Του Παναγιώτη Τζένου, Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι αποτελούν το «μακρύ χέρι» της Γερμανίας στη χώρα μας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην προώθηση των προτεραιοτήτων του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου του Βερολίνου, όπως αυτές διαμορφώνονται και υλοποιούνται από την καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ - είτε με τον επηρεασμό της κοινής γνώμης είτε με τη συγκρότηση μηχανισμών στήριξης των γερμανικών συμφερόντων στην Ελλάδα. Οι επίσημοι εκπρόσωποί τους, ωστόσο, αναφέρουν ότι βασικός τους στόχος είναι η ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου και η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Ο λόγος για τα κορυφαία γερμανικά πολιτικά ιδρύματα, τα οποία επανεγκαταστάθηκαν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ύστερα από αρκετά έτη απουσίας, και άρχισαν όχι μόνο να διοργανώνουν εκδηλώσεις και fora πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος, αλλά και να αναλαμβάνουν την επιμόρφωση δημοσιογράφων, χτίζοντας επιλεκτικές σχέσεις με επιχειρηματίες και πολιτικούς. Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύουν την πεποίθηση πως πρόκειται, όπως έχουν χαρακτηριστεί από έμπειρους πολιτικούς παράγοντες, για «ιδεολογικούς πράκτορες».

Το Ιδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ», το think tank των Χριστιανοδημοκρατών της κ. Μέρκελ (CDU), το «Φρίντριχ Εμπερτ» των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), αλλά και μικρότερα ιδρύματα, όπως το «Ρόζα Λούξεμπουργκ», που ανήκει στο Die Linke της Αριστεράς, το «Χάινριχ Μπελ», το Ινστιτούτο των Γερμανών Πρασίνων, το «Φρίντριχ Νάουμαν» των Φιλελευθέρων και το Ιδρυμα «Χανς Ζάιντελ», που πρόσκειται στους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), δραστηριοποιούνται έντονα στη χώρα μας από το 2012, παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις και ανοίγουν διάλογο με την κοινωνία, δείχνοντας πως στόχος τους δεν είναι μόνο η βελτίωση της εικόνας της Γερμανίας.

Η αλήθεια είναι ότι τον Μάρτιο του 2010, ο πρώην πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στο Βερολίνο, λίγο πριν από την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου από το Κοινοβούλιο, είχε υπογράψει με την κ. Μέρκελ μια συμφωνία που αποτέλεσε την αφετηρία των παραπάνω εξελίξεων, καθώς προέβλεπε την ενθάρρυνση της επαναλειτουργίας στην Ελλάδα των πολιτικών ιδρυμάτων της Γερμανίας, όπως και έγινε λίγα χρόνια μετά.

«ΑΝΤΕΝΑΟΥΕΡ»

Το Ιδρυμα «Αντενάουερ» ήρθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και τα ίχνη του χάνονται κάπου στη δεκαετία του ’90, λίγο μετά την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Διέθετε οργανωμένο γραφείο και είχε επικεντρωθεί σε σεμινάρια πολιτικής επιμόρφωσης. Από τα «φροντιστήριά» του έχουν περάσει πολλά στελέχη της Ν.Δ., όπως για παράδειγμα ο Νίκος Δένδιας και ο Ευριπίδης Στυλιανίδης. Οσοι θυμούνται την παρουσία του ιδρύματος έχουν θετική άποψη, ενώ λένε ότι βοήθησε στη διαμόρφωση συγκροτημένων πολιτικά στελεχών. Εκτοτε έχει συνεργαστεί επανειλημμένως με το think tank της Ν.Δ., το Ινστιτούτο «Κωνσταντίνος Καραμανλής», σε εκδηλώσεις και συνέδρια. Πρόσφατα, μάλιστα, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, σε μια προσπάθεια να ξεπαγώσει τις σχέσεις του με το Βερολίνο και τους Χριστιανοδημοκράτες, παρέστη στην επαναλειτουργία των γραφείων του «Αντενάουερ» στην Αθήνα, όπου εκφώνησε μια θερμή ομιλία. Ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Χανς-Γκερτ Πέτερινγκ, από τους στενούς πολιτικούς φίλους της κ. Μέρκελ, ηγείται σήμερα του ιδρύματος, το οποίο μαζί με το Ινστιτούτο «Κωνσταντίνος Καραμανλής» βαδίζουν χέρι-χέρι και προωθούν συνέργειες και εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, υποκαθιστώντας πολλές φορές ακόμα και τις επίσημες κυβερνήσεις.

«ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΜΠΕΡΤ»

Το πρώτο πολιτικό ίδρυμα γερμανικού κόμματος είναι το σοσιαλδημοκρατικό «Φρίντριχ Εμπερτ», που ιδρύθηκε τη δεκαετία του ’20. Στην Ελλάδα συνεργάζεται χρόνια τώρα με το ΠΑΣΟΚ, με βασικό στόχο την πολιτική εκπαίδευση στελεχών του Κινήματος. Τα ειδικά θέματα του σοσιαλδημοκρατικού ιδρύματος στην Αθήνα χειρίζεται η συνδιευθύντρια του παραρτήματος, Νικόλ Κατσιούλη, η οποία μοιράζεται τη θέση της με τον σύζυγό της, τον Ελληνογερμανό Χρήστο Κατσιούλη. Το «Εμπερτ» έχει ως κύρια στόχευση τα συνδικάτα. Μάλιστα, όπως λένε άνθρωποι που έχουν συνεργαστεί μαζί του, «όταν οι Γερμανοί αγοράσουν εταιρείες στην Ελλάδα, δεν θα θέλουν να έχουν προβλήματα με συνδικαλιστές, οπότε πρέπει να αναμένονται ανάλογες δράσεις». Το ίδρυμα ήρθε στην Ελλάδα το 1978 και αποχώρησε το 2005, λίγο μετά την πτώση της κυβέρνησης Σημίτη, εκτιμώντας πως δεν υπήρχε λόγος παρουσίας του στην Αθήνα πια. Οι σχέσεις του με τον Ελληνα πρώην πρωθυπουργό, εξάλλου, ήταν και είναι εξαιρετικές, καθώς ο γερμανομαθής πολιτικός παραμένει προνομιακός προσκεκλημένος σε αρκετές εκδηλώσεις του «Εμπερτ» στη Γερμανία. Κατά τη διάρκεια της κλειστής εκδήλωσης για τα εγκαίνια επαναλειτουργίας του ιδρύματος υπήρχε και ελληνική συμμετοχή, αφού ανάμεσα στους παρευρισκομένους ήταν η Αννα Διαμαντοπούλου και ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος.

«ΧΑΪΝΡΙΧ ΜΠΕΛ».

Τη Θεσσαλονίκη επέλεξε το πράσινο ίδρυμα «Χάινριχ Μπελ» για έδρα του στην Ελλάδα. Εκπρόσωπός του εδώ είναι η Ολγα Δρόσου, που μετά από δεκαετίες στη Γερμανία επέστρεψε στη γενέτειρά της. Βέβαια, δεν είναι αυτός ο λόγος που το ίδρυμα επέλεξε τη συμπρωτεύουσα, αλλά οι οικολογικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η δημοτική Αρχή του Γ. Μπουτάρη.

«ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ»

Στα μικρά ιδρύματα συγκαταλέγεται το «Ρόζα Λούξεμπουργκ» του Die Linke της Αριστεράς, το οποίο στην Ελλάδα συνεργάζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι τυχαίο πως στα εγκαίνιά του στη χώρα μας παρέστη ο Αλ. Τσίπρας, γεγονός που ερμηνεύθηκε ως ένδειξη της στενότερης συνεργασίας του ιδρύματος με τον χώρο της ελληνικής Αριστεράς. Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2012 το «Ρόζα Λούξεμπουργκ» οργάνωσε καμπάνια για την Ελλάδα σε τέσσερις γερμανικές πόλεις, σε συνεργασία με το Ιδρυμα «Νίκος Πουλαντζάς».

«ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΝΑΟΥΜΑΝ»

Η δράση του «Φρίντριχ Νάουμαν» είναι μέχρι στιγμής περιορισμένη, δεδομένου ότι δεν υπάρχει συγγενής πολιτικός χώρος στην Ελλάδα. Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε προ μηνών, πάντως, συμμετείχαν ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Π. Γεννηματάς, ο ελληνικής καταγωγής Γερμανός ευρωβουλευτής και ιδρυτής του ελληνικού κόμματος «Ελληνες Ευρωπαίοι Πολίτες», Γ. Χατζημαρκάκης, και ο πρόεδρος της «Δημιουργίας Ξανά», Θ. Τζήμερος.

«ΧΑΝΣ ΖΑΪΝΤΕΛ»

Τελευταίο στην Ελλάδα άνοιξε το παράρτημα του Ιδρύματος «Χανς Ζάιντελ», που πρόσκειται στους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), τους πρώην κυβερνητικούς «αδελφούς» της Αγκελα Μέρκελ. Οπως και το «Αντενάουερ», συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής». Οι πρώτες συναντήσεις… κορυφής, μάλιστα, πραγματοποιήθηκαν με τον Ευριπίδη Στυλιανίδη, τον Μάκη Βορίδη και τον Γιάννη Μιχελάκη.


Ο ερχομός τους κρύβει ένα άριστα σχεδιασμένο επενδυτικό πλάνο

Ο ερχομός γερμανικών πολιτικών ιδρυμάτων στη χώρα μας σημειώνεται σε μια περίοδο κατά την οποία το Βερολίνο δείχνει να κάνει ανοίγματα στην ελληνική κοινωνία, συνειδητοποιώντας τη μεγάλη ζημιά που έχουν προκαλέσει τα τελευταία δύο χρόνια στις ελληνογερμανικές σχέσεις οι φραστικές υπερβολές Γερμανών αξιωματούχων, αλλά και τα ανθελληνικά δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο.

Μάλιστα, το Βερολίνο έχει πειστεί ότι θα βελτιώσει την εικόνα του στην Ελλάδα η πιο ενεργή παρουσία του στην Αθήνα. Γι’ αυτό και το υπουργείο Εξωτερικών δεν φείδεται χρημάτων για την οικονομική ενίσχυση των εν λόγω ιδρυμάτων.

Χαρακτηριστικό είναι πως το 2011, με βάση τον Προϋπολογισμό που ψηφίστηκε στην Μπούντεσταγκ την ίδια χρονιά, το ίδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ» του CDU έλαβε επιχορηγήσεις ύψους 2,4 εκατ. ευρώ, το ίδρυμα του SPD «Φρίντριχ Εμπερτ» 2,6 εκατ., τα ιδρύματα των Φιλελευθέρων «Φρίντριχ Νάουμαν», των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας «Χανς Ζάιντελ» και των Πρασίνων «Χάινριχ Μπελ» από 834.000 ευρώ και το ίδρυμα «Ρόζα Λούξεμπουργκ» του Die Linke 468.000 ευρώ.

Ωστόσο, αυτή θεωρείται η μισή αλήθεια, καθώς, όπως υποστηρίζουν οι καλά γνωρίζοντες, πίσω από αυτά τα ιδρύματα κρύβεται ένα καλοσχεδιασμένο επενδυτικό πλάνο και η ανάγκη να ανοίξει ο δρόμος για τις γερμανικές εταιρείες στην Ελλάδα.

Σημειώνεται πως, όταν η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ανακοίνωνε τη δημιουργία ενός υφυπουργείου για τη χώρα μας, διορίζοντας τον Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ αρμόδιο, παρουσίασε και ένα πακέτο δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ που προοριζόταν για την Ελλάδα. Οπως είχε δηλώσει τότε ο τελευταίος, υπάρχουν πάνω από 100 προγράμματα στην Ελλάδα προς άμεση υλοποίηση με τα κονδύλια των 16 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να εκταμιευτούν, αν υπήρχαν συγκεκριμένες μελέτες. Ωστόσο, η προβληματική ελληνική Δημόσια Διοίκηση δεν κατάφερε να υλοποιήσει τις απαραίτητες μελέτες και έτσι η γερμανική κυβέρνηση σκέφθηκε να τις αναθέσει σε γερμανικά πολιτικά ιδρύματα, με στόχο να προκύψουν μέσα από αυτά προτάσεις για συγκεκριμένα προγράμματα, που θα εξασφαλίζουν την καλύτερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Tο ενδιαφέρον του Βερολίνου επικεντρώνεται και στο ΕΣΠΑ και στον τρόπο αξιοποίησής του, ενώ ταυτόχρονα συνδέεται με την καθιέρωση Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ). Κατά σύμπτωση, η μελέτη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πλάνου για τις ΕΟΖ ανατέθηκε στα ερευνητικά ιδρύματα των κομμάτων του γερμανικού Κοινοβουλίου (εκτός της Αριστεράς).


Σεμινάρια για αλλαγή κλίματος

Ψηλά στους στόχους των γερμανικών think tanks είναι η βελτίωση της εικόνας του Βερολίνου στην ελληνική κοινή γνώμη, γι’ αυτό και συχνά διοργανώνουν fora διαλόγου με Ελληνες δημοσιογράφους. Το ίδρυμα «Αντενάουερ», μάλιστα, πραγματοποιεί κάθε χρόνο και το «Εργαστήρι νέων δημοσιογράφων», όπου μεταξύ άλλων έχουν συμμετάσχει οι Δ. Αποστολοπούλου, Μ. Πολυμίλη, Γ. Κωνσταντινίδου, Γ. Μυλωνάς, Δ. Καραγιάννης, Δ. Παπαγιώτης, Μ. Τομαρά, Κ. Αντωνιάδη και Θ. Τρομπούκης. Το ίδιο ίδρυμα πραγματοποιεί ανοιχτές και κλειστές συζητήσεις με ακαδημαϊκούς, επιχειρηματίες και πολιτικούς. Στο μεταξύ, για δεύτερη χρονιά σε συνεργασία με το Ινστιτούτο «Κ. Καραμανλής» ξεκινά εντός των ημερών σεμινάρια media training που απευθύνονται σε στελέχη της Ν.Δ., κυρίως από το Λεκανοπέδιο της Αττικής. Σκοπός των μαθημάτων είναι η εκπαίδευση των νέων του κυβερνητικού κόμματος ώστε να προωθηθούν στα μέσα ενημέρωσης. Επικεφαλής των σεμιναρίων είναι η έμπειρη δημοσιογράφος Μ. Πυργιώτη.Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, Κ. Τασούλας, εξετάζει το ενδεχόμενο τα σεμινάρια να μεταφερθούν και στην επαρχία.