Του Γιώργου Νόκου - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μάρτιος 2015. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα μετράει μόλις δύο μήνες στην εξουσία και ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει την πρώτη της κίνηση σε διπλωματικό επίπεδο, επηρεάζοντας τη γεωπολιτική σκακιέρα στην Ανατολική Ευρώπη: την επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στη Μόσχα, για να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η πρώτη αντίδραση από τις ΗΠΑ εκφράζεται από τη Βικτόρια Νούλαντ, βοηθό υπουργό Εξωτερικών, αρμόδια για τις ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις, η οποία λέει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την επίσκεψη αυτή. Λίγες ημέρες αργότερα, έρχεται στην Ελλάδα και συναντιέται με τον Αλ. Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου, με τις κακές γλώσσες να λένε ότι μετέφερε με μεγαλύτερη σαφήνεια την αμερικανική θέση για τον Ρώσο πρόεδρο, ενώ εξέθεσε παράλληλα στον Λευκό Οίκο τους κινδύνους που κρύβει η κρίση του ευρώ, σε γεωπολιτικό επίπεδο.

Στις αρχές του φετινού Μαρτίου, η Β. Νούλαντ έκανε αυτό που έχουν κάνει ελάχιστοι από την κυβέρνηση: Περπάτησε στον προσφυγικό καταυλισμό της Ειδομένης. Παράλληλα, πέρασε στην ΠΓΔΜ, για να δει την κατάσταση που επικρατεί στην άλλη πλευρά των συνόρων, αναδεικνύοντας έτσι τον πολύπλοκο ρόλο της στις ελληνικές υποθέσεις, που είναι όλες ανοιχτές. Το Προσφυγικό έχει εξελιχθεί σε κορυφαίο ζήτημα, όχι μόνο στην ελληνική, αλλά και στην ευρωπαϊκή ατζέντα, χωρίς όμως να έχουν παραμεριστεί άλλες υποθέσεις, όπως η ονομασία της ΠΓΔΜ, αλλά και η διευθέτηση του χρέους. Τρία φαινομενικά ανεξάρτητα θέματα, με διαφορετικές παραμέτρους, αλλά με κοινό παρονομαστή από την πλευρά των ΗΠΑ: τη Βικτόρια Νούλαντ.

Η ΑΤΖΕΝΤΑ

Τον τελευταίο χρόνο, η Αμερικανίδα βοηθός ΥΠ.ΕΞ. επισκέπτεται τακτικά την Αθήνα, πραγματοποιώντας κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους υπουργούς, αλλά και τον πρωθυπουργό. Στην ατζέντα των συζητήσεων βρίσκεται σταθερά το φλέγον θέμα της απομείωσης του χρέους, υπόθεση για την οποία η Β. Νούλαντ έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα είναι ισχυρός εταίρος της Ελλάδας. Στις τελευταίες συναντήσεις, βέβαια, το θέμα που έπεσε πρώτο στο τραπέζι ήταν οι εξελίξεις στο Προσφυγικό και οι πιέσεις που δέχεται η Ελλάδα στο συγκεκριμένο θέμα, αλλά και ο ρόλος της Τουρκίας, η οποία σταθερά αθετεί τις υποχρεώσεις της, ενώ για πρώτη φορά έγινε αναφορά σε ελληνικό αίτημα ανθρωπιστικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Η Αμερικανίδα διπλωμάτης έχει εξελιχθεί ουσιαστικά σε βασικό συνομιλητή της κυβέρνησης από την πλευρά των ΗΠΑ για όλα τα σημαντικά ζητήματα, από την αξιολόγηση και τη συμφωνία με τους θεσμούς μέχρι τα εθνικά θέματα, διαδραματίζοντας έναν πολυδιάστατο ρόλο. Διπλωματικές πηγές τη χαρακτηρίζουν ως το «αγαπημένο παιδί» της αμερικανικής διπλωματίας, τονίζοντας το γεγονός ότι βρίσκεται σε θέσεις αιχμής ανεξάρτητα από το ποιος είναι στο Οβάλ Γραφείο. Στο ευρύτερο κοινό, η Β. Νούλαντ έγινε γνωστή από την ατάκα της: «Να πάει να … η Ε.Ε.» κατά τη διάρκεια συνομιλίας της με τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Ουκρανία, Τζέφρι Πάιατ, στις αρχές του 2014, η οποία προκάλεσε αντιδράσεις σε επίπεδο ηγετών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έχει περάσει από νευραλγικά πόστα, όπως οι πρεσβείες στη Ρωσία και την Κίνα, καθώς και η αντιπροσωπία των ΗΠΑ στον ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ, με την Ευρώπη να μονοπωλεί τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον και τις δραστηριότητές της. Μοιραία, τα ανοιχτά διπλωματικά μέτωπα στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν τη σφραγίδα και της Ελλάδας, με το Κυπριακό και το Μακεδονικό να βρίσκονται σε εξέχουσα θέση. Ετσι, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η νυν βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ γνωρίζει τα ελληνικά πράγματα.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

 Πριν από το βέτο του Κώστα Καραμανλή στο Βουκουρέστι για την είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, είχε γίνει συνάντηση της Β. Νούλαντ με την Ντόρα Μπακογιάννη και τον τότε ΥΠ.ΕΞ. των Σκοπίων, Αντόνιο Μιλόσοσκι, στο διαμέρισμα της πρώτης στις Βρυξέλλες, ενώ και κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Σαμαρά υπήρχε ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του Μαξίμου και της βοηθού ΥΠ.ΕΞ. των ΗΠΑ για την επίλυση του Κυπριακού. Παράλληλα, μπορεί η προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα να βαδίζει προς το τέλος της, αλλά μια νίκη της Χίλαρι Κλίντον στις εκλογές του Νοεμβρίου ίσως φέρει τη Β. Νούλαντ σε ακόμα ισχυρότερη θέση στην αμερικανική διπλωματία, δεδομένου ότι οι δύο γυναίκες γνωρίζονται από την εποχή που η δεύτερη ήταν εκπρόσωπος της πρώτης στο State Department.

«Αθηναίος» ο σύζυγος

Η επαφή της Βικτόρια Νούλαντ με την Ελλάδα φαίνεται να είναι... καρμική, αφού ήδη γνωρίζει πολλά από τον οικογενειακό της περίγυρο. Αιτία; Ο σύζυγός της, Ρόμπερτ Κάγκαν, έχει γεννηθεί στην Αθήνα και ως ιστορικός ασχολείται ιδιαίτερα με την αρχαία Ελλάδα. Κατά καιρούς γράφει άρθρα για πρόσωπα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, όπως ο Αλκιβιάδης, ενώ στο πιο πρόσφατο άρθρο του παρομοίασε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα με τον Οιδίποδα και τον Ντόναλντ Τραμπ με το τέρας του Φρανκενστάιν, έχοντας εκφράσει την απέχθειά του για το πρόσωπό του. Ως επικεφαλής της οργάνωσης German Marshall Fund (GMF), που επιδιώκει την καλύτερη συνεργασία και σύμπνοια μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, και συνεργάτης του περίφημου Ινστιτούτου Brookings, δείχνει να πλαισιώνει την πολιτική που εφαρμόζει η σύζυγός του σε επίπεδο επαφών και lobbying. Να σημειωθεί, τέλος, ότι εντάσσεται στον κύκλο των νεοσυντηρητικών των ΗΠΑ και έχει συνδεθεί κατά κύριο λόγο με τους Ρεπουμπλικάνους.