Ποιες προκλήσεις θέτει στην ελληνική -και όχι μόνο- οικονομία η κλιματική αλλαγή; Μπορεί η Ελλάδα να γίνει η ενεργειακή πύλη της Ευρώπης; Πώς θα επιτευχθεί ομαλά και με επιτυχία η πράσινη μετάβαση; Πού πρέπει να επικεντρωθούν οι πράσινες επενδύσεις και τι κέρδος μπορεί να αποκομίσει η χώρα από αυτές; Σε αυτά και σε ακόμα περισσότερα ερωτήματα επιχείρησε να δώσει απαντήσεις το συνέδριο «The Thessaloniki Metropolitan Summit» που διοργανώνει το The Economist με το powergame.gr. Δεκάδες ομιλητές από την εγχώρια επιχειρηματική κοινότητα, αλλά και την τοπική αυτοδιοίκηση τοποθετήθηκαν, ενώ το λόγο πήραν και ξένοι αξιωματούχοι.
Σταύρος Καλαφάτης, υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης
Στα πλεονεκτήματα της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας αναφέρθηκε κατ’ αρχάς ο υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, περιλαμβάνοντας σε αυτά το υψηλό επίπεδο του ανθρώπινου και επιστημονικού δυναμικού χάρη στα πανεπιστήμια και τα κέντρα έρευνας και τεχνολογίας της περιοχής. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο «στοίχημα της εξωστρέφειας» για την περιοχή, καθώς και στη σχέση της με ένα «πράσινο και ψηφιακό μέλλον». Εξήρε τη δράση της κυβέρνησης στο επίπεδο του ψηφιακού μετασχηματισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Σχολίασε την προσέλκυση επενδύσεων μεγάλων εταιρειών (Deloitte, Cisco, Pfizer) από την πόλη της Θεσσαλονίκης, κάτι που οφείλεται, όπως είπε, στα πανεπιστήμια της πόλης, στο γεγονός ότι είναι μια ανθρώπινη πόλη, άρα προσφέρει φιλική ατμόσφαιρα στα εταιρικά στελέχη, αλλά και στο ότι μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για επενδύσεις στη ΝΑ και Ανατολική Ευρώπη.
Απόστολος Τζιτζικώστας, περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών
Η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία δεν είχαν μέχρι τώρα εκμεταλλευθεί τις δυνατότητές τους, επεσήμανε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών Απόστολος Τζιτζικώστας, αλλά αυτό τώρα αλλάζει, –μεταξύ άλλων– χάρη στα έργα υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στην αναβάθμιση του λιμανιού και του αεροδρομίου «Μακεδονία», στους αυτοκινητοδρόμους, στην αναβάθμιση της ΔΕΘ αλλά και στα πανεπιστημιακά ιδρύματα της περιοχής, με συνολικά 150.000 φοιτητές. Ο κ. Τζιτζικώστας ανέφερε ότι μέσα στην τελευταία 10ετία της κρίσης για την Ελλάδα, η Κεντρική Μακεδονία είχε 50% αύξηση εξαγωγών, ότι είναι η 1η περιφέρεια της Ελλάδας σε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, η 1η σε αφίξεις τουριστών, ενώ εκτελείται στην περιφέρεια το 70% της μεταφορικής δραστηριότητας στη χώρα. Έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η περιφέρεια αρχίζει να παίζει ρόλο και σε νέες δραστηριότητες, όπως οι διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές, ενώ είναι ένας από τους 4 αυτοδιοικητικούς φορείς που έχει συνάψει συμφωνία με το CERN και διεκδικεί την εγκατάσταση μόνιμης δομής του CERN. Τέλος, αναφέρθηκε στο όραμα η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να γίνει μέχρι το 2030 μια περιφέρεια-πρότυπο σε καινοτομία, εξαγωγές, τουρισμό αλλά και η πιο πράσινη περιφέρεια στην Ελλάδα και διατηρώντας το ανθρώπινο πρόσωπό της. Το όραμα αυτό υπηρετείται, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Τζιτζικώστας, από 8.000 έργα ύψους 2 δις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιφέρεια.
Η Θεσσαλονίκη παραδοσιακά παρακολουθεί τις εθνικές πολιτικές, και πολλές φορές αυτές οι πολιτικές δεν είχαν την πόλη στο επίκεντρό τους, είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Θεσσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, παραθέτοντας στη συνέχεια λόγους για τους οποίους αυτό μπορεί τώρα να αλλάξει. Σε αυτούς τους λόγους περιέλαβε τις υποδομές και τα πανεπιστήμια της πόλης, τη γεωγραφική της θέση αλλά και την πολυπολιτισμική της παράδοση, με τους 23 αιώνες ιστορίας. Τόνισε ότι το πρόγραμμα της σημερινής δημοτικής αρχής επικεντρώνεται σε τρεις άξονες: υποδομές, αναπλάσεις δημόσιου χώρου και καθημερινότητα των δημοτών. Αναφέρθηκε περαιτέρω στις υπό υλοποίηση αναπλάσεις (άξονας Αριστοτέλους, Πλατεία Διοικητηρίου, παραλιακό μέτωπο), καθώς και στο Μουσείο Ολοκαυτώματος, τα νέα γήπεδα και τα συγκοινωνιακά έργα στην πόλη.
Το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να κάνει την Ελλάδα μια διαφορετική χώρα, τόνισε ο πρόεδρος ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γεώργιος Περιστέρης, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα παρουσίασε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα από τα καλύτερα σχέδια. Επεσήμανε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν οι χρόνιες ευρωπαϊκές και ελληνικές γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Αναφέρθηκε σε συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, όπως οι δυνατότητες των ΑΠΕ στη χώρα, ενώ τόνισε ότι η διείσδυση των ΑΠΕ δεν θα προχωρήσει χωρίς αποθήκευση –κυρίως μεγάλης κλίμακας– και διασυνδέσεις. Η χώρα μας μπορεί από εισαγωγέας ενέργειας να γίνει καθαρός εξαγωγέας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, επεσήμανε. Σχολίασε ότι οι κυβερνήσεις που επιδότησαν τις ΑΠΕ μέχρι να ωριμάσουν οι σχετικές τεχνολογίες τώρα δικαιώνονται, καθώς η διείσδυση των ΑΠΕ μειώνει τις τιμές της ενέργειας. Τέλος, έκανε λόγο για «επενδυτικό πατριωτισμό», υπό την έννοια της στήριξης της χώρας και του μέλλοντός της.
Francis R. Fannon, τ. υφυπουργός Εξωτερικών, Γραφείο Ενεργειακών Πόρων, ΗΠΑ
H Eλλάδα μετατρέπεται σε αληθινό ενεργειακό κόμβο με στρατηγική σημασία για την ευρύτερη περιοχή, παρατήρησε ο τ. υφυπουργός Εξωτερικών του Γραφείου Ενεργειακών Πόρων των ΗΠΑ Francis Fannon. Όπως είπε χαρακτηριστικά, η Ελλάδα συνειδητοποίησε και τελικά υλοποιεί ένα όραμα στο οποίο άλλες χώρες απέτυχαν. Ο κ. Fannon αναφέρθηκε στα στοιχεία που καθορίζουν την ποιότητα μιας ενεργειακής στρατηγικής, όπως η διαφάνεια και το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα είναι σε θέση πλέον να προσφέρει επιπλέον δυνατότητες στα Βαλκάνια και στην υπόλοιπη περιοχή στο πλαίσιο της ενεργειακής διαφοροποίησης και αυτονομίας. Αναφερόμενος στη μεγάλη εικόνα, στάθηκε ιδιαίτερα στην παράμετρο της Κίνας, τονίζοντας ότι είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ρύπων, παρά το γεγονός ότι είναι και από τους μεγαλύτερους παραγωγούς καθαρής ενέργειας.
«H ενεργειακή μετάβαση θα έχει τίμημα», διεμήνυσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, αναγνωρίζοντας την τάση για αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας. Ωστόσο, τόνισε, αύριο στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει ένα «ολιστικό σχέδιο στήριξης ώστε κανείς να μην μείνει πίσω», στο πλαίσιο της μετάβασης προς ένα πιο φιλικό στο περιβάλλον ενεργειακό μείγμα. Ο κ. Σκρέκας σημείωσε ότι είναι σε εξέλιξη η απανθρακοποίηση του ελληνικού συστήματος, το οποίο δημιουργεί χρηματοδοτικά εργαλεία προς αυτήν την κατεύθυνση. Όπως είπε, μέχρι το 2025 θα έχουν κλείσει όλες οι λιγνιτικές μονάδες. «Προωθούμε το υδρογόνο και επεκτείνουμε το φυσικό αέριο, το μεταβατικό καύσιμο», ανέφερε ο κ. Σκρέκας, μιλώντας για τον στόχο της μείωσης των εκπομπών του άνθρακα ως παγκόσμια επιταγή μπροστά στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Χαρακτήρισε δε θετικό το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ανέλαβαν πλέον ηγετικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση.
Στη σημασία του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης εστίασε ο διευθύνων σύμβουλος της Capital Product Partners Τζέρι Καλογηράτος. Έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η θαλάσσια μεταφορά φυσικού αερίου (LNG) προσφέρει σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη χώρα μας. Τα πλοία LNG έχουν γίνει πολύ ανταγωνιστικά πλέον, ανέφερε, ενώ οι Έλληνες εφοπλιστές ελέγχουν το 20% του παγκόσμιου στόλου. Εξήρε τη συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας στην ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, έδωσε έμφαση και στο ενεργειακό hub της Αλεξανδρούπολης, που θα συμβάλει στη μείωση του κόστους της ενέργειας, αλλά και θα λειτουργήσει ως διαπραγματευτικό χαρτί για επενδύσεις. Τέλος, σχολίασε ότι οι υποδομές των τέρμιναλ και το know how της ελληνικής ναυτιλίας μπορούν στο προσεχές μέλλον να εξυπηρετήσουν και ακόμα πιο «πράσινες» μορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο.
Στον ρόλο και τις προοπτικές των εταιρειών διανομής αερίου αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ Λεωνίδας Μπακούρας, μιλώντας για τη συμβολή τους στη διεύρυνση του ενεργειακού χάρη της χώρας, στην άρση του ενεργειακού αποκλεισμού απομακρυσμένων περιοχών καθώς και γενικά στη βιώσιμη ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Έδωσε έμφαση στο υψηλό επίπεδου του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται σε αυτόν τον χώρο και τον ρόλο που μπορεί να παίξει ο κλάδος στην προσέλκυση επενδύσεων. Τόνισε ότι η Βόρεια Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των έργων που γίνονται στην περιοχή (διακρατικοί διασυνδετήριοι αγωγοί, έργα αποθήκευσης φυσικού αερίου, πλωτές μονάδες LNG), μετατρέπεται σε έναν «δυνατό πυρήνα ενεργειακών εξελίξων στην ευρύτερη περιοχή». Ο κ. Μπακούρας εστίασε στη σημασία της σταθερότητας, του νομικού και φορολογικού πλαισίου, των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων, του περιορισμού της γραφειοκρατίας αλλά και της ύπαρξης οράματος και τόλμης εκ μέρους των εταιρειών προκειμένου για την προσέλκυση επενδύσεων.
Στα έργα φυσικού αερίου και ιδίως στην επέκταση του δικτύου του φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο εστίασε ο διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) Μάριος Τσάκας. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στα «πράσινα» δίκτυα φυσικού αερίου, τα οποία θα ξεκινήσουν από τη Βόρεια Ελλάδα, και στα οποία θα ρέει μείγμα αερίων (υδρογόνο-βιομεθάνιο) με φυσικό αέριο, κάτι που συμβάλλει σε μια οικονομία μηδενικών ρύπων. Έγινε συγκεκριμένα αναφορά σε 3 πιλοτικά προγράμματα σε αυτό το πλαίσιο. Ο κ. Τσάκας τόνισε τη συμβολή των δικτύων φυσικού αερίου στη δημιουργία θέσεων εργασίας ιδίως στις φτωχότερες περιοχές της Ελλάδας (π.χ. Θράκη, Ήπειρος) και, φυσικά, στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. «Βάζουμε ένα λιθαράκι για τη μετάβαση της χώρας μας στη νέα, πράσινη εποχή», κατέληξε ο κ. Τσάκας.
Joschka Fischer, πρώην αντικαγκελάριος και πρώην υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας
«Δεν μπορεί να προβλέψει κανείς αυτήν τη στιγμή ποιος θα είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας», τόνισε ο πρώην αντικαγκελάριος και πρώην υπουργός εξωτερικών της ΓερμανίαςJoschka Fischer, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο ίδιος ποτέ δεν έχει ζήσει τέτοιον βαθμό ρευστότητας στην πολιτική σκηνή της χώρας του. «Νομίζω ότι οι Γερμανοί θα ψήφιζαν ευχαρίστως ξανά την Άγκελα Μέρκελ, γιατί η θητεία της συνδέθηκε –παρά τις προκλήσεις– με λιακάδα για τη Γερμανία. Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουν ότι δεν γίνεται να συνεχίσει άλλο», παρατήρησε ο κ. Fischer. Ευρύτερα, αναφέρθηκε στην κλιματική αλλαγή, υπογραμμίζοντας ότι θα καθορίσει το μέλλον και θα αλλάξει με δραματικό τρόπο την παγκόσμια πολιτική. «Ακούμε για νέο Ψυχρό Πόλεμο, αυτήν τη φορά μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η ανθρωπότητα όμως δεν έχει την πολυτέλεια για έναν ακόμη Ψυχρό Πόλεμο. Ο προηγούμενος κράτησε 40 ολόκληρα χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ανέφερε επίσης ότι «το φυσικό αέριο δεν είναι καύσιμο του μέλλοντος, αλλά του παρελθόντος. Υπό την πίεση της κλιματικής αλλαγής, η έμφαση θα δοθεί στις ΑΠΕ». Αναφερόμενος στη νέα αφγανική κρίση, εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα υπάρξει –όχι απότομη αλλά– σταδιακή και σταθερή ροή προσφύγων από το Αφγανιστάν προς τα δυτικά. «Θα πρέπει να βρούμε λύσεις για μια αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ακόμη και αν χρειαστεί να το κάνουμε μόνο με τις χώρες που έχουν τη βούληση», σημείωσε ο κ. Fischer.
«Η Ελλάδα είναι η πιο σταθερή πολιτικά χώρα στην ΕΕ», τόνισε από το βήμα του συνεδρίου ο υπουργός Ανάπτυξης και ΕπενδύσεωνΆδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας για τη σταθερότητα στο επενδυτικό περιβάλλον. Απαντώντας σε ερώτημα για την πιθανότητα επιστροφής σε περιβάλλον μεταβλητότητας, απέκλεισε την πιθανότητα πρόωρων εκλογών και πολιτικής αστάθειας, σημειώνοντας ότι το πολιτικό περιβάλλον είναι σταθερό και δεν υπάρχουν στον ορίζοντα εκλογές. Οι πρόωρες εκλογές ακόμη κι αν φέρνουν νικητές, επηρεάζουν την εμπιστοσύνη που θέλουμε να οικοδομήσουμε με τους διεθνείς επενδυτές, σημείωσε ο υπουργός. Ο κ. Γεωργιάδης επίσης αναφέρθηκε στα εύσημα που εισέπραξε για την κυβέρνηση από τον Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Nicolas Schmit, με τον οποίο συναντήθηκε εχθές. Στο πλαίσιο των συζητήσεων που είχε για το κυβερνητικό σχέδιο, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Σταθερότητας (RRF) και το πώς η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει τα χρηματοδοτικά πακέτα, είπε ότι προσωπικά ο Επίτροπος αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζουν 100% το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης. Πρόσθεσε ότι στην οικονομία είναι καλό να ανακοινώνεις, αλλά καλύτερο να φέρνεις αποτελέσματα. Στο πλαίσιο αυτό, όπως σημείωσε, η χώρα θα κατευθύνει πόρους στην ψηφιακή και «πράσινη» μετάβαση με απώτερο στόχο να αλλάξει ο τρόπος που δουλεύει η οικονομία. Ο κ. Γεωργιάδης υπενθύμισε το σχέδιο της επιτροπής εμπειρογνωμόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Πισσαρίδη με πενταετή ορίζοντα, το οποίο έχει θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση με στόχο πιο ανταγωνιστική οικονομία. Χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για ένα λαμπρό μέλλον για την Ελλάδα σε 10 χρόνια, ανέφερε ο υπουργός. Τέλος, αναφερόμενος στις ανατιμήσεις, συνέστησε να μην πανικοβαλλόμαστε και απέδωσε το φαινόμενο στη διεθνή αναταραχή που προκάλεσε η πανδημία, προβλέποντας ότι μετά από μερικούς μήνες οι τιμές θα επανέλθουν σε κατάσταση ισορροπίας.
Αλέξης Χαρίτσης, βουλευτής, πρώην υπουργός Εσωτερικών, πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
«Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σταυροδρόμι», σύμφωνα με τον τομεάρχη Ανάπτυξης και Επενδύσεων του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αλέξη Χαρίτση, ο οποίος μίλησε για σημείο καμπής μετά από τα 10 χρόνια της προηγούμενης κρίσης, η οποία από δημοσιονομική κατέληξε σε κρίση παραγωγής, με την οικονομία να έχει περάσει σήμερα στην κρίση της πανδημίας. Σημείωσε ότι η επόμενη φάση της κρίσης θα είναι ενεργειακή, συμπεραίνοντας ότι οι καιροί είναι κρίσιμοι για την ελληνική οικονομία, που ξεκίνησε από χαμηλή βάση, αλλά δεν έχει το σχέδιο που θα εγγυηθεί την ανάπτυξή της στην κλίμακα που στοχεύει. Ο κ. Χαρίτσης αναφέρθηκε ενδεικτικά στις μεταρρυθμίσεις που έχει προωθήσει η κυβέρνηση, όπως αυτές που εισήχθησαν στην αγορά εργασίας και το περιβάλλον, που –κατά την άποψή του– ανακυκλώνουν παλιές πολιτικές. Τόνισε ότι η χώρα πρέπει να αναμορφώσει τώρα το μοντέλο παραγωγής για να μην υστερεί στο μέλλον και αναφέρθηκε σε τρεις σημαντικές προκλήσεις. Η πρώτη αφορά, όπως σημείωσε, στην κλιματική κρίση και τη μετάβαση σε μοντέλο «πράσινης» παραγωγής, μετάβαση που θα έχει χαμένους και κερδισμένους. Ειδικότερα, αναφέρθηκε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και νοικοκυριά που πληρώνουν μια κακοσχεδιασμένη μετάβαση στο πράσινο μοντέλο. Πρέπει πετύχουμε τους στόχους αναβαθμίζοντάς τους πάνω και από τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού αλλά χωρίς αποκλεισμούς, υπογράμμισε ο πρώην υπουργός. Η δεύτερη από τις προκλήσεις στις οποίες αναφέρθηκε είναι οι ανισότητες και η τρίτη σχετίζεται με την παραγωγή εσωτερικής προστιθέμενης αξίας.
Τις προτεραιότητες της αρμόδιας Επιτρόπου Μεταφορών μετέφερε ο αναπληρωτής προϊστάμενος του ιδιαίτερου γραφείου της Filip Negreanu, εστιάζοντας την παρουσίασή του στις πρωτοβουλίες της ΕΕ σχετικά με το Next Generation EU και το RRF, που στοχεύουν να αντισταθμίσουν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας. Πρόκειται, όπως σημείωσε, για το αποτέλεσμα μιας διαφορετικής προσέγγισης του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η ευρωπαϊκή οικονομία στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στις επιχειρήσεις και στις υπηρεσίες. Προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανακάμψει, να επανέλθει, να γίνει πιο ψηφιακή και πιο σταθερή κατέθεσε προτάσεις και τα κράτη μέλη αποφάσισαν στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου ένα ιστορικό βήμα. Ο κ. Negreanu εξήγησε ότι έχουμε τη δυνατότητα παροχής δανείων από την ΕΕ έναντι της δυνατότητας ανάκαμψης των κρατών μελών. Αναφέρθηκε ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, ως παράδειγμα, καθώς αποτελεί κομμάτι του ανατολικού διαδρόμου East Med, έργο που ήδη έχει υποστηριχθεί με τη βοήθεια της ελληνικής κυβέρνησης και με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν 850 εκατ. ευρώ, τα οποία έρχονται να προστεθούν σε ήδη υφιστάμενα προγράμματα για τις υποδομές στην Ελλάδα. Μετέφερε επίσης το μήνυμα ότι η ΕΕ αλλάζει το αφήγημα, επεκτείνοντας την υποστήριξη που παρέχει με παραδοσιακούς και με νέους τρόπους. Αναφέρθηκε ενδεικτικά στο Connecting Europe Facility, το οποίο τώρα θα ξεκινήσει τον δεύτερο γύρο χρηματοδοτήσεων, το Fit for 55 Package, για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την ψηφιοποίηση και την αναβάθμιση των προτύπων για τις σύγχρονες υποδομές στην Ευρώπη στο πλαίσιο της προώθησης σχετικής νομοθεσίας.
Κωνσταντίνος Μουσουρούλης, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης
Μιλώντας για την πρόκληση της απανθρακοποίησης από τη μια μεριά και της ανάπτυξης της οικονομίας από την άλλη, ο πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Κωνσταντίνος Μουσουρούλης αναφέρθηκε στη μεταβατική τρέχουσα περίοδο, που χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητες, αλλά τόνισε ότι η «συγκυρία μπορεί να γίνει ευημερία». Μάλιστα, παραλλήλισε την εποχή μας με τον Μάη του ’68 στο Παρίσι, όταν αμφισβητήθηκε το μοντέλο κατανάλωσης και αναβαθμίστηκε το θέμα των οικολογικών παραγόντων ως ζητούμενο της ανάπτυξης. Όπως σημείωσε ο κ. Μουσουρούλης, όπως τότε έτσι και τώρα πρέπει να σκεφτούμε το μέλλον μετά την απεξάρτηση από τον άνθρακα. Παρουσίασε τα σημερινά δεδομένα και σειρά προϋποθέσεων, η προβολή των οποίων στο μέλλον θα βοηθήσει την αποτελεσματική μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ανάπτυξη τεχνολογικών εφαρμογών σε μεγάλη κίμακα, ως «καύσιμο» καινοτομίας και στις εξελίξεις σε τιμές και επάρκεια ενέργειας. Σημείωσε ότι για πρώτη φορά υπάρχει σχέδιο ενώ έχουν εξασφαλιστεί και οι πόροι. Αναφέρθηκε επίσης στις ευκαιρίες που δημιουργούνται, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά στην κλιματική κρίση τη λέξη «κρίση», η οποία με βάση το κινεζικό ιδεόγραμμα, έχει να κάνει με «κίνδυνο και σημείο καμπής». Έτσι, σχολίασε τα επίπεδα τιμών, ενώ αναφέρθηκε συμπληρωματικά στην διεθνή τάση μετατόπισης των διεθνών κεφαλαίων στις βιώσιμες επενδύσεις.
Στο κόστος της μετάβασης και στις γενναίες αποφάσεις που ελήφθησαν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο στο πλαίσιο του στόχου για μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 55% αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος τηςΔΕΗ ΑνανεώσιμεςΚωνσταντίνος Μαύρος. Έδωσε μάλιστα την κλίμακα σημειώνοντας ότι πρακτικά από εκπομπές 51 δισ. τόνων αερίων του θερμοκηπίου που προστίθενται στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο πρέπει να πάμε στο “0". Όπως τόνισε, για να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων απαιτούνται σημαντικές αλλαγές στο μοντέλο παραγωγής σε όλο σχεδόν το φάσμα της βιομηχανίας, τοπικά και ευρύτερα και επενδύσεις στις ΑΠΕ. Ο κ. Μαύρος αναφέρθηκε επίσης στις τεχνολογίες που θα έρθουν στο μέλλον, σημειώνοντας ότι το φυσικό αέριο είναι το καύσιμο «γέφυρα» για να μεταβούμε στο υδρογόνο, τις τεχνολογίες αποθήκευσης και άλλες εφαρμογές. Μιλώντας για τη συμπεριφορά της επιχειρηματικής κοινότητας, σημείωσε ότι όλοι οι μεγάλοι παίκτες της ενεργειακής αγοράς αναβαθμίζουν σταθερά τους στόχους τους για μείωση των εκπομπών ρύπων. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, που προωθεί νέα έργα ΑΠΕ. Μεταξύ άλλων, προανήγγειλλε ότι σχεδιάζει να δημοπρατήσει στο επόμενο εξάμηνο ένα από τα μεγαλύτερα έργα στην Ευρώπη, πάνω από 500 MW, στην Πτολεμαΐδα. Η εταιρεία από έργα δυναμικότητας περίπου μισού GW για το 2022 σχεδιάζει να προσθέσει άλλα 2 GW.
Ιωάννης Καρύδας, διευθύνων σύμβουλος του τομέα ΑΠΕ, Όμιλος Κοπελούζου
Στους φιλόδοξους στόχους απολιγνητοποίησης και ενεργειακής μετάβασης της χώρας αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος του τομέα ΑΠΕ του ομίλου ΚοπελούζουΙωάννης Καρύδας, ο οποίος υπενθύμισε, μεταξύ άλλων, έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για τις ΑΠΕ (IRENA) που προβλέπει ότι με τη μετάβαση στις ΑΠΕ, ως το 2050 θα δημιουργηθούν 11 εκατ. νέες θέσεις εργασίας στον ενεργειακό τομέα. Εκτίμησε ότι η διείσδυση των ΑΠΕ θα βοηθήσει στη μείωση της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος και λόγω και του χαμηλότερου κόστους παραγωγής σε σχέση με συμβατικές μονάδες, θα μειώσει την πίεση για αύξηση των τιμολογίων ρεύματος των καταναλωτών. Όμως, όπως τόνισε, απαιτούνται μεταρρυθμίσεις από τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη θεσμοθέτηση ειδικών και τοπικών χωροταξικών πλαισίων και την αναβάθμιση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την ευελιξία από πλευράς του τραπεζικού συστήματος για την ενίσχυση επενδύσεων ΑΠΕ. Ο κ. Καρύδας κατέληξε σημειώνοντας ότι η απολιγνιτοποίηση, με τα κατάλληλα και άμεσα μέτρα μπορεί να μετατραπεί σε μια σπουδαία ευκαιρία μεγάλου επενδυτικού ρεύματος για τη χώρα.
Γιώργος Πεχλιβάνογλου, αντιπρόεδρος, Eunice Energy Group, τ. πρόεδρος, Wind Energy Committee ASME
Η πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης θα δημιουργήσει δυναμική συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης και της καινοτομίας, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Eunice Energy Group Γιώργο Πεχλιβάνογλου, ο οποίος τόνισε τη σημασία της επιτάχυνσης των επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την επίτευξη των στόχων της απανθρακοποίησης. Το Green Deal, όπως σχολίασε, για μείωση κατά 55% των εκπομπών CO2 δεν είναι μόνο επένδυση. Σηματοδοτεί αναθεώρηση του τρόπου που λειτουργούν οι εταιρείες ενέργειας. Σημείωσε ότι προωθείται η καθετοποίηση σε όλους τους τομείς και τόνισε την αξία των πιλοτικών έργων μεγάλης κλίμακας, όπως π.χ. αυτό που αναπτύσσει η εταιρεία του στην Τήλο. Πρόκειται, όπως εξήγησε, για το πρώτο έργο αυτού του τύπου που έχει υπογράψει σύμβαση (Corporate PPA) για πώληση ενέργειας στο δίκτυο. Αναφέρθηκε ειδικότερα στο έργο ως πρότυπο αλλά και στην επένδυση της εταιρείας Eunice σε εργοστάσιο μικρών ανεμογεννητριών, αναδεικνύοντας τη σημασία της τοπικής παραγωγής. Τόνισε ότι ο στόχος πρέπει να είναι 100% προς τις ΑΠΕ δίνοντας αυτονομία σε κάθε κλιμακα, από τα αυτόνομα νησιά μέχρι τα αυτόνομα ενεργειακά σπίτια. Ο κ. Πεχλιβάνογλου μίλησε επίσης για τα δίκτυα φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, που απαιτούν μεγάλη εξειδίκευση αλλά και την αποθήκευση ενέργειας μεγάλης κλιμακας που θα έρθει να δώσει σταθερότητα στο σύστημα.
Γεώργιος Πολυχρονίου, συντονιστής διευθυντής διεθνών δραστηριοτήτων στρατηγικής και ανάπτυξης, ΔΕΠΑ
Το φυσικό αέριο και η πρόκληση για την απαλλαγή από τον άνθρακα στο πλαίσιο του Green Deal και των στόχων της ΕΕ, βρέθηκε στο επίκεντρο της παρουσίασης του συντονιστή διευθυντή διεθνών δραστηριοτήτων στρατηγικής και ανάπτυξης της ΔΕΠΑ Γεωργίου Πολυχρονίου. Αναφέρθηκε στην αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο από 57 Twh το 2019 σε περίπου 75 TWh το 2025 και στη χρήση του ως καυσίμου μετάβασης στο νέο περιβάλλον. Το φυσικό αέριο, όπως εξήγησε, χρησιμεύει ως ένα πολύτιμο, φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο κατά τη μεταβατική φάση, στο πλαίσιο της διαδικασίας απαλλαγής από τον άνθρακα, προς την εποχή της καθαρής ενέργειας. Όλα τα κρίσιμα έργα υποδομών για το φυσικό αέριο έχουν προστιθέμενη αξία, σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονίου, καθώς, θα φιλοξενήσουν τη μελλοντική διάθεση υδρογόνου και καυσίμων με ουδέτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αναφέρθηκε επίσης στις αλλαγές που δρομολογούνται ευρύτερα στην ΝΑ Ευρώπη, η οποία γίνεται διεθνής ενεργειακός κόμβος με ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας μέσω της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων. Αναφορά έκανε μεταξύ άλλων στον τερματικό σταθμό LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, με ετήσια ικανότητα τροφοδοσίας έως 5,5 bcm ετησίως, στο έργο IPCEI White Dragon, στον στόχο 240 mw στις ΑΠΕ και στην κατασκευή ενός πλοίου ανεφοδιασμού πλοίων με καύσιμο LNG, με ενδεικτική χωρητικότητα 3.000 - 4.000 m3, με έδρα το λιμάνι του Πειραιά εξασφαλίζοντας 30% ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Στις επενδύσεις που προωθούνται στο πλαίσιο του ενεργειακού μετασχηματισμού αναφέρθηκε ο διευθυντής νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια Σπύρος Κιαρτζής, μιλώντας για καινοτόμους τεχνολογίες ενέργειας και έργα που δεν αποτελούν μια ανάγκη που έρχεται εξαιτίας ρυθμιστικών εξελίξεων. Όπως εξήγησε, πρόκειται για κουλτούρα σεβασμού στο περιβάλλον και διαχείριση των προκλήσεων ως επενδυτική ευκαιρία. Σημείωσε ότι η αναδυόμενη αυτή αγορά δεν πρόκειται να αποτελέσει El Dorado και υπενθύμισε τους στόχους που έχουν τεθεί από τα ΕΛΠΕ, ήτοι μείωση εκπομπών 50% με ορίζοντα το 2030 και μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Αυτό, όπως εξήγησε, θα επιτευχθεί μέσω επενδύσεων σε ΑΠΕ, όπου ο όμιλος διαθέτει ήδη σημαντικό χαρτοφυλάκιο με στόχο ισχύ 2 GW το 2030. Επενδύει επίσης στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και προωθεί ανάπτυξη υποδομών καθαρού υδρογόνου - πράσινο ή μπλε. Όπως σημείωσε ο κ. Κιαρτζής, ο στόχος είναι στο διυλιστήριο της Ελευσίνας να παράγεται αμιγώς πράσινο υδρογόνο και γενικά η τροφοδοσία να βασίζεται σε πρώτες υλες χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Αναφορά έκανε και στο πρόγραμμα εγκατάστασης ταχυφορτιστών στα πρατήρια. Θα είναι 50 στο τέλος του χρόνου πέρα από το εκτεταμένο δίκτυο απλών φορτιστών, όπως ανέφερε. Επίσης, είπε ότι εξετάζεται η δυνατότητα να δημιουργηθεί στη Βόρεια Ελλάδα μονάδα για βιοκαύσιμα από χρησιμοποιημένα τηγανέλαια.
Η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και η βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής της κυβέρνησης, διεμήνυσε ο υπουργός Περιβάλλοντις και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας. Περιγράφοντας τον δρόμο που θα πρέπει να διανύσει η χώρα στον συγκεκριμένο τομέα, ανέφερε ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να εφαρμόζει υγειονομική ταφή για το 80% των απορριμμάτων της, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο νούμερο δεν ξεπερνά το 50% κατά μέσο όρο. Ο ίδιος στάθηκε ιδιαίτερα στην παράμετρο της ανακύκλωσης και μίλησε συνολικά για μια πολιτική αναβάθμισης της βιωσιμότητας στην Ελλάδα η οποία δημιουργεί και μια αναπτυξιακή προοπτική, καθώς η διαδικασία επαναχρησιμοποίησης υλικών δημιουργεί και θέσεις εργασίας.
«Παρότι οι ΗΠΑ δεν ήταν στη συμφωνία των Παρισίων, οι αμερικανικές εταιρείες συνέχισαν να καινοτομούν και να επικεντρώνονται στην ποιότητα του περιβάλλοντος», υπογράμμισε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Geoffrey Pyatt, ο οποίος μίλησε με θερμά λόγια για την ελληνική ατζέντα απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Μία ατζέντα η οποία, όπως είπε, γεννά και επενδυτικές ευκαιρίες. Μίλησε άλλωστε για ενθουσιασμό των αμερικανικών εταιρειών ως προς την παρουσία τους στη Βόρεια Ελλάδα, την οποία προσεγγίζουν ως πύλη για μια ευρύτερη αγορά, που περιλαμβάνει χώρες όπως η Βουλγαρία, η Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία και η Αλβανία. Μεταξύ άλλων, ο κ. Pyatt έκανε αναφορά σε μια σειρά από ενεργειακά projects που «τρέχουν» στην περιοχή (δράσεις για καθαρές τεχνολογίες στην Αλεξανδρούπουλη, αγωγός IGB, συσσωρευτές από τη Sunlight με έδρα στη Μακεδονία).
Emmanuelle Maire, επικεφαλής μονάδας βιώσιμης παραγωγής, προϊόντων & κατανάλωσης, διεύθυνση κυκλικής οικονομίας και πράσινης ανάπτυξης, Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στην ανάγκη να απομακρυνθούμε από το σημερινό καταναλωτικό μοντέλο, που καταστρέφει τη βιοποικιλότητα και το κλίμα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση η επικεφαλής μονάδας βιώσιμης παραγωγής, προϊόντων & κατανάλωσης της διεύθυνσης κυκλικής οικονομίας και πράσινης ανάπτυξης της ΓΔ Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Emmanuelle Maire. Αναφέρθηκε στο πώς η βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση θα πρέπει να συνδυάζεται με τη βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και στο σχέδιο δράσης της Ε.Ε. στο πλαίσιο αυτό. Μίλησε επίσης για την ανάγκη παροχής κινήτρων για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας. Σε τομείς όπως η κατασκευή κτηρίων, τα πλαστικά, οι συσκευασίες, οι μπαταρίες, τα οχήματα, τα υφάσματα, οι αλυσίδες παραγωγής πρέπει να αλλάξουν, σε επίπεδο Ε.Ε., μέσα στο πλαίσιο των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, έχει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, σημείωσε η κ. Maire. Τέλος, εστίασε στη διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή ως προϋπόθεση για σωστή ανακύκλωση. Η κυκλική οικονομία είναι μια μεγάλη ευκαιρία για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας, υπογράμμισε.
Είναι μια μεγάλη ευκαιρία η Ελλάδα να αναπτύξει την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της Texan Envipco Hellas Group Παναγιώτης Μούργος, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα είναι ένας καλός προορισμός επενδύσεων στον τομέα αυτόν και ότι η Βόρεια Ελλάδα μπορεί να γίνει κόμβος και για την κυκλική οικονομία. Ο κ. Μούργος εκτίμησε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα την τελευταία περίοδο. Μίλησε για σχέδιο κινήτρων ώστε οι δήμοι να συμβάλλουν στην ανακύκλωση. Έδωσε έμφαση στις επενδύσεις που γίνονται σε αυτόν τον τομέα, και μάλιστα σε εκείνες που είναι αμερικανικού ενδιαφέροντος, παραθέτοντας συγκεκριμένα παραδείγματα. Τέλος, εκτίμησε ότι η χώρα μας μπορεί να γίνει από ουραγός πρωτοπόρος της ανακύκλωσης και τόνισε τη σημασία της συνεργασίας κράτους-εταιρειών-φορέων και πολιτών.
Η πρώτη σοβαρή προϋπόθεση για την επανατοποθέτηση της πόλης στον πυρήνα των αναπτυξιακών προοπτικών της Ελλάδας είναι τα έργα υποδομής, τόνισε ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης. Έδωσε παραδείγματα τέτοιων υποδομών στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα στη Βόρεια Ελλάδα, που είτε έχουν ολοκληρωθεί, όπως η αναβάθμιση του Αεροδρομίου «Μακεδονία», είτε πρόκειται να ολοκληρωθούν σύντομα, όπως το μετρό της πόλης. «Το 2023 η πόλη θα έχει μετρό», είπε συγκεκριμένα ο υφυπουργός. Ανέφερε τα έργα που γίνονται στον τομέα των σιδηροδρόμων, ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι η χώρα μας είχε μείνει πίσω για χρόνια σε αυτόν τον τομέα. Επίσης, έκανε αναφορά στα οδικά έργα, τα αντιπλημμυρικά έργα και άλλα projects σημαντικά για τους πολίτες, όπως το νέο Δικαστικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης. Εξήρε τη σημασία της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), ενώ χαρακτήρισε «ψήφο εμπιστοσύνης στη Βόρεια Ελλάδα» την πρόσφατη συμφωνία παραχώρησης της Εγνατίας Οδού.
Για το μέλλον της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης, μεταξύ άλλων, μίλησε η βουλευτής και τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Κατερίνα Νοτοπούλου. Επεσήμανε ότι ο στόχος είναι η Θεσσαλονίκη να αναπτύξει το δικό της «οικοσύστημα» σε αυτόν τον τομέα, με έμφαση στις υποδομές, τον πολιτισμό, τη λειτουργία της πόλης ως πύλης εισόδου και εξόδου, συμπληρώνοντας ότι πρέπει το τουριστικό προϊόν της πόλης να προσφέρει υψηλότερη προστιθέμενη αξία από ό,τι σήμερα. Σχολίασε ότι η Βόρεια Ελλάδα δεν έχει ενταχθεί στην «ατμομηχανή της τουριστικής ανάπτυξης της χώρας, με εξαίρεση ίσως τη Χαλκιδική». Επεσήμανε την ανάγκη η πόλη να ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες των ταξιδιωτών και τις νέες προκλήσεις (π.χ. ψηφιακός μετασχηματισμός, κλιματική αλλαγή). Η κ. Νοτοπούλου τόνισε ότι η υποστήριξη στον τουρισμό εξαντλείται στην επιδότηση με κρατικό χρήμα μεγάλων μονάδων φιλοξενίας, ενώ δεν υπάρχει σχεδιασμός για προβολή του τουριστικού προϊόντος ή για τις ειδικές μορφές τουρισμού. Τέλος, έδωσε βάρος σε έννοιες όπως η ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και η αειφορία του τουρισμού, συνδεδεμένη όχι μόνο με τη βιωσιμότητα αλλά και με την ανθεκτικότητα.
Γεώργιος Μυλωνογιάννης, πρόεδρος ΔΣ, Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ
Ιδιαίτερη έμφαση στο πακέτο νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ε.Ε. “Fit For Fifty Five” (4F) που είναι προσανατολισμένο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έδωσε κατά την ομιλία του ο πρόεδρος ΔΣ του ομίλουΕΛΛΑΚΤΩΡΓεώργιος Μυλωνογιάννης. Τόνισε ότι οι υποδομές της Βόρειας Ελλάδας (υφιστάμενες και νεόδμητες) θα πρέπει να μετεξελιχθούν ώστε να συμμορφωθούν στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της Ε.Ε. Βασικές προκλήσεις σε αυτό το πλαίσιο είναι η μείωση εκπομπών, η κυκλική οικονομία και οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Ο κ. Μυλωνογιάννης έδωσε έμφαση σε υποδομές που υποστηρίζουν το Fit for 55, όπως υποδομές αποθήκευσης ενέργειας και υποδομές σχετικές με τα Refuel EU Aviation και Fuel EU Maritime.
Για τις δυνατότητες της Θεσσαλονίκης ως επιχειρηματικού και τουριστικού κόμβου για όλα τα Βαλκάνια μίλησε ο διευθύνων σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος της Intrakat Πέτρος Σουρέτης, δίνοντας έμφαση σε παραμέτρους όπως οι υποδομές, οι smart τεχνολογίες και η προστασία του περιβάλλοντος. Αναφέρθηκε στη σημασία των ΑΠΕ και της αποθήκευσης ενέργειας, στις προοπτικές που δίνει στην περιοχή η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας (σε συνδυασμό με τους κάθετους άξονές της), στην αναβάθμιση του λιμανιού και του αεροδρομίου, στη δημοπράτηση του “flyover” της Περιφερειακής Οδού της Θεσσαλονίκης, και γενικά μίλησε για μια «πολύ καλή πορεία, με έργα που δίνουν πνοή στην πόλη». Επεσήμανε την υστέρηση σε “smart” υπηρεσίες και στο πεδίο της τεχνολογίας, καθώς και την ανάγκη στρατηγικού σχεδιασμού και παροχής νέων κινήτρων.
Διονύσιος Γεωργόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Στο αναπτυξιακό πρότυπο που ορίζεται από την πολιτική Fit for 55 της Ε.Ε. αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ Διονύσιος Γεωργόπουλος. Οι περιβαλλοντικές υποδομές είναι βασικό συστατικό της ανάπτυξης, τόνισε, ενώ έδωσε έμφαση στην ανάγκη ορθολογικής-βιώσιμης διαχείρισης του νερού. Όσον αφορά το τελευταίο, έδωσε παραδείγματα από την κατάσταση στη Χαλκιδική, όπου, παρότι έχουν γίνει έργα από όλες τις κυβερνήσεις, όπως είπε, δεν υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός. Επεσήμανε ότι χρειάζονται ισχυρότεροι φορείς σε αυτό το πεδίο και ότι η πολυδιάσπαση των αρμόδιων φορέων δεν βοηθάει. Ο κ. Γεωργόπουλος σημείωσε ότι στο πεδίο των στερεών αποβλήτων η Βόρεια Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση από τη Νότια, ωστόσο λείπουν εγκαταστάσεις για επικίνδυνα και βιομηχανικά απόβλητα. Τέλος, επεσήμανε την αναγκαιότητα κατασκευής 1-2 μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων.
Elizabeth Lee, γενική πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη
Οι εταιρείες τεχνολογίας, όπως αυτές που έχουν ήδη τοποθετηθεί με επενδύσεις στην ελληνική αγορά και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη, θα συνεχίσουν να έρχονται και στο επόμενο διάστημα στη χώρα, σύμφωνα με την Elizabeth Lee, γενική πρόξενο των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη. Η κ. Lee αναφέρθηκε στη δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου για τη συμπρωτεύουσα και την ευρύτερη περιοχή μιλώντας για τις πολυεθνικές που έχουν ήδη τοποθετηθεί. Αναφέρθηκε στον ρόλο των γυναικών στην τεχνολογία παρουσιάζοντας στοιχεία για τη συμμετοχή τους στον κλάδο. Όπως είπε, παρά τη σύγκλιση απόψεων στη σημασία των τεχνολογικών εξελίξεων για τη μελλοντική ανάπτυξη, ο τομέας της τεχνολογίας έχει έλλειμμα γυναικών σε ηγετικές θέσεις. Επικαλέστηκε στοιχεία έρευνας υπό την ευθύνη της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Μαρίας Συρεγγέλα, σύμφωνα με τα οποία κάτω από 4% των γυναικών στην Ελλάδα δουλεύουν στον τομέα της τεχνολογίας. Αυτό, σύμφωνα με την κ. Elizabeth Lee, σημαίνει έλλειμμα ταλέντων και άρα δημιουργικότητας και ενδιαφέροντος για τον τομέα της τεχνολογίας. Ωστόσο, καθώς όλο και περισσότερο η οικονομία βασίζεται στη γνώση, αναδύεται μια ευκαιρία να κλείσει το γενεακό χάσμα, σύμφωνα με την κ. Elizabeth Lee, η οποία πρότεινε ανάπτυξη προγραμμάτων. Εξειδικεύοντας σημείωσε, μεταξύ άλλων, την ανάγκη συνεργασιών και ανάληψης δέσμευσης για προώθηση κινήτρων, ώστε γυναίκες από μικρές ηλικίες να στραφούν στον τεχνολογικό κλάδο.
Άννα Παναγοπούλου, διευθύντρια Ευρωπαϊκής Περιοχής Έρευνας (ERA) και καινοτομίας, Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας, Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η έρευνα και η καινοτομία έχουν κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη σύμφωνα με τη διευθύντρια Ευρωπαϊκής Περιοχής Έρευνας (ERA) και καινοτομίας της ΓΔ Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Άννας Παναγοπούλου, η οποία αναφέρθηκε στις καλές επιδόσεις της Ελλάδας στην Ευρώπη στον συγκεκριμένο τομέα αλλά και στα περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης. Ανέδειξε τις πρωτοβουλίες της ΕΕ με στόχο τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, όπως για τη διάδοση και τον επιμερισμό της ανάπτυξης της γνώσης με την προώθηση της κινητικότητας ερευνητών. Μίλησε για τους στόχους που έχουν τεθεί σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και τον κομβικό ρόλο των συνεργασιών. Μεταξύ άλλων, η κ. Παναγοπούλου αναφέρθηκε στην προώθηση της καινοτομίας στις επιχειρήσεις και την προσέλκυση επενδύσεων με αξιοποίηση εργαλείων. Σημείωσε ενδεικτικά το Ταμείο Ανάκαμψης, τα διαρθρωτικά ταμεία και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Μιλώντας ειδικότερα για τη Θεσσαλονίκη σημείωσε ότι αν το επιτρέψει το περιβάλλον, θα υπάρξουν και νέες επενδύσεις στην πόλη. Αναφέρθηκε στα ευρωπαϊκά προγράμματα που προωθούν την καινοτομία και ανέδειξε επίσης τις προκλήσεις μιλώντας για τη δημιουργία αξίας μέσω της έρευνας. Έδωσε έμφαση στην προώθηση συνεργασιών με την πανεπιστημιακή κοινότητα, σημειώνοντας για παράδειγμα το εμβόλιο Pfizer-Biontech που αναπτύχθηκε σε γερμανικά εργαστήρια, αλλά παράχθηκε στις ΗΠΑ.
Η Ελλάδα διάγει τη δική της “ψηφιακή άνοξη”, σύμφωνα με τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη, ο οποίος αναφέρθηκε στις εκατοντάδες ψηφιακές υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης της πανδημίας και τις πολιτικές που ενίσχυσαν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος. Αναφέρθηκε στο portal ως ενδεικτικό έργο του μετασχηματισμού, που ξεκίνησε με 500 υπηρεσίες όταν ανέλαβε η τρέχουσα κυβέρνηση πριν από έναν χρόνο και τώρα μετρά πάνω από 1.050 υπηρεσίες. Εξηγώντας τα στοιχεία για τις αλληλεπιδράσεις -πόσες φορές γίνεται log-in για την αναζήτηση στοιχείων και αντίστοιχα πόσες αποστολή δεδομένων - ανέφερε ότι από 8,8 εκατ., πριν την ανάληψη της ευθύνης της κυβέρνησης, οι αλληλεπιδράσεις αυξήθηκαν σε 34 εκατ. το 2019, 94 εκατ. το 2020 και στο α΄ εξάμηνο είναι 150 εκατ.. Οπότε, ο υπουργός προέβλεψε ότι το 2021 θα ξεπεράσουν τα 300 εκατ.. Έδωσε έμφαση στις ψηφιακές υπηρεσίες, σε αυτές που προωθούνται για το κράτος και σε αυτές που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα. Στόχος, όπως είπε, είναι ένας νέος ψηφιακός νόμος με κίνητρα για τη χρήση συγκεκριμένων ψηφιακών υπηρεσιών σε εταιρείες μεγάλες αλλά και μικρομεσαίες, ενώ κάποιες από αυτές θα χρηματοδοτηθούν. Έμφαση δίνεται, όπως είπε επίσης, στις ψηφιακές δεξιότητες, ενώ αναφέρθηκε ειδικότερα στις τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα, όπου οι εξελίξεις δεν κινήθηκαν με την ίδια ταχύτητα όπως στην τεχνολογία. Έκανε αναφορά στο 5G, τις οπτικές ίνες, τις πρωτοβουλίες όπως το Ταμείο Φαιστός και σε άλλες επενδύσεις που γίνονται όχι μόνο σε ασύρματες αλλά και σε σταθερές γραμμές. Ο κ. Πιερρακάκης σημείωσε σχετικά ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δίνει τη δυνατότητα να υλοποιηθεί το 100% της στρατηγικής του υπουργείου τόσο στις τηλεπικοινωνίες όσο και στις ψηφιακές δεξιότητες. Ειδικά σε ό,τι αφορά το ψηφιακό μέρος το 25% του πλάνου αυτού, η Ψηφιακή Βίβλος, αφορά τις τηλεπικοινωνίες και κωδικοποιεί 440 project περίπου.
Νίκος Σταθόπουλος, managing partner, προεδρεύων της επενδυτικής επιτροπής και της εκτελεστικής επιτροπής, BC Partners
Από την οπτική των επενδυτών ο managing partner και προεδρεύων της επενδυτικής επιτροπής και της εκτελεστικής επιτροπής της BC Partners Νίκος Σταθόπουλος σημείωσε ότι η χώρα βρίσκεται σε σημείο ανάκαμψης αποδίδοντας τα εύσημα στην κυβέρνηση και τα στελέχη της. Μιλώντας για τα πλεονεκτήματα της χώρας αναφέρθηκε στη γεωπολιτική της θέση και ειδικότερα στην ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού. Μάλιστα, όπως είπε, αυτό το έχει επιβεβαιώσει ο ίδιος μέσα από τις επενδύσεις του, ύψους 4 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Τόνισε ότι πρέπει να στηριχθούν τα πανεπιστήμια, ενώ αναφέρθηκε και στις δυνατότητες της Θεσσαλονίκης που διαθέτει σημαντικό πληθυσμό φοιτητών και νέων με δεξιότητες. Σήμερα, σύμφωνα με τον κ. Σταθόπουλο, με επίκεντρο τα κονδύλια και τις αλλαγές που έχουν προωθηθεί τα τελευταία δύο χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος που αναγνωρίζεται από τους επενδυτές. Η χώρα είναι ελκυστική για επενδύσεις, όπως σημείωσε, ενώ ειδικά οι τηλεπικοινωνίες βρίσκονται σε σημείο καμπής. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην εκτόξευση της χρήσης δεδομένων και στο γεγονός ότι η χώρα υστερεί από τον μ.ο. της ΕΕ, αν και μπορεί να σημειώσει μεγάλη ανάπτυξη σε τομείς όπως π.χ. το pay tv. Τόνισε εν κατακλείδι ότι οι κυβερνήσεις σε πολλούς τομείς μπορεί να μην είναι οι καλύτεροι διαχειριστές, αλλά πρέπει να βοηθούν την επιχειρηματικότητα και στο πλαίσιο αυτό σημείωσε ότι η ευφορία που κυριαρχεί αυτό το διάστημα σημαίνει ότι η χώρα βρίσκεται στον σωστό δρόμο.
Χάρης Μπρουμίδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Vodafone Ελλάδας
Πλέον έχει εμπεδωθεί η ιδέα ότι ο μόνος δρόμος μπροστά είναι η ψηφιακή μετάβαση και η πράσινη οικονομία, σύμφωνα με τον πρόεδρος και διευθύνοντα σύμβουλο της Vodafone Ελλάδας Χάρη Μπρουμίδη. Εξήγησε ότι δεν πρόκειται για παράλληλες δράσεις αλλά για αφετηρία σε ό,τι κάνουμε από δω και μπρός σε συνέχεια μιας «χαμένης δεκαετίας», τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη. Τόνισε ότι άλλες οικονομίες έχουν προχωρήσει πολύ πιο γρήγορα και οι ρυθμοί πρέπει να είναι τέτοιοι ώστε να τις προσεγγίσουμε σε σύντομο χρόνο. Πρόσθεσε ότι πρέπει να πάρουμε μαθήματα από την πανδημία και ειδικότερα από τις άλλες κρίσεις που αυτή προκάλεσε. Χωρίς να γυρίσουμε στις παλιές μας συνηθειες, πρέπει να προωθήσουμε την ανάπτυξη και την ευημερία για όλους, σύμφωνα με τον κ. Μπρουμίδη. Αναφερόμενος ειδικότερα στο ελληνικό πρόγραμμα και το Ταμείο Ανάκαμψης, τόνισε πως τίποτα δεν συνεπάγεται ότι «χρήματα υπάρχουν» και άρα θα προωθηθούν οι κατάλληλες επενδύσεις. Εξήγησε ότι χρειάζονται συνεργασίες και εργαλεία σε συνδυασμό με πολιτικές παρεμβάσεις. Πρέπει, σύμφωνα με τον Μπρουμίδη, να μαθαίνουμε από το τι γίνεται σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπως και η ΕΕ μαθαίνει από μας. Αναφέρθηκε τέλος σε παραδείγματα όπως η διάθεση του 5G, όπου η Ελλάδα έχει να επιδείξει σημαντικές επιδόσεις, όπως άλλες χώρες στο θέμα της ψηφιοποίησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αναφορά έκανε και στα θέματα φορολογίας, όπου τα κράτη μέλη πρέπει να συνεννοηθούν, καθώς και στις ψηφιακές υπηρεσίες και την αδειοδότηση.
Λεωνίδας Ραπτάκης, γερουσιαστής των ΗΠΑ και πρόεδρος της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού
Στον ρόλο των ελληνικής καταγωγής νομοθετών (βουλευτών ή γερουσιαστών) τρίτων χωρών αναφέρθηκε ο γερουσιαστής των ΗΠΑ και πρόεδρος της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠΑΔΕΕ) Λεωνίδας Ραπτάκης, τονίζοντας ότι λειτουργούν ως «γέφυρες» ανάμεσα στην Ελλάδα και τις νέες τους πατρίδες. Εστιάζοντας στους (43 συνολικά) Έλληνες που έχουν εκλεγεί στα νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ, επεσήμανε ότι μπορούν να συμβάλουν στο να έρθουν αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Τέλος, υπογράμμισε τη σημασία της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση για τους Έλληνες του εξωτερικού.
