Ένας από του συνιδρυτές αλλά και επίτιμος Πρόεδρος του διάσημου Medial Lab του MIT, ο Νίκολας Νεγροπόντε σκιαγραφεί το ψηφιακό και ενεργειακό μέλλον στον κόσμο. Μιλώντας αποκλειστικά στο powergame.gr και τον Ευτύχη Παλλήκαρη, προβλέπει με ποιον τρόπο θα αυξηθεί ο δείκτης προσδόκιμου ζωής μέχρι τα… 200 χρόνια, στο εγγύς μέλλον. Διατυπώνει ρηξικελεύθες απόψεις για το ενεργειακό πρόβλημα και τάσσεται υπέρ της συνεργασίας των ΗΠΑ με την Κίνα, αλλά και τη Ρωσία, στο πεδίο της τεχνολογικής αναζήτησης και της γνώσης. Ο Νίκολας Νεγροπόντε -γνωστός μεταξύ άλλων και για την πρωτοβουλία του «Ένα laptop για κάθε παιδί»-, θα συμμετέχει ως ομιλητής στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που θα πραγματοποιηθεί στις 10-15 Μαΐου.

Κατά τη γνώμη σας, ο ψηφιακός κόσμος είναι ήδη βαθιά ενσωματωμένος στη ζωή μας και το επόμενο μεγάλο βήμα είναι η βιολογική μηχανική (βιομηχανική). Θα μπορούσατε να γίνετε λίγο πιο συγκεκριμένος;
Θυμάστε την ταινία «Ο Πρωτάρης», που διαδραματίζεται στα τέλη της δεκαετίας του ‘60; Η συμβουλή σταδιοδρομίας στον Dustin Hoffman, με μία λέξη, ήταν «πλαστικά». Είκοσι χρόνια αργότερα θα ήταν «υπολογιστές». Σήμερα κατά τη γνώμη μου η λέξη αυτή είναι «βιοτεχνολογία». Σκεφτείτε το ως την εξέλιξη της μηχανικής, ιδιαίτερα ως προς την ικανότητά μας να εργαζόμαστε σε όλο και μικρότερη κλίμακα, σε επίπεδα που κανονικά είναι προσιτά μόνο από τη φύση. Σε αυτήν τη διαδικασία, η διαφορά μεταξύ φυσικού και τεχνητού εξαφανίζεται. Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα από το Media Lab του MIT (Εργαστήριο Μέσων Επικοινωνίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης): Μία από τις πιο καινούργιες ομάδες σχεδιάζει και αναπαράγει ποντίκια. Πριν από σαράντα χρόνια, όταν υπήρξα ο συνιδρυτής αυτού του Εργαστηρίου, νόμιζα ότι είχα συλλάβει κάθε πτυχή σχεδιασμού που θα μπορούσε να υλοποιεί το εργαστήριο στο μέλλον, αλλά σίγουρα δεν είχα φανταστεί ότι θα σχεδίαζε ποντίκια.

Σχετικά με την ενέργεια, έχετε αναφέρει ότι η συνολική παραγωγή σήμερα δεν επαρκεί για να δημιουργήσει έναν πολύπλοκο ανθρώπινο εγκέφαλο και, σε γενικότερο πλαίσιο, για να εξαλείψει τη φτώχεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι ακριβώς εννοείτε; Δεν αποτελούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έναν σημαντικό παράγοντα για την αύξηση της ενεργειακής ισχύος;
Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, οι δύο πιο γνωστές αποκαλούμενες ανανεώσιμες, διαθέτουν εξαιρετικά μικρή ενεργειακή πυκνότητα. Με απλά λόγια, χρειάζονται πολλές εκτάσεις για εγκαταστάσεις και των δύο ειδών ώστε να παράγουν μόνο μέρος της ενέργειας που ήδη χρησιμοποιούμε. Εξετάστε το ζήτημα της ενεργειακής πυκνότητας συγκρίνοντας τον άνθρακα με την ξυλεία. Η διαφορά είναι διπλάσια. Ο άνθρακας έχει τη διπλάσια ενεργειακή πυκνότητα του ξύλου. Αν συγκρίνουμε τον άνθρακα με την πυρηνική ενέργεια, η δεύτερη έχει την ενεργειακή πυκνότητα του άνθρακα επί 3.000.000. Από άποψη μεγέθους, οι ενεργειακές ανάγκες ολόκληρης της ζωής ενός ανθρώπου περιέχονται σε ένα μικρό κομμάτι μάρμαρο. Συνεπώς, θεωρώ ότι η αιολική και ηλιακή ενέργεια αποτελούν κόστος ευκαιρίας παρά μια λύση. Θα έπρεπε να κατασκευάζουμε πολλούς περισσότερους σύγχρονους πυρηνικούς αντιδραστήρες σχάσης 3ης και 4ης γενιάς, αλλά και μικρότερους, πιο βιομηχανικούς. Οι σταθμοί πυρηνικής ενέργειας θα έπρεπε να είναι εκατομμύρια ανά την υφήλιο, όχι εκατοντάδες. Ταυτόχρονα, θα έπρεπε να δαπανούμε 100 με 1000 φορές περισσότερους πόρους και προσπάθειες στη σύντηξη, σε συνεργασία με την Κίνα και τη Ρωσία, όπως ακριβώς κάνουμε και με τους διαστημικούς σταθμούς. Αυτό που συμβαίνει τώρα, να ανταγωνίζονται μεταξύ τους οι ιδιωτικές εμπορικές εταιρείες και ολόκληρες χώρες, είναι παράλογο.

Στην Ελλάδα –και όχι μόνο– διεξάγεται μεγάλη συζήτηση για τα οφέλη του 5G. Είναι τόσο σημαντικό το 5G για το μέλλον μας;
Η πραγματική σημασία του 5G είναι κατά πολύ μικρότερη από την έκταση που δίνουν τα MME και οι πολιτικοί. Η εμφάνιση παλαιότερα του 3G ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Παρόλα αυτά, μια συγκεκριμένη ιδιότητα του 5G, ο χαμηλός χρόνος αναμονής, θα φέρει σημαντική αλλαγή στο πλήθος χρηστών των υποδομών κινητής τηλεφωνίας. Μπορούμε να πούμε ότι τα σημερινά δίκτυα, ιδίως εκείνα που μετρούν ήδη μια πενταετία, απαρτίζονται από ανθρώπους, αποτελούν ανθρώπινα δίκτυα. Το μελλοντικό πλήθος των χρηστών δικτύου θα είναι κατά κύριο λόγο μηχανήματα. Σε έναν συνδεδεμένο κόσμο, όπου τα πάντα βρίσκονται σε επικοινωνία μεταξύ τους, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η αρχή είναι σίγουρα το 5G.

Πιστεύετε ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να επηρεάσει θετικά τις σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών – Κίνας;
Μέχρι στιγμής, η τωρινή κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επιδείξει πολύ αρνητικό έργο στις σχέσεις με την Κίνα, λες και ο Trump χωρίς ξεσπάσματα ήταν η κατάλληλη προσέγγιση. Ο κόσμος, όχι μόνο οι ΗΠΑ, έχει κολλήσει στον ανταγωνισμό, αντί για τη συνεργασία. Αναλογιστείτε τη διαφορά και τον αντίκτυπο που έχουν στον κόσμο τα βασικά επιστημονικά ευρήματα και η τεχνολογία. Δεν πρόκειται για οπλικά συστήματα, αλλά για γνώση. Ο γνώση δημιουργείται επειδή βασιζόμαστε ο ένας στον άλλον και εξελίσσουμε ο ένας το έργο του άλλου.

Μία τελευταία ερώτηση. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι θα ξεπεράσουν την ηλικία των 150 χρόνων. Πότε και πώς θα μπορούσε να είναι κάτι τέτοιο εφικτό;
Το να ζήσουμε έως 150 ή ακόμα έως και 200 χρόνια είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι να επιβραδύνουμε τη διαδικασία γήρανσης. Ορισμένοι θεωρούν ότι μπορεί να αντιστραφεί. Αυτό μπορούμε να το ονομάσουμε βιοϊατρική προσέγγιση, που συνεπάγεται την εξάλειψη όλων των ασθενειών.

Η δεύτερη προσέγγιση περιλαμβάνει τα τεχνητά μέλη, όπως τα προσθετικά κάθε είδους. Τα τεχνητά άκρα, για παράδειγμα, ελέγχονται πλέον απευθείας από τον εγκέφαλο. Επιπλέον, μέλη του σώματος θα μπορούσαν να αναπτύσσονται στο εργαστήριο ή σε άλλα ζώα, ως μέλη αντικατάστασης. Όταν πια θα είμαστε 200 ετών, πιθανόν ένα πολύ μικρό τμήμα του σώματος θα αποτελείται από τα αρχικά μέλη.