Εκφραστής της διεφθαρμένης και σκοτεινής πλευράς του ανθρώπου, ο Μαρκήσιος ντε Σαντ. Διάσημος για το συγγραφικό του έργο, φιλόσοφος και οπαδός της δραματικής τέχνης, ο Δονάτος Αλφόνσος Φραγκίσκος Μαρκήσιος του Σαντ, κατάφερε να εμπνεύσει άλλους συγγραφείς και …ψυχιάτρους.

Τα κείμενά του μιλούν ανοικτά και χωρίς αναστολές για τις σαρκικές επιθυμίες, το σεξ. Υποστηρίζουν το δικαίωμα των γυναικών στη σεξουαλική απόλαυση – πρωτότυπο και ριζοσπαστικό για την εποχή του - και για τη σεξουαλική διέγερση η οποία επιτυγχάνεται με την επιβολή σωματικού ή και νοητικού πόνου.

Ο Ντε Σαντ έγινε αντικείμενο ανάλυσης για τους μετέπειτα ψυχιάτρους που καθιερώνουν τον όρο “σαδισμό” -από το όνομά του, γαλλικά: “sad-isme”- για να κατηγοριοποιήσουν τους ανθρώπους που απολαμβάνουν να προκαλούν, σωματικό ή ψυχικό στους άλλους.

Γεννήθηκε 2 Ιουνίου 1740 στο Παρίσι, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας με “υψηλή” μόρφωση για τα δεδομένα της εποχής. Παντρεύεται μόλις σε ηλικία 23 ετών τη Ρενέ Πελαζί ντε Μοντρέιγ. Την ίδια χρονιά του γάμου του, μία πόρνη τον κατηγορεί πώς της συμπεριφέρθηκε βίαια κατά τη “συνάντησή” τους και ο Ντε Σαντ αποφασίζει να την πληρώσει αδρά ώστε να αποσύρει τις κατηγορίες. Αυτό είναι το πρώτο σκάνδαλο που τη γλυτώνει αλλά όχι και το τελευταίο.

Από τότε περνάει τη ζωή του σε φυλακές και ψυχιατρεία. Φυλακίζεται, αποδρά και ξαναφυλακίζεται. Κρίνεται πολύ συχνά ένοχος οργίων, για ακραίες βίαιες συμπεριφορές που φτάνουν μέχρι και τη δηλητηρίαση. Οσο βρίσκεται έγκλειστος στον Πύργο της Ελευθερίας από το 1784 έως το 1790, ξεκινά τη συγγραφή των διάσημων πλέον έργων του, “120 Μέρες στα Σόδομα”, “Ζυστίν”.

Η συζυγός του τον εγκαταλείπει. Αρνείται οποιαδήποτε σχέση μαζί του και ο Ντε Σαντ βρίσκει αποκούμπι στην τριαντάχρονη Μαντάμ Κενέ η οποία θα τον ακολουθήσει και στο άσυλο φρενοβλαβών Σαρεντόν (1801). Ο Διευθυντής του Ασύλου, επιτρέπει στη Μαντάμ Κενέ να μένει σε κοντινό δωμάτιο. Δίνει άδεια να έχει ο Μαρκήσιος γραφική ύλη και τον παροτρύνει να ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις στους υπόλοιπους τρόφιμους. Το 1807 μετά από έλεγχο των χειρόγραφών του από τις Αρχές παραδίδεται στο γιο του το δεκάτομο έργο του “Τα ταξίδια της Φλορμπέλ” όπου και το καταστρέφει στην πυρά.

Ο Μαρκήσιος θλιμμένος και άεργος, αφήνει την τελευταία του πνοή στο Σάρεντον, σε ηλικία 74 ετών το Δεκέμβριο του 1814.

Μετά το θάνατό του

Με αντικείμενο την ηδονή ως τον υπέρτατο σκοπό του ανθρώπου, ενάντια στην αποδεκτή παράδοση και τον πόνο να είναι πρωταγωνιστής που μόνο η απομάκρυνσή του οδηγεί στην ευχαρίστηση, τα έργα του γίνονται ανάρπαστα. Πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς θεωρούν τον Μαρκήσιο πηγή έμπνευσης. Ακόμη και ο παγκόσμιος κινηματογράφος έχει γυρίσει ταινίες για τη ζωή και το συγγραφικό του έργο.

Παρά τα όσα έχουν λεχθεί για τη συμβολή του βλάσφημου Ντε Σαντ, οι μεταφράσεις των έργων του δεν είναι εύκολη υπόθεση για μία χώρα. Αξίζει να σημειωθεί πως στην Ελλάδα η πρώτη προσπάθεια να κυκλοφορήσει το έργο “Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ” -μόλις το 1979- (εκδόσεις Εξάντας) απαγορεύτηκε με δικαστική εντολή. Το 1981 έγινε και άλλη προσπάθεια πάλι από τις εκδόσεις Εξάντας. Το “120 μέρες στα Σόδομα”, απαγορεύτηκε στη χώρα μας μέχρι και το 1991 όπου και συστάθηκε ειδική γνωμοδοτική επιτροπή που αποφάσισε την άρση απαγόρευσης και αρκετοί εκδοτικοί οίκοι προχώρησαν στην έκδοση των έργων του.