Τηλεργασία: Τα τρία μέτρα που θωρακίζουν τους εργαζόμενους
Το εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας θα περάσει από την Βουλή μέσα στις επόμενες εβδομάδες
Η τηλεργασία μπήκε για τα καλά στην ζωή των εργαζομένων, καθώς σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων στην Ελλάδα απασχολεί χιλιάδες άτομα αξιοποιώντας το πλαίσιο της εξ αποστάσεως εργασίας. Ωστόσο, αρκετοί εργοδότες εκμεταλλευόμενοι την υγειονομική κρίση και το νεφελώδες νομοθετικό πλαίσιο της «τηλεργασίας» παραβιάζουν θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα.
Με διάταξη που περιλαμβάνεται στο εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο θα περάσει από την Βουλή μέσα στις επόμενες εβδομάδες, διέπεται το πλαίσιο εφαρμογής της τηλεργασίας και θωρακίζονται οι εργαζόμενοι που εντάσσονται σε αυτό το καθεστώς.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι το κόστος που κλήθηκαν να επωμιστούν οι ίδιο λόγω της τηλεργασίας προκειμένου να αποκτήσουν το προβλεπόμενο τεχνικό εξοπλισμό. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν από τον οικογενειακό προϋπολογισμό χρήματα προκειμένου να αγοράσουν τον εξοπλισμό και να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στον εργοδότη. Ιντερνετ, τηλέφωνο, ρεύμα ακόμη και υπολογιστές βάρυναν εξ ολοκλήρου την τσέπη των εξ αποστάσεως εργαζομενων.
Το νέο πλαίσιο, όπως αυτό περιγράφεται στη διάταξη που σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας, προβλέπει ότι κατά την τηλεργασία, «ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας και ειδικότερα των τηλεπικοινωνιών». Με το νέο καθεστώς ο εργοδότης υποχρεούται πλέον να παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του, ενώ θα αναλαμβάνει επίσης να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης.
Μάλιστα, η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας θα προβλέπεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη της χρησιμοποίησης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου, ενώ οι σχετικές δαπάνες δεν θα καλύπτονται σε μηνιαία βάση, δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση. Μάλιστα, οι δαπάνες αυτές δεν θα υπόκεινται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε θα οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου.
Μια άλλη «νάρκη» που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εργοδότης θα ελέγχει τον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια του ωραρίου του. Πολλές συνδικαλιστικές οργανώσεις και σωματεία κατήγγειλαν ότι κατά διάρκεια της πανδημίας μεγάλες εταιρείες, ακόμα και πολυεθνικές, τοποθέτησαν κάμερες σε σπίτια εργαζομένων, προκειμένου να ελέγχουν την αποδοτικότητα τους. Το θέμα έφτασε στα χέρια του υπουργείου Εργασίας και τώρα το εργασιακό νομοσχέδιο έρχεται να βάλει τέλος στις παράλογες και παράνομες απαιτήσεις κάποιων εργοδοτών.
Η σχετική διάταξη αναφέρει ότι ο εργοδότης μπορεί να ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Τονίζεται δε ρητά ότι «απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου».
Τέλος, σε άλλο σημείο της διάταξης τονίζεται ότι ο τηλεργαζόμενος «έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του.»
Αυτό σημαίνει ότι η διάταξη φρένο και σε εκείνους τους εργοδότες οι οποίοι είχαν μετατρέψει το ωράριο των τηλεργαζομένων σε «λάστιχο» ζητώντας τους να βρίσκονται διαρκώς σε «κόκκινο συναγερμό» ακόμα και μετά την λήξη του ωραρίου τους.
Με διάταξη που περιλαμβάνεται στο εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο θα περάσει από την Βουλή μέσα στις επόμενες εβδομάδες, διέπεται το πλαίσιο εφαρμογής της τηλεργασίας και θωρακίζονται οι εργαζόμενοι που εντάσσονται σε αυτό το καθεστώς.
Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι το κόστος που κλήθηκαν να επωμιστούν οι ίδιο λόγω της τηλεργασίας προκειμένου να αποκτήσουν το προβλεπόμενο τεχνικό εξοπλισμό. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν από τον οικογενειακό προϋπολογισμό χρήματα προκειμένου να αγοράσουν τον εξοπλισμό και να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στον εργοδότη. Ιντερνετ, τηλέφωνο, ρεύμα ακόμη και υπολογιστές βάρυναν εξ ολοκλήρου την τσέπη των εξ αποστάσεως εργαζομενων.
Το νέο πλαίσιο, όπως αυτό περιγράφεται στη διάταξη που σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας, προβλέπει ότι κατά την τηλεργασία, «ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας και ειδικότερα των τηλεπικοινωνιών». Με το νέο καθεστώς ο εργοδότης υποχρεούται πλέον να παρέχει στον εργαζόμενο τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του, ενώ θα αναλαμβάνει επίσης να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης.
Μάλιστα, η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας θα προβλέπεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη της χρησιμοποίησης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου, ενώ οι σχετικές δαπάνες δεν θα καλύπτονται σε μηνιαία βάση, δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση. Μάλιστα, οι δαπάνες αυτές δεν θα υπόκεινται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε θα οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου.
Μια άλλη «νάρκη» που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εργοδότης θα ελέγχει τον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια του ωραρίου του. Πολλές συνδικαλιστικές οργανώσεις και σωματεία κατήγγειλαν ότι κατά διάρκεια της πανδημίας μεγάλες εταιρείες, ακόμα και πολυεθνικές, τοποθέτησαν κάμερες σε σπίτια εργαζομένων, προκειμένου να ελέγχουν την αποδοτικότητα τους. Το θέμα έφτασε στα χέρια του υπουργείου Εργασίας και τώρα το εργασιακό νομοσχέδιο έρχεται να βάλει τέλος στις παράλογες και παράνομες απαιτήσεις κάποιων εργοδοτών.
Η σχετική διάταξη αναφέρει ότι ο εργοδότης μπορεί να ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Τονίζεται δε ρητά ότι «απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου».
Τέλος, σε άλλο σημείο της διάταξης τονίζεται ότι ο τηλεργαζόμενος «έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του.»
Αυτό σημαίνει ότι η διάταξη φρένο και σε εκείνους τους εργοδότες οι οποίοι είχαν μετατρέψει το ωράριο των τηλεργαζομένων σε «λάστιχο» ζητώντας τους να βρίσκονται διαρκώς σε «κόκκινο συναγερμό» ακόμα και μετά την λήξη του ωραρίου τους.
