική είσοδο, ο σημερινός επισκέπτης βρίσκει μπροστά του την Αίθουσα της Ολομέλειας, με τον εντυπωσιακό της θόλο. Στα μέσα του 19ου αιώνα η μορφή της αίθουσας δεν ήταν αυτή, καθώς στη θέση του θόλου υπήρχαν άλλοι όροφοι του κτιρίου. 

ΧΟΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΓΝΙΑ

Ακριβώς πάνω από τα σημερινά βουλευτικά έδρανα, στον α’ όροφο του Κοινοβουλίου, στην προέκταση της αίθουσας όπου σήμερα βρίσκεται η Γερουσία ήταν η Αίθουσα του Χορού, η μεγάλη σάλα της τραπεζαρίας του παλατιού και η Αίθουσα Παιγνίων. 

Επιστρέφοντας στο ισόγειο, στα δεξιά της κεντρικής εισόδου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Γραμματεία του προέδρου της Βουλής, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ήταν οι διοικητικές υπηρεσίες των ανακτόρων και το Ανακτορικό Ταμείο, από όπου γίνονταν όλες οι πληρωμές για τις δαπάνες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, έχει τι ήταν στο γραφείο του προέδρου της Βουλής, το οποίο βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνία του κτιρίου και «βλέπει» προς τον Εθνικό Κήπο και το Ζάππειο Μέγαρο. Οπως μαρτυρούν τα επίσημα έγγραφα και τα ιστορικά κειμήλια, στο γραφείο του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, στο ισόγειο της νοτιοδυτικής άκρης, βρισκόταν η Αίθουσα του Κήπου, το μεγάλο καθιστικό του παλατιού, στο οποίο η βασιλική οικογένεια καθόταν για να απολαμβάνει τη θέα του Εθνικού Κήπου. Ασφαλείς ιστορικές πηγές, μάλιστα, αναφέρουν ότι το σημερινό γραφείο έχει κρατήσει στοιχεία από τον διάκοσμο εκείνης της αίθουσας. 

ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙ

 Ακριβώς δίπλα στον χώρο που σήμερα καταλαμβάνουν το εντευκτήριο της Βουλής, το καφενείο και τα γραφεία του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, ήταν οι κοιτώνες των υπασπιστών του βασιλιά. Συνεχίζοντας στον διάδρομο, ο οποίος διασώζεται ακόμα και σήμερα, ο επισκέπτης έφτανε στη νοτιοανατολική γωνία. Εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το γραφείο του πρωθυπουργού στη Βουλή. Σίγουρα φαίνεται περίεργο, αλλά ακριβώς εκεί όπου είναι το γραφείο του κ. Αντώνη Σαμαρά στα χρόνια του Οθωνα βρισκόταν το καθολικό παρεκκλήσι του ναού, με ιστορικές αναφορές να κάνουν λόγο ακόμα και για την ύπαρξη μιας μορφής τρούλου, καθώς η οροφή φαίνεται να προεξείχε του κεντρικού κτιρίου. 

Προχωρώντας στην ανατολική πλευρά του κτιρίου της Βουλής, ο σημερινός επισκέπτης συναντά το γραφείο του πρώην προέδρου της Βουλής Απόστολου Κακλαμάνη, τα γραφεία των κοινοβουλευτικών συντακτών και το γραφείο του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Επί εποχής Οθωνα στον συγκεκριμένο χώρο στεγάζονταν τα δωμάτια των αρχιμαγείρων του παλατιού και τα μαγειρεία, ενώ στο τέλος της βόρειας πτέρυγας του ισογείου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το γραφείο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξη Τσίπρα, και του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη φαίνεται πως ήταν το ζαχαροπλαστείο και κάποιες από τις αποθήκες του παλατιού. 

ΚΟΙΤΩΝΕΣ

 Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ολόκληρη η νότια πλευρά του κτιρίου του Κοινοβουλίου, η οποία «έβλεπε» στον Εθνικό Κήπο και στο θαλάσσιο μέτωπο, με ορατότητα μέχρι τον Πειραιά και την παραλιακή, ήταν οι κοιτώνες. Ακριβώς πάνω από τους κοιτώνες των υπασπιστών, στον 1ο όροφο, βρίσκονταν τα βασιλικά δωμάτια του Οθωνα και της Αμαλίας. Αν και ασφαλής εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει, οι περισσότερες πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι τα βασιλικά δωμάτια ήταν εκεί όπου σήμερα βρίσκονται τα γραφεία της Γραμματείας της Κυβέρνησης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Χρυσής Αυγής. Στο σημείο ακριβώς όπου λίγους μήνες προηγουμένως είχαν διαπληκτιστεί o γιος του κ. Μπαλτάκου με τους βουλευτές του Λαϊκού Συνδέσμου. Ακριβώς δίπλα, και κοιτώντας προς το Σύνταγμα, βρισκόταν η βασιλική κρεβατοκάμαρα. Εκεί σήμερα στεγάζεται το γραφείο του γενικού γραμματέα της Βουλής, Θάνου Παπαϊωάννου. Τα βασιλικά δωμάτια επικοινωνούσαν μεταξύ τους και αποτελούσαν τους πολυτελέστερους χώρους του παλατιού. 

Σύμφωνα, μάλιστα, με τις ιστορικές πηγές, η σημερινή αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου, στη νοτιοανατολική γωνία του 1ου ορόφου, αποτελούσε την αίθουσα υποδοχής και ακροάσεων της βασίλισσας. Λίγα μόνο μέτρα μακρύτερα και κοντά στα γραφεία της Νομοθετικής Υπηρεσίας της Βουλής, βρισκόταν η Αίθουσα του Μπιλιάρδου.

Στα διαμερίσματα του αυλάρχη, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ

Στο νοτιοδυτικό άκρο του κτιρίου του Κοινοβουλίου, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το γραφείο του αρχηγού των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνου Καμμένου, και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του, ήταν η σημαντικότερη ίσως αίθουσα του παλατιού, η Αίθουσα του Θρόνου. Στη διπλανή αίθουσα, όπου σήμερα είναι τα γραφεία του πρώην προέδρου της Βουλής Βύρωνα Πολύδωρα και του κοσμήτορα του Κοινοβουλίου, Δάνη Τζαμτζή, ήταν η Αίθουσα των Υπασπιστών. Στο κέντρο της δυτικής πτέρυγας του 1ου ορόφου, η οποία «βλέπει» προς την πλατεία Συντάγματος, στη σημερινή αίθουσα «Ελευθέριος Βενιζέλος», βρισκόταν η Αίθουσα των Τροπαίων. Είναι ο χώρος όπου πριν από μία εβδομάδα έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης για τα 40 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ωστόσο η αίθουσα έχει μείνει στην Ιστορία, αφού εκεί ορκίστηκε ο εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου 1974, μετά την επιστροφή του από το Παρίσι. Οπως προαναφέραμε, η νότια πλευρά του κτιρίου είχε διατεθεί για τις ανάγκες των βασιλικών δωματίων. Ετσι, ακριβώς πάνω από τα βασιλικά δωμάτια του Οθωνα και της Αμαλίας, στον χώρο όπου σήμερα βρίσκονται τα γραφεία των αντιπροέδρων της Βουλής, Γ. Τραγάκη, Γ. Καλαντζή, Γ. Δραγασάκη, Χρ. Μαρκογιαννάκη και Γ. Δριβελέγκα, ήταν τα ιδιαίτερα διαμερίσματα των διαδόχων του θρόνου. Τα δωμάτια είχαν ετοιμαστεί, ωστόσο παρέμειναν για πάντα κενά, αφού το βασιλικό ζεύγος δεν μπόρεσε να τεκνοποιήσει. Από εκεί και πέρα, στον υπόλοιπο δεύτερο όροφο βρίσκονταν τα διαμερίσματα του αυλάρχη (εκεί όπου σήμερα στεγάζονται τα γραφεία των Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ), αλλά και τα δωμάτια του προσωπικού, τα οποία εκτείνονταν μέχρι τη βόρεια πλευρά του β’ ορόφου, εκεί όπου στεγάζονται σήμερα οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΚΚΕ και της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Το παρασκήνιο και ο σάλος για τις απολύσεις του... 1830

Το κτίριο όπου στεγάζεται σήμερα η Βουλή των Ελλήνων σχεδιάστηκε από τον διευθυντή της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και επίσημο αρχιτέκτονα της βαυαρικής αυλής, Φρίντριχ φον Γκέρτνερ, με τις εργασίες κατασκευής να ολοκληρώνονται στα μέσα της δεκαετίας του 1830. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η επιλογή της θέσης όπου θα ανεγείρονταν τα ανάκτορα, αλλά και το παρασκήνιο, καθώς στο τραπέζι των προτάσεων είχε πέσει ακόμα και ο ιερός βράχος της Ακροπόλεως, σχέδιο που ευτυχώς απορρίφθηκε. 

Από εκεί και πέρα, η Ομόνοια, ο Κεραμεικός και η Πλατεία Κολοκοτρώνη ήταν οι άλλες προτάσεις. Επελέγη, ωστόσο, ο λόφος της Μπουμπουνίστρας. Θέση κομβική, αφού επρόκειτο για κεντρικό σημείο στη νέα πρωτεύουσα, δροσερό, που αντικρίζει την Ακρόπολη και τις παρυφές της Αθήνας, αλλά και ασφαλές, καθώς ήταν στο απυρόβλητο από τα τηλεβόλα των πολεμικών πλοίων. 

Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1836, ενώ τον επόμενο μήνα στην οικοδομή δούλευαν 520 άτομα. Στρατός και τεχνίτες, Γερμανοί αρχιτέκτονες, Γερμανοί, Ελληνες και Ιταλοί μάστορες συνεργάστηκαν στην κατασκευή. Με την ευκαιρία αυτή ξαναλειτούργησαν και τα αρχαία λατομεία στην Πεντέλη. 

Αν κάτι, πάντως, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι ότι η Ιστορία δείχνει να επαναλαμβάνεται. Οι απολύσεις εργατών που κατά διαστήματα γίνονταν είχαν προκαλέσει σάλο, με τον αθηναϊκό Τύπο να γράφει χαρακτηριστικά: «Απέλυσαν τους Ελληνες εργάτες για να ταΐζουν με τα χρήματα αυτά τους “νεοαφικνουμένους” Γερμανούς καλοφαγάδες»! Από την άλλη, λεφτά δεν υπήρχαν, με αποτέλεσμα το έργο να ξεκινήσει με δάνειο, που είχε παράσχει ο Λουδοβίκος στον γιο του, Οθωνα, και που αργότερα ο ελληνικός λαός ξεπλήρωσε στον Μπίσμαρκ. 

Οι πρώτοι βασιλείς, ο Οθωνας και η Αμαλία, εγκαταστάθηκαν στη νέα τους κατοικία στις 25 Ιουλίου 1843. Μετά την έξωση του Οθωνα το 1862, τα ανάκτορα κατοικήθηκαν από τον νέο βασιλιά Γεώργιο Α’, ο οποίος έφτασε στην Αθήνα στις 17 Οκτωβρίου 1863. 

Το 1922 αποτέλεσε χρονολογία-τομή στην ιστορία του κτιρίου. Τότε τα ανάκτορα εγκαταλείφθηκαν οριστικά από τη βασιλική οικογένεια, ενώ συγχρόνως οι ιστορικές συγκυρίες οδήγησαν το κτίριο σε νέες χρήσεις, όπως να στεγάσει κρατικές υπηρεσίες, αλλά και οργανώσεις που συντονίστηκαν για την αντιμετώπιση των σύνθετων προβλημάτων που προέκυψαν από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η ιστορική χρονολογία, όμως, είναι και το 1929, καθώς τότε, και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο, η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, ύστερα από πολλές συζητήσεις στη Βουλή, αποφάσισε τη στέγασή της, μαζί με τη Γερουσία, στο κτίριο των παλαιών ανακτόρων.