Του Γιώργου Νόκου-Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

«Η Task Force διαλύεται. Ο Χορστ Ράιχενμπαχ φεύγει». Με τον τίτλο αυτόν, το πρακτορείο Reuters είχε προαναγγείλει τον Απρίλιο του 2015 το τέλος της «ομάδας δράσης» του Γερμανού αξιωματούχου στην Αθήνα. Η εξέλιξη αυτή έγινε σημαία από την κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, ανάγοντας τον Γερμανό αξιωματούχο σε σύμβολο της καταπιεστικής γερμανικής πολιτικής.  Λίγους μήνες αργότερα, με την Ελλάδα να φτάνει μόλις ένα βήμα από την έξοδο από το ευρώ, ο Ελληνας πρωθυπουργός υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ζήτησαν τεχνική βοήθεια από την Κομισιόν, με βάση τα επίσημα έγγραφά της, για να υποστηριχθεί μια σειρά μεταρρυθμίσεων που απέρρεαν από τη συμφωνία που είχε υπογράψει η Ελλάδα με τους θεσμούς.

H Task Force με Γερμανό επικεφαλής έγινε Structural Reform Support Service (SRSS) υπό τον Ολλανδό Μάρτιν Φερβέι, ο οποίος έγινε γνωστός στην Ελλάδα ως σκληρός τεχνοκράτης, με άριστη γνώση της οικονομικής κατάστασης της Κύπρου και με τα αποτελέσματα που είχε εκεί να τον συνοδεύουν. Από πολλά ΜΜΕ, ελληνικά και διεθνή, παρουσιάστηκε ως ο πραγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, καθώς οι αρμοδιότητες της SRSS, που απορρέουν από το Μνημόνιο, είναι ιδιαίτερα διευρυμένες σε σχέση με το καθεστώς που υπήρχε μέχρι και το περασμένο καλοκαίρι. Ο Μ. Φερβέι έχει ως αποστολή να δρομολογήσει μεταρρυθμίσεις, εκτός από τα κλασικά πεδία του φορολογικού συστήματος και γενικότερα της οικονομίας, και στο υγειονομικό σύστημα, στη Δημόσια Διοίκηση, στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, έξω από το πλαίσιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων. Ενα ενδιαφέρον στοιχείο για τη νέα αυτή ομάδα είναι ο τρόπος που κινείται στα υπουργεία και στις Γενικές Γραμματείες. Λόγω των καλυμμένων κινήσεών της, ο περισσότερος κόσμος δεν έχει αντιληφθεί τη μόνιμη παρουσία της στην ελληνική πρωτεύουσα, αφού τα βανάκια με τα οποία μετακινείται δεν έχουν προκαλέσει υποψίες. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος που ο Μ. Φερβέι δεν έχει απασχολήσει ούτε τη δημοσιότητα ούτε τα ΜΜΕ με τη δραστηριότητα και τις απαιτήσεις του, διατηρώντας όσο το δυνατόν περισσότερο χαμηλό προφίλ. 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας, που βρίσκεται στην Ελλάδα από το περασμένο καλοκαίρι, δεν έχουν ικανοποιήσει σε απόλυτο βαθμό τους αξιωματούχους της Κομισιόν, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα εμπόδια που είχε συναντήσει η ομάδα του Χορστ Ράιχενμπαχ παραμένουν ανυπέρβλητα. Το κυριότερο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η έλλειψη εμπειρίας από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία βρίσκονται πλέον στα υπουργεία και τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση που παρουσιάζεται διαχρονικά στις ομάδες εργασίας που ενεργοποιούνται στην Ελλάδα είναι η προσπάθεια αποτελεσματικής συλλογής φόρων και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Και στα δύο μέτωπα τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Παράλληλα με τη διαδικασία της αξιολόγησης, η οποία αποτελεί έναν σημαντικό «κάβο» για την κυβέρνηση στον δρόμο για την επανεξέταση του χρέους, εξετάσεις θα περάσει και η ομάδα δράσης, αφού οι απαιτήσεις σε αυτή τη δεύτερη προσπάθεια είναι μεγάλες και δεν αποκλείεται είτε να μεγαλώσει η αποστολή των αξιωματούχων της Κομισιόν στην Αθήνα είτε η παρουσία τους στα υπουργεία να γίνει πιο εμφανής.

Οι 5 «Αμαζόνες» της ομάδας εργασίας

Στην ανανεωμένη Task Force του Μάρτιν Φερβέι έχει σχηματιστεί και μια μεγάλη ελληνική «παροικία», με Ελληνίδες στελέχη της Κομισιόν να έχουν μεταγραφεί στην ομάδα εργασίας με έδρα την Αθήνα. Πρόσωπα όπως η Ζηνοβία Τσικαλάκη, η Σοφία Τάσιου, η Δέσποινα Αμπατζή, η Μαρία Δρακάκη και η Κυριακή Γκάρτσου-Κατσουγιάννη πλαισιώνονται από στελέχη της Κομισιόν από άλλες χώρες και προσπαθούν να βρουν κοινά σημεία με τις ελληνικές Αρχές, ώστε η δεύτερη εκδοχή της Task Force στην Ελλάδα να μην αποτύχει, όπως εκείνη που λειτουργούσε μέχρι το περασμένο καλοκαίρι.  Τα πρόσωπα που απαρτίζουν το δυναμικό της νέας αυτής ομάδας διαθέτουν εμπειρία σε θέσεις με οικονομικό αντικείμενο και είναι λιγότερα από όσα ήταν υπό τις οδηγίες του Χ. Ράιχενμπαχ, με αποτέλεσμα η διαλογή που έγινε το καλοκαίρι να είναι πιο αυστηρή.

Σε μεγάλο βαθμό, πολλά από τα στελέχη αυτά έχουν προϋπηρεσία και στην Task Force, εμπειρία που αποδεικνύεται πολύτιμη, αφού μπορεί να άλλαξαν το όνομα της ομάδας και ο επικεφαλής, αλλά οι στόχοι είναι πλέον περισσότεροι και πιο πιεστικοί. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί ο Ken Lambert, ο παλαιότερος από τα στελέχη της Κομισιόν που ασχολείται με την Ελλάδα και τα Μνημόνια και γνωρίζει την κατάσταση καλύτερα και από τους εκπροσώπους των θεσμών. Εχοντας θητεύσει στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ασχολείται κυρίως με ζητήματα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, μια διαχρονική απαίτηση των δανειστών, αλλά και με εργασιακά και θέματα αγοράς εργασίας.