Του Γιώργου Λυκουρέντζου - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

«Το μόνο που είναι αναγκαίο πια να γίνει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος είναι, όχι να ψηφίζουμε μνημονιακούς νόμους, αλλά να διώξουμε αυτή την κυβέρνηση, που βυθίζει τη χώρα και τον λαό στη δυστυχία» (11/12/2012).

«Καταργήσατε κάθε διαδικασία διαλόγου με τη διαδικασία του κατεπείγοντος» (28/4/2013).

«Ξεπερνάει κάθε προηγούμενο αυτό που επιχειρείται σήμερα. Σαν τους κλέφτες, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, προχωράτε σε ακόμα ένα έγκλημα» (30/4/2014).

Οι παραπάνω είναι μόνο τρεις από τις πολλές δηλώσεις του νυν πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ως αρχηγού κόμματος της αντιπολίτευσης, με το γνωμικό του θυμόσοφου λαού «Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις» να ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση. Και αυτό γιατί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στους οκτώ πρώτους μήνες της διακυβέρνησής της σε σύνολο 21 νόμων έχει περάσει 16 με επείγουσες ή κατεπείγουσες διαδικασίες. Βουλή «fast track» δηλαδή, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ποιότητα των νομοθετημάτων και της νομοθετικής διαδικασίας.

Η ψήφιση την Πέμπτη το βράδυ του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα που είχαν απομείνει από το πρώτο πακέτο της συμφωνίας του καλοκαιριού αφορούσε τον 21ο νόμο που πέρασε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. από τον Φεβρουάριο. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και δείχνουν ότι η κυβέρνηση ξέχασε πολύ γρήγορα τα διαπρύσια κηρύγματα του Αλέξη Τσίπρα και του τότε κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, Παναγιώτη Λαφαζάνη, περί κοινοβουλευτικού πραξικοπήματος κάθε φορά που κατετίθετο νομοσχέδιο με τον χαρακτηρισμό του κατεπείγοντος. Η υιοθέτηση των αντικοινοβουλευτικών πρακτικών και ο καταιγισμός νομοθετημάτων ήρθαν με το «καλημέρα».

ΤΑ... ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

Από τους 21 νόμους που πέρασε η κυβέρνηση από τη Βουλή στο οκτάμηνο της διακυβέρνησής της ούτε στο 1/3 δεν ακολουθήθηκε η κανονική διαδικασία. Εννέα νομοσχέδια κατατέθηκαν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος (κάτι περισσότερο από ένα κατεπείγον κάθε μήνα κατά μέσο όρο), πέντε με τη διαδικασία του επείγοντος, δύο σχέδια νόμου αφορούσαν κύρωση των «επάρατων» στα χρόνια της αντιπολίτευσης Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου και μόλις πέντε από τα 21 συζητήθηκαν και ψηφίστηκαν με κανονική διαδικασία. Αν, μάλιστα, σε όλα αυτά συμπεριληφθεί το σχέδιο νόμου-μαμούθ που κατατέθηκε το πρωί της περασμένης Τετάρτης, με την ψήφιση του οποίου θα κυρωθούν μαζί 12 (!) Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, το παζλ της κυβερνητικής ανακολουθίας συμπληρώνεται.

Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί είναι ότι από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και έπειτα όλοι οι νόμοι έχουν ψηφιστεί με τη διαδικασία είτε του επείγοντος είτε του κατεπείγοντος, ενώ τελευταίος νόμος που πέρασε με την κανονική διαδικασία επεξεργασίας, συζήτησης και ψήφισης ήταν του υπουργείου Δικαιοσύνης για την τροποποίηση του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, πριν από πέντε μήνες (ημερομηνία κατάθεσης 3/6/2015).

Η κυβέρνηση έδειξε με το «καλημέρα» ότι όσα έλεγε και όσα κατήγγειλε ως αντιπολίτευση ήταν λόγια του αέρα. Μόλις το δεύτερο νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή, αυτό με τίτλο «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας», που αφορούσε τις 100 δόσεις, την εταιρεία «Παράκτιο Μέτωπο Α.Ε.», ρυθμίσεις ΦΠΑ κ.ά., ψηφίστηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, δύο ημέρες μετά την κατάθεσή του.

Εκτοτε το «επείγον» και το «κατεπείγον» έγιναν κανόνας, ενώ ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το πόσο εύκολα οι υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ ενδύθηκαν τον μανδύα των προκατόχων τους, που υπερασπίζονταν με μανία τα κατεπείγοντα. «Οποιος καταψηφίσει τη διαδικασία του κατεπείγοντος για την ψήφιση της συμφωνίας ρισκάρει δάνειο-γέφυρα», είπε χαρακτηριστικά στις 13 Αυγούστου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, επαναλαμβάνοντας όσα έλεγαν παλαιότερα οι Γιάννης Στουρνάρας και Ευάγγελος Βενιζέλος.

«ΜΗΔΕΝ ΧΡΟΝΟΣ»

Σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, η πρακτική των «fast track» διαδικασιών συνεχίζει την υποβάθμιση -αν όχι τον ευτελισμό- της ποιότητας των νομοθετημάτων, κυρίως λόγω της εκμηδένισης του χρόνου διαβούλευσης. Σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, προβλέπεται ότι η επεξεργασία και η εξέταση του νομοσχεδίου στις επιτροπές γίνεται σε δύο στάδια (α’ και β’ ανάγνωση), μεταξύ των οποίων μεσολαβεί διάστημα τουλάχιστον επτά πλήρων ημερών. Κι ενώ η συγκεκριμένη ρύθμιση είχε εισαχθεί επί προεδρίας Πετσάλνικου, με σκοπό να υπάρχει περιθώριο για εκτενή μελέτη, αλλά και τροποποιήσεις όπου κρίνεται αναγκαίο, ο κανόνας έχει καταστρατηγηθεί, με τη διαβούλευση να εκλείπει και τη Βουλή να μετατρέπεται σε εργαλείο διεκπεραίωσης των κυβερνητικών επιθυμιών. Περάστε, ψηφίστε, τελειώσατε.

Ενδεικτικό των κυβερνητικών προθέσεων είναι πως ακόμα και σε νομοσχέδια που εισάγονται με θεωρητικά κανονική διαδικασία, η πρώτη και η δεύτερη ανάγνωση δεν απέχουν παρά μόνο λίγες ώρες. Μάλιστα, η κυβέρνηση εγκαινιάζει πλέον και μια καινοτόμα διαδικασία νομοθέτησης μεταξύ επείγοντος και κατεπείγοντος. Δηλαδή, μια διαδικασία που προβλέπει κατάθεση νομοσχεδίων συνήθως Δευτέρα και ψήφισή τους στην Ολομέλεια μέσα σε 4-5 ημέρες, με αλλεπάλληλες συνεδριάσεις, καθόλου ενδιάμεσους χρόνους και τους βουλευτές να μην έχουν τον απαραίτητο χρόνο για τη μελέτη ογκωδέστατων νομοσχεδίων, αλλά και τη διευκρίνιση «σκοτεινών» σημείων.

ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΑΝΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΨΗΦΙΣΗΣ

Κανονική διαδικασία

1) Επαναλειτουργία ΕΡΤ.

2) Μεταρρυθμίσεις ποινικών διατάξεων – Κατάργηση των καταστημάτων κράτησης Γ΄ τύπου.

3) Εκδημοκρατισμός της Διοίκησης - Καταπολέμηση γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Αποκατάσταση αδικιών και άλλες διατάξεις.

4) Εκδοση διαταγής πληρωμής για αξιώσεις από διοικητική σύμβαση που έχει συναφθεί στο πλαίσιο εμπορικής συναλλαγής και άλλες διατάξεις.

5) Κώδικας ιθαγένειας.

Κατεπείγον

1) Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας.

2) Επείγοντα μέτρα για την Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

3) Τροποποίηση διατάξεων Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος.

4) Σχέδιο νόμου για τη διαπραγμάτευση και σύναψη δανειακής σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

5) Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.

6) Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του ν. 4334/2015 (Α΄ 80).

7) Κύρωση της σύμβασης παραχώρησης ιπποδρομιακού στοιχήματος στην Ελλάδα για περίοδο είκοσι ετών.

8) Συνταξιοδοτικές διατάξεις – Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας

Χρηματοδότησης (Μνημόνιο 3).

9) Ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις του υπουργείου Οικονομικών.

Επείγουσα διαδικασία

1) Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της κυβέρνησης και των κυβερνητικών οργάνων και λοιπές διατάξεις.

2) Επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας στον αθλητισμό.

3) Μέτρα για την ανακούφιση των ατόμων με αναπηρία και την απλοποίηση της λειτουργίας των ΚΕ.Π.Α. – Καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής.

4) Αδειοδότηση παρόχων περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης.

5) Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας «Για την ενεργειακή απόδοση» και άλλες διατάξεις.

Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου

1) Κατεπείγουσα ρύθμιση για τη βιωσιμότητα της «Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης Α.Ε.» και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές (Α’ 35) και άλλες διατάξεις.

2) Κατεπείγουσα ρύθμιση για τη μεταφορά ταμειακών διαθεσίμων των Φορέων Γενικής Κυβέρνησης προς επένδυση στην Τράπεζα της Ελλάδος (Α΄ 41).