Προετοιμασίες Σταϊκούρα για ολικό lockdown και... εκλογές - «Μπορούμε να στηρίξουμε τους εργαζόμενους και μετά τον Μάρτιο»
Από τη μία, η μετωπική σύγκρουση της κοινοτικής γραφειοκρατίας με τις φαρμακοβιομηχανίες και οι καθυστερήσεις στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών. Από την άλλη, οι απίστευτες αστοχίες και κωλυσιεργίες πολλών κυβερνήσεων της ΕΕ ως προς τα σχέδια που θα ξεμπλοκάρουν τα υπερπολύτιμα 750 δισ ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Και κάπου στη μέση η Ελλάδα, η οποία έχει βάλει ως στόχο να διαψεύσει τις προβλέψεις διεθνών οργανισμών για «χλιαρή» ανάκαμψη το 2021 σε όλη την Ευρωζώνη.
Τα ορόσημα του οικονομικού επιτελείου και οι κάλπες
Ο στρατηγικός σχεδιασμός της ελληνικής κυβέρνησης περιλαμβάνει τρία χρονικά ορόσημα: 1) από τις αρχές Απριλίου το κοντέρ της οικονομίας θα αρχίσει να «τρέχει» με θετικό πρόσημο, 2) το καλοκαίρι η «μηχανή» θα έχει υπερκαλύψει τις απώλειες του πρώτου τριμήνου με «όπλο» τη δυναμική ανάκαμψη του Τουρισμού, 3) το Φθινόπωρο, όταν θα έχουν μπει στα κρατικά ταμεία και τα πρώτα 5,5 δισ ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα ανοίξει το δημοσιονομικό μονοπάτι για φοροελαφρύνσεις μόνιμου χαρακτήρα, όπως η οριστική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, το «ξήλωμα» του Τέλους Επιτηδεύματος, η κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου ακινήτων, η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Σε αυτό ακριβώς το χρονικό σημείο, λίγο πριν από την κατάθεση του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2022 στις 4 Οκτωβρίου, θα εξεταστούν όλα τα δεδομένα και θα αποφασιστεί εάν θα στηθούν κάλπες, έτσι ώστε η κυβέρνηση να αποκτήσει νέο «αέρα» 4 ετών για να υλοποιήσει το φιλόδοξο και λίαν απαιτητικό Σχέδιο Ανάκαμψης, που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην «επόμενη ημέρα».
Στο υπουργείο Οικονομικών και στο Μέγαρο Μαξίμου δεν πετάνε στα σύννεφα και δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι αυτός ο δρόμος είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Τουναντίον. Ήδη, η απειλή νέων περιορισμών σε οικονομικές δραστηριότητες έχει σημάνει συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο, που προετοιμάζεται ακόμα και για το χειρότερο σενάριο, δηλαδή ένα νέο lockdown. «Tους επόμενους μήνες θα υπάρξουν δυσκολίες και η επιστροφή στην κανονικότητα θα είναι σταδιακή», παραδέχονται αρμόδιες πηγές, σημειώνοντας, όμως, ότι τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και το απίστευτο γκελ των ελληνικών ομολόγων στις αγορές, επιτρέπουν τη στήριξη επιχειρήσεων κι εργαζόμενων ακόμα και πέρα από το Μάρτιο.
Τα 6 «όπλα» για στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων
Αναστολή και μείωση ενοικίων για όσο χρειαστεί, αναστολές συμβάσεων κι εν συνεχεία επιδότηση των θέσεων εργασίας μέσω του ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ και με νέους πόρους που αναμένονται από το SURE, τουλάχιστον μία ακόμα Επιστρεπτέα Προκαταβολή, επιδότηση ως το 90% των πάγιων δαπανών επιχειρήσεων που «γονάτισαν» ακόμα και με 3 εκατ. Ευρώ, φτηνά δάνεια με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ή και μέσω Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, είναι τα «όπλα» που ήδη ρίχνει στη μάχη της πανδημίας το οικονομικό επιτελείο, με κόστος που υπολογίζεται ότι θα φτάσει στα 9,1 δισ, ενώ την ίδια ώρα θα χρησιμοποιεί κονδύλια 2,6 δισ ευρώ από το ΠΔΕ για την προχρηματοδότηση έργων, που χαρακτηρίζονται «ώριμα προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης». Αυτό το αρχικό «πακέτο» που αγγίζει τα 12 δισ ευρώ, είναι το εισιτήριο για την ομαλή μετάβαση στη φάση της ανάκαμψης.
Γιατί ανησυχεί ο Σταϊκούρας
Δύο είναι οι βασικές εστίες ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο. Η πρώτη έχει να κάνει με τον επαπειλούμενο εκτροχιασμό των εθνικών προγραμμάτων για το Ταμείο Ανάκαμψης. «Δεν είναι καλά τα πράγματα. Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις» αναφέρουν στα «Π», ευρωπαϊκές πηγές, επιβεβαιώνοντας έτσι τους φόβους της Αθήνας για καθυστερήσεις, που μπορεί να στοιχίσουν σε χρόνο και χρήμα. Δίνοντας, μάλιστα και μια άλλη διάσταση στα απογοητευτικά σχέδια που έχουν υποβάλει ως τώρα κάποιες κυβερνήσεις, οι ίδιες πηγές «βλέπουν» τον κίνδυνο να μετατραπεί το Ταμείο Ανάκαμψης σε πεδίο μάχης μεταξύ lobbies, για τη μοιρασιά των 750 δισ ευρώ.
Η άλλη εστία κινδύνου εντοπίζεται στη συζήτηση που θα γίνει στα ευρωπαϊκά όργανα, κυρίως στο Eurogroup, για το πώς και πότε θα επιστρέψουν οι χώρες στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Επί του παρόντος, ακόμα και οι «σκληροί» του Βορρά δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους, όντας απορροφημένοι στη μάχη του κορονοϊού, ωστόσο κάποια... τροχιοδεικτικά στις συζητήσεις για την 9η Αξιολόγηση, αποδεικνύουν ότι η γραφειοκρατία των Βρυξελλών- και όχι μόνο- δεν έχει αντιληφθεί τι ακριβώς έχει συμβεί στις οικονομίες, ειδικά εκείνες που έχουν «τραύματα» από τη δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. «Θα πρέπει να συμφωνηθεί ένα σχέδιο εξισορρόπησης για τις δημοσιονομικές αβαρίες της πανδημίας», λένε χαρακτηριστικά, προοιωνίζοντας ένα... ενδιαφέρον καλοκαίρι...
Τα ορόσημα του οικονομικού επιτελείου και οι κάλπες
Ο στρατηγικός σχεδιασμός της ελληνικής κυβέρνησης περιλαμβάνει τρία χρονικά ορόσημα: 1) από τις αρχές Απριλίου το κοντέρ της οικονομίας θα αρχίσει να «τρέχει» με θετικό πρόσημο, 2) το καλοκαίρι η «μηχανή» θα έχει υπερκαλύψει τις απώλειες του πρώτου τριμήνου με «όπλο» τη δυναμική ανάκαμψη του Τουρισμού, 3) το Φθινόπωρο, όταν θα έχουν μπει στα κρατικά ταμεία και τα πρώτα 5,5 δισ ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα ανοίξει το δημοσιονομικό μονοπάτι για φοροελαφρύνσεις μόνιμου χαρακτήρα, όπως η οριστική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, το «ξήλωμα» του Τέλους Επιτηδεύματος, η κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου ακινήτων, η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Σε αυτό ακριβώς το χρονικό σημείο, λίγο πριν από την κατάθεση του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2022 στις 4 Οκτωβρίου, θα εξεταστούν όλα τα δεδομένα και θα αποφασιστεί εάν θα στηθούν κάλπες, έτσι ώστε η κυβέρνηση να αποκτήσει νέο «αέρα» 4 ετών για να υλοποιήσει το φιλόδοξο και λίαν απαιτητικό Σχέδιο Ανάκαμψης, που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην «επόμενη ημέρα».
Στο υπουργείο Οικονομικών και στο Μέγαρο Μαξίμου δεν πετάνε στα σύννεφα και δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι αυτός ο δρόμος είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Τουναντίον. Ήδη, η απειλή νέων περιορισμών σε οικονομικές δραστηριότητες έχει σημάνει συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο, που προετοιμάζεται ακόμα και για το χειρότερο σενάριο, δηλαδή ένα νέο lockdown. «Tους επόμενους μήνες θα υπάρξουν δυσκολίες και η επιστροφή στην κανονικότητα θα είναι σταδιακή», παραδέχονται αρμόδιες πηγές, σημειώνοντας, όμως, ότι τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα και το απίστευτο γκελ των ελληνικών ομολόγων στις αγορές, επιτρέπουν τη στήριξη επιχειρήσεων κι εργαζόμενων ακόμα και πέρα από το Μάρτιο.
Τα 6 «όπλα» για στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων
Αναστολή και μείωση ενοικίων για όσο χρειαστεί, αναστολές συμβάσεων κι εν συνεχεία επιδότηση των θέσεων εργασίας μέσω του ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ και με νέους πόρους που αναμένονται από το SURE, τουλάχιστον μία ακόμα Επιστρεπτέα Προκαταβολή, επιδότηση ως το 90% των πάγιων δαπανών επιχειρήσεων που «γονάτισαν» ακόμα και με 3 εκατ. Ευρώ, φτηνά δάνεια με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ή και μέσω Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, είναι τα «όπλα» που ήδη ρίχνει στη μάχη της πανδημίας το οικονομικό επιτελείο, με κόστος που υπολογίζεται ότι θα φτάσει στα 9,1 δισ, ενώ την ίδια ώρα θα χρησιμοποιεί κονδύλια 2,6 δισ ευρώ από το ΠΔΕ για την προχρηματοδότηση έργων, που χαρακτηρίζονται «ώριμα προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης». Αυτό το αρχικό «πακέτο» που αγγίζει τα 12 δισ ευρώ, είναι το εισιτήριο για την ομαλή μετάβαση στη φάση της ανάκαμψης.
Γιατί ανησυχεί ο Σταϊκούρας
Δύο είναι οι βασικές εστίες ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο. Η πρώτη έχει να κάνει με τον επαπειλούμενο εκτροχιασμό των εθνικών προγραμμάτων για το Ταμείο Ανάκαμψης. «Δεν είναι καλά τα πράγματα. Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις» αναφέρουν στα «Π», ευρωπαϊκές πηγές, επιβεβαιώνοντας έτσι τους φόβους της Αθήνας για καθυστερήσεις, που μπορεί να στοιχίσουν σε χρόνο και χρήμα. Δίνοντας, μάλιστα και μια άλλη διάσταση στα απογοητευτικά σχέδια που έχουν υποβάλει ως τώρα κάποιες κυβερνήσεις, οι ίδιες πηγές «βλέπουν» τον κίνδυνο να μετατραπεί το Ταμείο Ανάκαμψης σε πεδίο μάχης μεταξύ lobbies, για τη μοιρασιά των 750 δισ ευρώ.
Η άλλη εστία κινδύνου εντοπίζεται στη συζήτηση που θα γίνει στα ευρωπαϊκά όργανα, κυρίως στο Eurogroup, για το πώς και πότε θα επιστρέψουν οι χώρες στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Επί του παρόντος, ακόμα και οι «σκληροί» του Βορρά δεν έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους, όντας απορροφημένοι στη μάχη του κορονοϊού, ωστόσο κάποια... τροχιοδεικτικά στις συζητήσεις για την 9η Αξιολόγηση, αποδεικνύουν ότι η γραφειοκρατία των Βρυξελλών- και όχι μόνο- δεν έχει αντιληφθεί τι ακριβώς έχει συμβεί στις οικονομίες, ειδικά εκείνες που έχουν «τραύματα» από τη δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. «Θα πρέπει να συμφωνηθεί ένα σχέδιο εξισορρόπησης για τις δημοσιονομικές αβαρίες της πανδημίας», λένε χαρακτηριστικά, προοιωνίζοντας ένα... ενδιαφέρον καλοκαίρι...
