«Όσον αφορά τους ανθρώπους είναι φιλόξενοι και καλόκαρδοι. Η παιδεία του ελληνικού λαού είναι σε υψηλό επίπεδο, κάτι που κάνει τους ανθρώπους ευγενικούς και πρόθυμους να βοηθήσουν σε μεγάλο ποσοστό. Είναι ανοιχτοί με μεγάλη καρδιά, πάντα έτοιμοι να σε βοηθήσουν σε μια δύσκολη στιγμή. Είναι πάντα χαρούμενοι και ξέρουν να εκτιμούν και να απολαμβάνουν τη ζωή τους».

Το παραπάνω κείμενο δεν είναι γραμμένο από ξένους τουρίστες, σε κάποιο βιβλίο εντυπώσεων ελληνικού ξενοδοχείου, εστιατορίου ή μουσείου. Δεν είναι καν η μετάφραση ενός κειμένου, που έγραψαν άνθρωποι άλλης εθνικότητας για τους Έλληνες. Είναι ένα κείμενο γραμμένο στα ελληνικά, γραμμένο από μετανάστες, που ζουν στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι από αυτούς εξαναγκάστηκαν υπό δυσμενείς συνθήκες να εκγαταλείψουν τον τόπο καταγωγής τους, κατάφεραν όμως, όχι απλώς να ξεκινήσουν μία νέα ζωή στην Ελλάδα, αλλά να αγαπήσουν μία νέα πατρίδα.

“Οι πιο ευάλωτοι, των πιο ευάλωτων”

Άνεργες μητέρες, αναλφάβητοι, ΑμεΑ, τα πιο ευάλωτα μέλη της ευάλωτης κοινωνικής ομάδας των μεταναστών, πέτυχαν, μέσα από ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, να ενσωματωθούν στο κοινωνικό σύνολο, απέκτησαν γνώσεις και δεξιότητες και αγάπησαν τις πόλεις στις οποίες ζουν, μαθαίνοντας για τον πολιτισμό και την ιστορία τους.

Πρόκειται για το πρόγραμμα «Μαθήματα ελληνικής γλώσσας, ιστορίας και πολιτισμού σε μετανάστες ανέργους, μητέρες, άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) και αναλφάβητους (ΜΑΘ.Ε.ΜΕ.)», που ανέλαβε να υλοποιήσει σε επτά ελληνικές πόλεις (Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Λάρισα, Ιωάννινα, Πάτρα, Πειραιά και Ηράκλειο) το Εργαστήριο Μελέτης, Διδασκαλίας, Διάδοσης της Ελληνικής Γλώσσας (ΕΜΔΔΕΓ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο πλαίσιο του Ετήσιου Προγράμματος 2013, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών.

Στο έργο συμμετέχει για την πόλη της Θεσσαλονίκης, από τον Απρίλιο 2015, η ομάδα “Πολύδρομο”, με έδρα την Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ, αναλαμβάνοντας την υλοποίηση μαθημάτων ελληνικών, ιστορίας και πολιτισμού. Το προηγούμενο διάστημα λειτούργησαν τέσσερα τμήματα, με 75 μετανάστες και μετανάστριες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (δύο αρχάριου, ένα μέσου και ένα προχωρημένου επιπέδου), ενώ στις τάξεις υπήρξε αντιπροσώπευση από 18 χώρες.

“Η γλώσσα της καρδιάς”

“Η ένταξη των μεταναστών έχει σημασία να υποστηρίζεται μέσα από την ανάπτυξη της γλωσσομάθειας, με τρόπους εναλλακτικούς, που να πατάνε στα βιώματα, τις εμπειρίες και τις πραγματικές τους ανάγκες”, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Επιστημονικά Υπεύθυνη του Προγράμματος ΜΑΘ.Ε.ΜΕ. για τη Θεσσαλονίκη και της ομάδας "Πολύδρομο", Αν. Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, Ρούλα Τσοκαλίδου, σημειώνοντας ότι “το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με μεγάλο μεράκι και διάθεση για μάθηση από την πλευρά των μεταναστών, αλλά και με μεγάλη αγάπη και αυτοθυσία από την πλευρά των εκπαιδευτών”.

“Διδάσκοντας την ελληνική γλώσσα σε ευάλωτες μεταναστευτικές ομάδες, έπρεπε να δουλέψουμε πάνω στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς η βελτίωση και η ανάπτυξη της γλώσσας έρχεται αφού χτιστεί η σχέση εμπιστοσύνης. Η επιτυχία του προγράμματος είναι ότι καταφέραμε να τους προσεγγίσουμε, να αναπτύξουμε πραγματική σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους μαθητές, που μας εμπιστεύτηκαν και άνοιξαν τις καρδιές τους”, προσθέτει η κ.Τσοκαλίδου, διευκρινίζοντας, ότι η ομάδα “Πολύδρομο” προτίθεται να συνεχίσει σε εθελοντική βάση το πρόγραμμα και μετά την ολοκλήρωσή του.

“Είναι η πρώτη φορά που κάνω κάτι για τον εαυτό μου. Τώρα πιστεύω ότι μπορώ να κάνω περισσότερα στην Ελλάδα”, είναι τα λόγια της Λίας, μίας γυναίκας γεωργιανής καταγωγής, η οποία μέσα από το πρόγραμμα εφοδιάστηκε πέρα από τις γνώσεις και τις δεξιότητες, με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία για το μέλλον της.

“Εμπειρίες μετανάστευσης με δικά τους λόγια, μεδική μας γλώσσα”

Πώς μπορούν, όμως, οι άνθρωποι αυτοί, να ντύσουν με... ελληνικές λέξεις, τα έντονα συναισθήματά τους για τις πατρίδες, που άφησαν πίσω;

«Φεύγοντας με μια μικρή βαλίτσα στο χέρι τι μπορείς να πάρεις; Αναμνήσεις και λίγα προσωπικά αντικείμενα. Το αγαπημένο μου βραχιόλι το φυλάω ακόμη μέσα σε ένα μικρό κουτάκι. Την ημέρα που έφυγα οι φίλοι μου μου κάνανε δώρο αυτό το βραχιόλι. Κάθε φορά που το φορά θυμάμαι με νοσταλγία τις ωραίες στιγμές που πέρασα εκεί….», έγραψε μαθήτρια του προχωρημένου τμήματος.

«Εγώ ήρθα στην Ελλάδα το 2001. Ο άντρας μου ήταν εδώ από το 1992. Παντρευτήκαμε στην πατρίδα μας και μετά ήρθα εδώ. Όταν έφτασα στην Ελλάδα αντιμετώπιζα τα προβλήματά μου. Δεν μπορούσα να μιλήσω, συνηθίζω με τους ανθρώπους, να βρω δουλειά και να ζω σε μια ξένη χώρα. Σήμερα τα προβλήματα έχουν αλλάξει. Έμαθα να μιλώ, βρήκα λίγες ώρες δουλειά, νιώθω καλά, αλλά μου λείπει η πατρίδα μου.», έγραψε άλλη μαθήτρια του μέσου τμήματος.

«Στην πόλη μου κάνει πολύ κρύο το χειμώνα και λίγη ζέστη το καλοκαίρι. Η πόλη μου λέγεται Κόρτσα δηλ Κοριτσά. Το χειμώνα κάνουμε σκι στα βουνά και το καλοκαίρι πηγαίνουμε στο Πόγκρατνετς στη λίμνη, για να κάνουμε μπάνιο. Κολυμπάμε στη λίμνη και μας αρέσει και χαιρόμαστε πάρα πολύ…», αναπολεί μαθήτρια του αρχάριου τμήματος.

“Γνήσια πολιτισμική ανταλλαγή”

Την εμπειρία της ως μία από τις εκπαιδεύτριες του προγράμματος ΜΑΘ.Ε .ΜΕ. μεταφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Κομπιάδου: “Πάνω από εβδομήντα μαθητές και μαθήτριες μεταναστευτικής καταγωγής και πάνω από 15 γλώσσες ήρθαν σε επαφή στα μαθήματα που διήρκησαν 5 εβδομάδες. Ένα μείγμα από κουλτούρες και οπτικές γωνίες που μεταφέρονται σε κάθε τάξη με πολυπολιτισμική σύνθεση, έγιναν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, επαφής και ουσιαστικού διαλόγου”, αναφέρει.

Το μοίρασμα και η επαφή με τους ανθρώπους κρίνει ως το πιο σημαντικό στοιχείο του προγράμματος. “ Αυτή η ανθρώπινη σχέση που δημιουργείται και το γνήσιο ενδιαφέρον μεταξύ των ίδιων των μαθητών/τριών και των εκπαιδευτικών. Ήταν εντυπωσιακό πόσο γρήγορα οι άνθρωποι άρχισαν να δένονται μεταξύ τους και να καταθέτουν τις δικές τους εμπειρίες και βιώματα. Αυτή η γνήσια πολιτισμική ανταλλαγή ήταν το μεγάλο κέρδος”, επισημαίνει.

Το Πρόγραμμα ΜΑΘ.Ε.ΜΕ. θα ολοκληρωθεί με μια μουσική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αύριο, Τρίτη 30 Ιουνίου 2015 και ώρα 18.00, στο Καφωδείο Ελληνικό, κάτω από το ΠΟΛΥΣΤΕΚΙ (Ιουστινιανού 3, Θεσσαλονίκη).