Έφυγε το πρωί από τη ζωή, σε ηλικία 87 χρόνων, ο φιλόλογος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής αρχαίων συγγραφέων Δημήτρης Μαρωνίτης. Την είδηση ανήγγειλε στο διαδίκτυο η κόρη του Εριφύλη.

Ο Δ.Ν.Μαρωνίτης γεννήθηκε το 1929 στη Θεσσαλονίκη, τέλειωσε το Γυμνάσιο στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστήμιου της πόλης, και συνέχισε σπουδάζοντας Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης. Με υποτροφία της Humboldt-Stiftung συμπλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές του σε πανεπιστήμια της Γερμανίας. Το 1962 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όπου και δίδαξε Αρχαία Ελληνικά από το 1963 έως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής , στη Φιλοσοφική Σχολή.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας απολύεται και συλλαμβάνεται για τη δράση του. Μέσα στο κελί, παρέμεινε οχτώ μήνες - από τις αρχές του '73 έως τη γενική αμνήστευση- γράφει σε φθαρμένες χαρτοπετσέτες, όταν βρίσκει μολύβι τη «Μαύρη γαλήνη», που πρωτοδημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 1973 στο 8ο και τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Η Συνέχεια», και το 2007, στις εκδόσεις «Το Ροδακιό».

Στη Φιλοσοφική Σχολή επανέρχεται και παραμένει καθηγητής από το 1975 έως το 1996, ενώ παράλληλα είναι επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, την Κύπρο, την Αυστρία και τη Γερμανία. Διετέλεσε πρόεδρος και διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, από το 1994 έως το 2001 και συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση"

 Ο Δημήτρης Μαρωνίτης μετέφρασε την Οδύσσεια και την Ιλιάδα (η Οδύσσεια είναι έργο αγαπησιάρικο, είχε πει. Αντίθετα η Ιλιάδα είναι ακατάδεκτη, δεν δέχεται τα χάδια μας). Έγραψε βιβλία, μονογραφίες και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, ενώ μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για νεοέλληνες ποιητές, κυρίως εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, όπως τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Τάκη Σινόπουλο και τον Μίλτο Σαχτούρη, αλλά και τον Διονύσιο Σολωμό, τον Κ.Π.Καβάφη και τον Γιώργο Χειμωνά. 

Η κηδεία του Δημήτρη Μαρωνίτη θα γίνει την Πέμπτη 14 Ιουλίου, στις 11.00 π.μ., από το Α' Νεκροταφείο της Αθήνας. Η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

«Με θλίψη μας βρήκε η είδηση του θανάτου του ιδρυτικού μέλους μας Μίμη Μαρωνίτη. Ο Δημήτρης Μαρωνίτης σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές στο Πανεπιστήμιο Mainz της Γερμανίας. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής του Tμήματος Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης μέχρι το 1967, οπότε απολύθηκε και βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ από τη στρατιωτική χούντα. Τακτικός καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (1975-1997). [Ήταν] επισκέπτης καθηγητής σε Πανεπιστήμια της Γερμανίας, Aυστρίας, ΗΠΑ και Kύπρου, και διαλέξεις σε χώρες της Ευρώπης και Αμερικής.

Διατέλεσε Ειδικός σύμβουλος του Yπουργείου Παιδείας σε θέματα Aνώτατης Eκπαίδευσης (1974-1976), Πρόεδρος του Tμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (1986-87), Γενικός διευθυντής του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος (1989-90), Πρόεδρος του Tμήματος Δημοσιογραφίας και Mέσων Mαζικής Eνημέρωσης του ΑΠΘ (1991-94), Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (1991-94), Πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Kέντρου Eλληνικής Γλώσσας (1994-2001), επιστημονικός υπεύθυνος του έργου "Ενδογλωσσική Μετάφραση" του ηλεκτρονικού κόμβου στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (1998-2000), επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (2001-2004), Πρόεδρος του Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών από το 2003 και τακτικός αρθρογράφος στην εφημερίδα "Το Βήμα της Κυριακής" από το 1971.

Τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο δοκιμίου (1981), τον Ταξιάρχη του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας (2003), το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά (2012).
Προς τιμήν του κυκλοφόρησε τιμητικός τόμος για την προσφορά του στα κλασικά γράμματα, υπό τον τίτλο Euphrosyne. Studies in the Ancient Epic, and its Legacy in Honor of Dimitris N. Maronitis, επιμ. A. Rengakos - I. N. Kazazis. Στουτγκάρδη: F. Steiner 1999.
      Έργα του:

  •   Έρευνες στο Ύφος του Ηροδότου. Μια Μορφή Υπερβατού. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1962 [ΕΕΦΣΠΘ, παράρτημα 7].
  •   Εισαγωγή στον Ηρόδοτο. Διατριβή για Υφηγεσία. Αθήνα, 1964.
  •   Ηροδότου Ιστορίαι. Πρώτο βιβλίο. Μετάφραση-σχόλια. Αθήνα: Γκοβόστης, 1964.
  • Ανεμόσκαλα. Αθήνα: Κέδρος, 1972.
  • Αναζήτηση και Νόστος του Οδυσσέα. Η Διαλεκτική της Οδύσσειας. Αθήνα: Παπαζήσης, 1973, Κέδρος , 1984.
  •  Ανεμόσκαλα και Σημαδούρες. Αθήνα: Κέδρος, 1975.
  • Δ. Σολωμός: Οι Εποχές του "Κρητικού". Αθήνα: Λέσχη 1975.
  • Ποιητική και Πολιτική Ηθική. Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά. Αλεξάνδρου-Αναγνωστάκης-Πατρίκιος. Αθήνα: Κέδρος, 1976.
  • Μίλτος Σαχτούρης. Άνθρωποι-Χρώματα-Ζώα-Μηχανές. Αθήνα: Γνώση, 1980.
  • Όροι του Λυρισμού στον Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα: Κέδρος, 1980.
  • Ηρόδοτος: Επτά Νουβέλες και Τρία Ανέκδοτα. Αθήνα: Άγρα, 1981, 2001.
  • Χωρίς Ανεμόσκαλα. Γλώσσα και Παιδεία. Αθήνα: Κέδρος, 1983.
  • Ο Καβάφης και οι Νέοι. Αθήνα: Θεμέλιο, 1984.
  •       Η Ποίηση του Γιώργου Σεφέρη. Μελέτες και Μαθήματα. Αθήνα: Ερμής, 1984.
  •       Ανεμόσκαλα. Σημαδούρες, χωρίς Ανεμόσκαλα. Αθήνα: Κέδρος, 1984.
  •       Η Πεζογραφία του Γιώργου Χειμωνά. Αφηρημένο και Συγκεκριμένο. Δυο Ομιλίες και Ένα Επίμετρο. Αθήνα: Λωτός, 1986.
  •       Πίσω Μπρος. Προτάσεις και Υποθέσεις για τη Νεοελληνική Ποίηση και Πεζογραφία. Αθήνα: Στιγμή, 1986.
  •       Μέτρια και Mικρά. Περιοδικά και Εφήμερα. Αθήνα: Κέδρος, 1987.
  •       Οδυσσέως Σχεδία. Η Πέμπτη Ραψωδία της Οδύσσειας. Αθήνα: Στιγμή, 1990.
  •       Ομήρου Οδύσσεια. Ραψωδίες α-ω. Μετάφραση-Επιλεγόμενα. Αθήνα: Στιγμή και Καστανιώτης, 1991-2001 [24 διαδοχικά τεύχη].
  •       Διαλέξεις. Αθήνα: Στιγμή, 1992.
  •       Πλην και Συν. 159 Πολιτιστικά Μονότονα. Αθήνα: Διάττων, 1993.
  •       Έκτορος και Ανδρομάχης Ομιλία. Όμηρος-Σαπφώ-Σοφοκλής. Μετάφραση-Επίμετρο. Αθήνα: Διάττων, 1994.
  •       Εκλογές από τον Ησίοδο. Θεογονία, Έργα, Ηοίαι. Μετάφραση-Επιλεγόμενα. Αθήνα: Ροδακιό, 1995.
  •       Κειμενοφιλικά. Αθήνα: Κέδρος, 1997.
  •       Ομηρικά Μεγαθέματα. Πόλεμος-Ομιλία-Νόστος. Αθήνα: Κέδρος, 1999.
  •       Ομήρου Οδύσσεια. Ραψωδίες ν-ω. Μετάφραση. Αθήνα: Καστανιώτης, 2001.
  •       Ομήρου Οδύσσεια. Ραψωδίες α-μ. Μετάφραση. Αθήνα: Καστανιώτης, 2002.
  •       Ομήρου Οδύσσεια. 24 Παρομοιώσεις. Αθήνα: Διάττων, 2003.
  •       Οιδίπους επί Κολωνώ. Σοφοκλής. Μετάφραση-Επίμετρο. Αθήνα: Μ.Ι.Ε.Τ., 2004.
  •       Μετέφρασε, μεταξύ άλλων, την Οδύσσεια και την Ιλιάδα.
  •       Το 2014 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα το καινούριο του βιβλίο "Έπος και δράμα. Από το χθες στο αύριο".

Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος αποχαιρέτησε τον σπουδαίο φιλόλογο

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης δυστυχώς έφυγε· ωστόσο, στους Έλληνες και τις Ελληνίδες μας αφήνει πλούσια παρακαταθήκη το έργο του να μας συντροφεύει στην Οδύσσεια, στο δρόμο προς την Ιθάκη μας», τονίζει ο Αλέξης Τσίπρας σε συλλυπητήριο μήνυμά του για τον θάνατο του «μεγάλου δασκάλου της ελληνικής γλώσσας».
 
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο έργο του «σπουδαίου» μελετητή των γραμμάτων και μεταφραστή της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, επισημαίνοντας ότι χάρη στη δουλειά του, «το έργο του Ομήρου, του Ηροδότου, αλλά και των επιφανέστερων νέων Ελλήνων λογοτεχνών έγινε προσιτό και ελκυστικό για όλους τους Έλληνες». Επισήμανε ότι ο Δημήτρης Μαρωνίτης υπήρξε ένας «κοσμπολίτης πρέσβης του ελληνικού πολιτισμού στην Ευρώπη, αλλά και ένας ανυποχώρητος - παρά τις διώξεις που υφίστατο - υπερασπιστής της ελευθερίας και της δημοκρατίας απέναντι στη δικτατορία των συνταγματαρχών».

Το συλλυπητήριο μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα για τον θάνατο του Δημήτρη Μαρωνίτη:

«Με θλίψη ενημερώθηκα τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου της ελληνικής γλώσσας, Δημήτρη Μαρωνίτη. Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης υπήρξε σπουδαίος μελετητής της ελληνικών γραμμάτων και μεταφραστής της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Χάρη στη δουλειά του Δ.Ν. Μαρωνίτη, το έργο του Ομήρου, του Ηροδότου, αλλά και των επιφανέστερων νέων Ελλήνων λογοτεχνών έγινε προσιτό και ελκυστικό για όλους τους Έλληνες.

Πέρα από εμβληματικό πρόσωπο των ελληνικών γραμμάτων, ο Δ.Ν. Μαρωνίτης υπήρξε ένας κοσμοπολίτης πρέσβης του ελληνικού πολιτισμού στην Ευρώπη, αλλά και ένας ανυποχώρητος - παρά τις διώξεις που υφίστατο - υπερασπιστής της ελευθερίας και της δημοκρατίας απέναντι στη δικτατορία των συνταγματαρχών.

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης δυστυχώς έφυγε· ωστόσο, στους Έλληνες και τις Ελληνίδες μας αφήνει πλούσια παρακαταθήκη το έργο του να μας συντροφεύει στην Οδύσσεια, στο δρόμο προς την Ιθάκη μας. Στην κόρη του, Εριφύλη Μαρωνίτη, και σε όλους τους οικείους του, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια.»

Ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, για την απώλεια του Δημήτρη Μαρωνίτη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο πνευματικός κόσμος της Ελλάδας είναι από σήμερα φτωχότερος. Έχασε το χαλκέντερο των γραμμάτων, τον αγωνιστή της Δημοκρατίας, τον πραγματικά προοδευτικό άνθρωπο, Δημήτρη Μαρωνίτη. Οι Έλληνες θα είμαστε ευγνώμονες, για όλα όσα μας πρόσφερε, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, συγγραφέας, αρθρογράφος και μεταφραστής αρχαίων ελληνικών κειμένων.Μας έδειξε τον τρόπο να ζούμε με το ένδοξο παρελθόν, χωρίς αυτό να μας στοιχειώνει και να μας βαραίνει, να ακινητοποιεί το σήμερα και να υποθηκεύει το αύριο. Μας δίδαξε τη διαχρονικότητα της γλώσσας, όχι ως ιδεολόγημα, αλλά ως ζώσα πραγματικότητα, ως ζωή.Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου».

Ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Νικόλαος Βούτσης εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του μεγάλου φιλόλογου και πανεπιστημιακού δασκάλου Δημήτρη Μαρωνίτη.

Η δήλωση του Προέδρου της Βουλής έχει ως εξής:

«Μια κορυφαία προσωπικότητα των ελληνικών γραμμάτων, ο σπουδαίος φιλόλογος, μεταφραστής αρχαίων κειμένων, πανεπιστημιακός δάσκαλος, αρθρογράφος Δημήτρης Μαρωνίτης έφυγε σήμερα από τη ζωή, αφήνοντας πίσω ένα πολύ πλούσιο έργο, ένα ισχυρό πνευματικό αποτύπωμα. Η πολύτιμη παρακαταθήκη του όμως δεν οριοθετείται μόνο στον λόγιο και επιστημονικό χώρο. Ο Μαρωνίτης εναρμόνισε τη βαθιά αγάπη του για το ελληνικό πνεύμα -και την ελευθερία που το χαρακτηρίζει- με τη θέση του μέσα στα κοινωνικά δρώμενα, ορθώνοντας το ανάστημά του και αντιτάσσοντας τις αξίες της Δημοκρατίας απέναντι στο σκοταδισμό της δικτατορίας.Στους οικείους του, αλλά και στην επιστημονική, φιλολογική κοινότητα εκφράζω τα συλλυπητήριά μου για την απώλεια του μεγάλου αυτού πνευματικού ανθρώπου».

Η υπεύθυνη ΚΤΕ Πολιτισμού της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, Χαρά Κεφαλίδου, σχετικά με τον θάνατο του Δ. Μαρωνίτη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
 
Αντίο στον Δημήτρη Μαρωνίτη Έφυγε για το μεγάλο ταξίδι του και μας άφησε φτωχότερους η σύγχρονη “αλογόμυγα της εξουσίας”. Ο συγγραφέας της Μαύρης Γαλήνης γραμμένης σε χαρτοπετσέτες μέσα σε κελί φυλακής. Ο μεγάλος ερωτοχτυπημένος με τα Ομηρικά έπη, αφιέρωσε τη ζωή του και την αγάπη του στη γλώσσα μας. Έφυγε σήμερα καταφέρνοντας τον στόχο του: να συγκρατήσει κάτι από τη νεανική αθωότητα, «.... που μας έκανε να πιστεύουμε ότι μπορεί να μη διορθώνονται τα πράγματα, αλλά εμείς να συμπεριφερόμαστε ωσάν να μπορούν να διορθωθούν».
 
"Ο Δημήτρης Μαρωνίτης υπήρξε ένας από τους μεταπολεμικούς διανοούμενους που με το έργο του σφράγισε την εποχή του και συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων και στη σύνδεσή τους με την αρχαία κληρονομιά μας. Οι μεταφράσεις στα κείμενα του Ηροδότου, του Ησίοδου, του Σοφοκλή, καθώς και της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, είναι μόνο ένα μέρος του τεράστιου έργου που μας κληροδότησε, για το οποίο του είμαστε ευγνώμονες. Ο Δημήτρης Μαρωνίτης. δεν είχε μόνο πλούσιο συγγραφικό και μεταφραστικό έργο, αλλά πολέμησε για τη δημοκρατία και τις ιδέες του και γι' αυτό φυλακίστηκε την περίοδο της δικτατορίας. Θερμά συλληπητήρια στους οικείους του", αναφέρει η ανακοίνωση του Ποταμιού.

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης έφυγε από τη ζωή αφήνοντας όχι μόνο ένα δυσαναπλήρωτο κενό αλλά και μια μοναδική και πολύτιμη κληρονομιά, που απαιτεί άξιους συνεχιστές. Κληρονομιά στάσης ζωής, υποδειγματικού διδακτικού έργου, μεθοδικής και ακάματης ερευνητικής δουλειάς, ισχυρού αξιακού φορτίου, κοινωνικής και πολιτικής ευαισθησίας.

Υπηρέτησε την ελληνική γλώσσα με το πάθος και την επιμονή ενός ασκητή. Ανέδειξε τον εκφραστικό πλούτο και τη λόγια λαϊκότητά της με αίσθηση μέτρου, χωρίς  ακροβασίες, παραλυτικούς συντηρητισμούς και αγκυλώσεις. Απέδωσε σε χυμώδη νέα ελληνικά, σπουδαία έργα της αρχαιοελληνικής γραμματείας αποδεικνύοντας στην πράξη και χωρίς περιττούς βερμπαλισμούς την ιστορική εξέλιξη, τις μεταπλάσεις και τη συνέχεια  της γλώσσας. Η Οδύσσειά του αποτελεί μεταφραστικό άθλο τέτοιας εμβέλειας που την καθιστά έργο του δικού της και του δικού μας καιρού αλλά και προσωπική του Ιθάκη. 

Ανυποχώρητος στη σκέψη και τις επιλογές του, ελευθερόφρων και δημοκράτης ήρθε αντιμέτωπος με τη χούντα των συνταγματαρχών και κατέγραψε τα βαθύτερα ίχνη του εγκλεισμού του, εκείνα που καταδεικνύουν ότι ο αυταρχισμός στοχεύει πάντα στην εκμηδένιση της ύπαρξης, στο κείμενό του Μαύρη Γαλήνη.

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης με την ισχυρή του προσωπικότητα, το σπάνιο διδακτικό και μεταφραστικό του έργο σφράγισε μια ολόκληρη εποχή για τον πολιτισμό, τα γράμματα και την εκπαίδευση. Στους δικούς του ανθρώπους εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια, τονίζει υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς

Συλλυπητήριο Μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον θάνατο του Δ. Μαρωνίτη
 
Ένας κορυφαίος φιλόλογος, μεταφραστής αρχαίων συγγραφέων, δοκιμιογράφος, δημόσιος διανοούμενος, αγωνιστής κατά της δικτατορίας και, πάνω απ' όλα Δάσκαλος, για γενιές και γενιές φοιτητών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, δεν ζει πια.
Τα έργα του, όμως, για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, αλλά και τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Γεώργιο Σεφέρη, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Τάκη Σινόπουλο και τον Μίλτο Σαχτούρη και άλλους, μένουν πίσω, ως πολύτιμη κληρονομιά για τους ερευνητές του μέλλοντος.
Πιστός στις αξίες και τα ιδανικά της Αριστεράς, υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ (εσωτ), ο Δημήτρης Μαρωνίτης δεν δίστασε να αντιταχθεί στη δικτατορία, η οποία τον απέλυσε από το πανεπιστήμιο και τον φυλάκισε. Τόλμησε να αναμετρηθεί με κορυφαία έργα της παγκόσμιας γραμματείας, όπως την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, αλλά και να απορρίψει έμπρακτα τη διάκριση μεταξύ κλασσικής και νεοελληνικής φιλολογίας, διαπρέποντας και στους δύο τομείς. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους οικείους του.

«Με τον θάνατο του Δημήτρη Μαρωνίτη το Ελληνικό Πνεύμα και ο Ελληνικός Πολιτισμός γενικότερα χάνουν, στην εποχή μας, έναν πολύτιμο πυλώνα στήριξης του αετώματός τους», τονίζει, στο συλλυπητήριο μήνυμά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και προσθέτει: «Εύχομαι οι επίγονοί του - και φρόντισε, ως γνήσιος Δάσκαλος, να κάνει πολλούς - να αρθούν στο ύψος του δικού του, πραγματικά μεγάλου, διανοητικού αναστήματος».