Πολύ συχνά ακούμε για ηλικιωμένους οδηγούς που κινούνταν ανάποδα σε κάποιον αυτοκινητόδρομο ή προκάλεσαν κάποιο σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Η περίπτωση, όμως, του 99χρονου οδηγού που παρέσυρε πρόσφατα στο Άστρος Κυνουρίας Ελληνίδα πρωταθλήτρια, χωρίς ευτυχώς να τραυματιστεί σοβαρά, εκτός από το γεγονός ότι δημοσιεύθηκε σχεδόν σε όλα τα ξένα ΜΜΕ, προκαλεί ερωτήματα για το πώς είναι δυνατόν ένας υπερήλικας να οδηγεί ακόμη αυτοκίνητο σε αυτή την ηλικία. Πώς το επιτρέπουν οι Αρχές; Ποια είναι τα τεστ στα οποία υποβάλλεται ο υπερήλικας οδηγός; Πότε πρέπει να του αφαιρείται η άδεια οδήγησης;


Τι συζητείται στην Ευρώπη

Στην Ευρώπη έχει ήδη ξεκινήσει η συζήτηση σχετικά με τους υπερήλικες οδηγούς, ενώ στη Γερμανία, σύμφωνα με την DW, εξετάζεται μήπως πρέπει να επιβληθούν νέα μέτρα, νέοι κανόνες για περισσότερη οδική ασφάλεια.


Αφορμή στάθηκαν τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάστηκαν πρόσφατα και ένας από τους στόχους που περιλαμβάνουν είναι να γίνουν οι δρόμοι στις χώρες της Ε.Ε. πιο ασφαλείς. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν δεν θεσπιστεί και ένα νέο πλαίσιο για τους ηλικιωμένους οδηγούς άνω των 70 ετών.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Στη χώρα μας δυστυχώς οι ηλικιωμένοι οδηγοί προσπαθούν με κάθε τρόπο να ανανεώνουν τις άδειες οδήγησής τους, ώστε να μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα με το όχημά τους. Βέβαια, σε πάρα πολλές περιπτώσεις κάποιοι υπερήλικες οδηγοί δεν διστάζουν να «λαδώσουν», ώστε να ανανεώσουν τα διπλώματά τους χωρίς πρόβλημα, καθώς τα φάρμακα που λαμβάνουν απαγορεύουν την οδήγηση ή η κατάσταση της υγείας τους δεν επιτρέπει να οδηγούν.

Άλλωστε, δεν είναι και λίγες οι φορές που τα ΜΜΕ δημοσιεύουν θέματα που έχουν να κάνουν με συλλήψεις κυκλωμάτων που ανανέωναν άδειες οδήγησης σε υπερήλικες οδηγούς έναντι χιλιάδων ευρώ!

Από την άλλη μεριά, βέβαια, κάποιοι υπερήλικες οδηγοί υπό τον φόβο της μη ανανέωσης της άδειας οδήγησης πληρώνουν από την τσέπη τους κάποια φάρμακα, ώστε να μην εμφανίζονται στην ιατρική τους καρτέλα και τα οποία απαγορεύουν ρητά την οδήγηση! Σε αυτό βέβαια βοηθούν και κάποιοι φαρμακοποιοί,αλλά και το σύστημα Υγείας, το οποίο θα πρέπει να κάνει υποχρεωτική τη συνταγογράφηση στα φάρμακα που απαγορεύεται χρήστης να οδηγεί.

Αντιδράσεις στο υποχρεωτικό τεστ οδήγησης

Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας θα πρέπει είτε να συμπληρώνουν μια λεγόμενη αυτοαξιολόγηση της οδηγικής τους ικανότητας είτε να υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις κάθε πέντε χρόνια. 

«Η απόφαση για ποιο από τα δύο εναπόκειται στα κράτη-μέλη», αναφέρεται στο κείμενο των σχεδίων, με την επισήμανση ότι αυτό ισχύει για κάθε ανανέωση διπλώματος οδήγησης. Υπάρχουν βέβαια κι άλλες προτάσεις. 

Όπως ότι τα διπλώματα που εκδόθηκαν από τις 19 Ιανουαρίου του 2013 και μετά δεν θα ισχύουν επ΄αόριστον, αλλά μόνο για 15 χρόνια, κάτι που εφαρμόζει ήδη η Ελλάδα. Από την ηλικία των 70 ετών θα πρέπει να ανανεώνονται κάθε 5 χρόνια, ενώ στην Ελλάδα ανανεώνονται κάθε 3 χρόνια έως τα 80 και κατόπιν κάθε 2 χρόνια.

Τι λένε στη Γερμανία

Το Γερμανικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας απορρίπτει το ενδεχόμενο υποχρεωτικής εξέτασης της ικανότητας οδήγησης των ηλικιωμένων πολιτών. «Είναι δυσανάλογο για τους περισσότερους ανθρώπους. Η οδήγηση ενός αυτοκινήτου σημαίνει ανεξαρτησία και ευελιξία. Και ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους το ιδιωτικό αυτοκίνητο αποτελεί σημαντικό μέρος της καθημερινής ζωής», αναφέρει το Συμβούλιο. Αλλά και σε πολιτικό επίπεδο θεωρείται απίθανο να καθιερωθούν σύντομα υποχρεωτικές εξετάσεις για τους ηλικιωμένους πολίτες στη Γερμανία.

Ο υπουργός Μεταφορών, Φόλκερ Βίσινγκ, είχε ήδη ταχθεί εναντίον του. Δήλωσε μάλιστα στην κυριακάτικη «Bild»: «Η ιδέα ότι οι ηλικιωμένοι πολίτες μιας ορισμένης ηλικίας πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικό τεστ φυσικής κατάστασης χωρίς κανέναν περαιτέρω λόγο δεν είναι καλή».

Εκπρόσωπος του υπουργείου του δήλωσε ότι η Γερμανία είναι της γνώμης ότι οι υγειονομικές εξετάσεις για τους οδηγούς αυτοκινήτων και μοτοσικλετών θα πρέπει να διενεργούνται μόνο κατά περίπτωση, δηλαδή εάν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις για σωματική ή ψυχική ακαταλληλότητα στην οδήγηση. Αυτό ισχύει και για τους ηλικιωμένους πολίτες. Το Γερμανικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας ανέφερε επίσης ότι το ποσοστό ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω στον συνολικό πληθυσμό αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 22%. Αλλά μόνο το 14,5% περίπου του συνόλου όλων των ατόμων που εμπλέκονται σε ατυχήματα με σωματικές βλάβες ανήκουν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Επομένως, το συμπέρασμα είναι ότι οι ηλικιωμένοι έχουν δυσανάλογα μικρή συμμετοχή σε ατυχήματα σε σύγκριση με το ποσοστό τους στον πληθυσμό. 

Σε γενικές γραμμές μπορεί μάλιστα κανείς να διαπιστώσει ότι οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν περισσότερο στην οδική κυκλοφορία απ' ό,τι αποτελούν οι ίδιοι κίνδυνο. Ούτε υπάρχει ο καταλληλότερος χρόνος για ένα τέτοιο τεστ ακαταλληλότητας. Αλλά για το Γερμανικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας η καλύτερη προσέγγιση θα ήταν η διά βίου μάθηση με διαφορετικά σημεία εστίασης, ανάλογα με την κατάσταση της ζωής και τις ανάγκες κινητικότητας. Τα μέτρα για τη διατήρηση της οδηγικής ικανότητας ή το training θα πρέπει να αρχίσουν το αργότερο στην ηλικία των 75 ετών, διότι μετά η απόδοση μειώνεται μετρήσιμα. Και για να γίνονται όλα αυτά αποδεκτά, θα πρέπει να προτιμάται η εθελοντική συμμετοχή και να γίνεται συστηματική διαφήμιση.

Τα σχέδια της Κομισιόν

Ο Ζίγκφριντ Μπρόκμαν, επικεφαλής της Έρευνας Ατυχημάτων των Ασφαλιστών, διευκρινίζει ότι τα σχέδια της Κομισιόν δεν περιλαμβάνουν την υποχρέωση διενέργειας τεστ ικανότητας οδήγησης. «Το κεντρικό σημείο», διευκρινίζει, «είναι ότι οι άδειες οδήγησης θα πρέπει να ανανεώνονται κάθε πέντε χρόνια από την ηλικία των 70 ετών, μέσω μιας αυτοαξιολόγησης. Στο τέλος, ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει μόνο μια νέα φωτογραφία και μια επίσκεψη στην υπηρεσία. Αλλά αυτό δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στον πυρήνα του», λέει ο Μπρόκμαν.

Ναι μεν τα στατιστικά στοιχεία λένε σε απόλυτους αριθμούς ότι οι ηλικιωμένοι πολίτες δεν έχουν υπερβολικό κίνδυνο ατυχημάτων, αλλά οδηγούν πολύ λιγότερο και έτσι έχουν υψηλότερο κίνδυνο ατυχήματος. Με βάση τα χιλιόμετρα που κάνουν, ο κίνδυνος είναι παρόμοιος με αυτόν σε ηλικίες από 18 έως 24 ετών. Άρα υπάρχει ανάγκη για δράση. Ο Μπρόκμαν προτείνει ένα υποχρεωτικό μάθημα οδήγησης από την ηλικία των 75 ετών με έναν εκπαιδευτή οδήγησης. Ωστόσο, το δίπλωμα οδήγησης θα παραμένει σε κάθε περίπτωση σε ισχύ. Αλλά υπάρχει και ο τρίτος δρόμος. Όποιος ηλικιωμένος αισθάνεται ότι δεν μπορεί να οδηγήσει άλλο να παραδίδει αυτοβούλως την άδεια οδήγησης. Για να μη συμβαίνουν περιστατικά όπως αυτό στο Άστρος Κυνουρίας...