Σε επιφυλακή για τον στρεπτόκοκκο: Οι ειδικοί απαντούν μέσα από τα «Π» στα κρίσιμα ερωτήματα των γονιών για την έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου στα παιδιά
Οι ευάλωτες ομάδες, τα συμπτώματα και τα σωστά βήματα
Βασιλης Βενιζελος
Άμεση πρέπει να είναι η αντίδραση των γονιών όταν διαπιστώσουν ύποπτα συμπτώματα του στρεπτόκοκκου Α στα παιδιά τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α προκαλεί συνήθως λοιμώξεις, όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, πυρετό και δερματικό εξάνθημα, γνωστό ως οστρακιά, καθώς και δερματικές λοιμώξεις, όπως μολυσματικό κηρίο και κυτταρίτιδα, δηλαδή φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους.
Σε κάποιες περιπτώσεις και εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός). Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο.
Η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο, όπως συνέβη με τον 8χρονο από τη Νάουσα, ο οποίος κατέληξε τελικά στην παιδιατρική ΜΕΘ του νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο». Προκαλεί, δηλαδή, πολύ σοβαρή λοίμωξη, που, χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Πιο ευάλωτα στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού.
Ποια σημεία, όμως, πρέπει να χτυπήσουν «καμπανάκι»; Η κ. Τζέτζη μάς εξηγεί: «Οταν ένα παιδί έχει εξασθενημένη άμυνα ή όταν υπάρχει κάποια συλλοίμωξη από κάποιον ιό, έχουμε παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να μετατρέψουν την απλή λοίμωξη σε διεισδυτική. Αν η κλινική εικόνα επιδεινώνεται παρά τη λήψη της αντιβίωσης, αν το παιδί εξακολουθεί να έχει πυρετό μετά από δύο 24ωρα, αν κάνει συνέχεια εμετούς, έχει κακή διάθεση ή αλλαγή συμπεριφοράς, ο γονέας πρέπει να επικοινωνήσει ξανά με τον γιατρό, ο οποίος θα επανεξετάσει, θα επανεκτιμήσει και μπορεί να συστήσει να πάει το παιδί στο νοσοκομείο».
Η κ. Τζέτζη διευκρινίζει ακόμα ότι δεν λείπουν επίσης οι περιπτώσεις ραγδαίας εξέλιξης, χωρίς ανησυχητικά συμπτώματα, κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε λοίμωξη, όχι μόνο από τον στρεπτόκοκκο, ενώ παρατηρεί ότι, ακόμα και αν η διάγνωση γίνει στο νοσοκομείο, αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως νοσηλεία. «Κλειδί», σε κάθε περίπτωση, είναι η επικοινωνία γονέα - θεράποντος ιατρού. «Προσωπικά, εμπιστεύομαι πάρα πολύ το ένστικτο των γονέων, που ξέρουν πότε πρέπει να ανησυχήσουν. Οταν ανησυχεί η μαμά, ανησυχώ και εγώ, και υποχρεούμαι ως παιδίατρος να το ψάξω μέχρι να δώσω απάντηση».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 17/6
Σε κάποιες περιπτώσεις και εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα) ή της καρδιάς (ρευματικός πυρετός). Τα συμπτώματα που θα παρουσιάσει το πάσχον άτομο είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα του προκαλέσει το βακτήριο.
Η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, κυνάγχη (πονόλαιμο), δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα (πετέχειες) στην υπερώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο, όπως συνέβη με τον 8χρονο από τη Νάουσα, ο οποίος κατέληξε τελικά στην παιδιατρική ΜΕΘ του νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο». Προκαλεί, δηλαδή, πολύ σοβαρή λοίμωξη, που, χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.
Πιο ευάλωτα στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού.
Ανδρέας Κωνσταντόπουλος: Ο στρεπτόκοκκος Α μεταδίδεται πολύ εύκολα αερογενώς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σχετικές συρροές σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και σχολεία
«Ο θάνατος ενός παιδιού τρομάζει»
Σύμφωνα με όσα αναφέρει στα «Π» ο πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας και ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, ο στρεπτόκοκκος Α μεταδίδεται πολύ εύκολα αερογενώς, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σχετικές συρροές σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και σχολεία, αλλά και εντός των οικογενειών. Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Θεσσαλονίκης, Ολγα Τζέτζη, υπογραμμίζει επίσης στα «Π»: «Ο θάνατος ενός παιδιού τρομάζει. Κανένας από εμάς δεν είναι εξοικειωμένος με κάτι τέτοιο. Ωστόσο, ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. Επειδή έχουμε ούτως ή άλλως αυτό το διάστημα στα ιατρεία μας αρκετά περιστατικά με στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, δεν πρέπει οι γονείς να πανικοβάλλονται και να ζητούν να πάνε στο φαρμακείο για να κάνουν strep test επειδή πονάει ο λαιμός του παιδιού. Το συγκεκριμένο τεστ πρέπει να γίνεται μόνο από μικροβιολόγο ή παιδίατρο και κανένας εργαστηριακός έλεγχος, χωρίς την οδηγία γιατρού, δεν μπορεί να αντικαταστήσει την κλινική εξέταση και την ιατρική παρακολούθηση, σε συνεργασία με τον γονέα».Ποια σημεία, όμως, πρέπει να χτυπήσουν «καμπανάκι»; Η κ. Τζέτζη μάς εξηγεί: «Οταν ένα παιδί έχει εξασθενημένη άμυνα ή όταν υπάρχει κάποια συλλοίμωξη από κάποιον ιό, έχουμε παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να μετατρέψουν την απλή λοίμωξη σε διεισδυτική. Αν η κλινική εικόνα επιδεινώνεται παρά τη λήψη της αντιβίωσης, αν το παιδί εξακολουθεί να έχει πυρετό μετά από δύο 24ωρα, αν κάνει συνέχεια εμετούς, έχει κακή διάθεση ή αλλαγή συμπεριφοράς, ο γονέας πρέπει να επικοινωνήσει ξανά με τον γιατρό, ο οποίος θα επανεξετάσει, θα επανεκτιμήσει και μπορεί να συστήσει να πάει το παιδί στο νοσοκομείο».
Όλγα Τζέτζη: Δεν πρέπει οι γονείς να πανικοβάλλονται και να ζητούν να πάνε στο φαρμακείο για να κάνουν strep test. Πρέπει να γίνεται μόνο από μικροβιολόγο ή παιδίατρο
Η κ. Τζέτζη διευκρινίζει ακόμα ότι δεν λείπουν επίσης οι περιπτώσεις ραγδαίας εξέλιξης, χωρίς ανησυχητικά συμπτώματα, κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε λοίμωξη, όχι μόνο από τον στρεπτόκοκκο, ενώ παρατηρεί ότι, ακόμα και αν η διάγνωση γίνει στο νοσοκομείο, αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως νοσηλεία. «Κλειδί», σε κάθε περίπτωση, είναι η επικοινωνία γονέα - θεράποντος ιατρού. «Προσωπικά, εμπιστεύομαι πάρα πολύ το ένστικτο των γονέων, που ξέρουν πότε πρέπει να ανησυχήσουν. Οταν ανησυχεί η μαμά, ανησυχώ και εγώ, και υποχρεούμαι ως παιδίατρος να το ψάξω μέχρι να δώσω απάντηση».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 17/6
