Προ δεκαετίας, η περιφέρεια της Ευρωζώνης είχε μπει στο στόχαστρο των αγορών ομολόγων, των Βρυξελλών και του γερμανικού Τύπου. Η κριτική που ασκούνταν για τη δημοσιονομική κακοδιαχείριση των χωρών-μελών του ευρωπαϊκού Νότου ήταν δριμεία, δημιουργώντας την εντύπωση πως θα μείνουν παγιδευμένες στο περιθώριο του πολιτικού και οικονομικού γίγνεσθαι.

Σήμερα, οι κυβερνήσεις στην περιφέρεια της Ευρωζώνης πρωταγωνιστούν ως λαμπρά παραδείγματα, καταδεικνύοντας έναν «μεταρρυθμιστικό ζήλο» που απουσιάζει από τους εταίρους τους στον ευρωπαϊκό Βορά. Σε αυτή τη διαπίστωση καταλήγει άρθρο του Economist, όπου γίνεται αναφορά, μεταξύ άλλων, και στην Ελλάδα.

Ο Economist χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη ως ένα «αδιαμφισβήτητο είδωλο» της κεντροδεξιάς. Αναφέρει πως ακόμη και η Βαλερί Πεκρές των Φιλελευθέρων στη Γαλλία επιδίωξε να τον συναντήσει για να ενισχύσει την εικόνα της απέναντι στον πρόεδρο της χώρας, Μανουέλ Μακρόν, εν όψει των εκλογών αυτόν τον Απρίλιο. Στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, η Ελλάδα κατάφερε ανάμεσα σε άλλα να ψηφιοποιήσει την «ετοιμόρροπη γραφειοκρατία» της, αναφέρει το βρετανικό περιοδικό.

Στην Πορτογαλία, ο Αντόνιο Κόστα εξασφάλισε στο κόμμα του την απόλυτη πλειοψηφία στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου. Αλλά και στην προηγούμενη κυβέρνηση μειοψηφίας, το Σοσιαλιστικό Κόμμα με επικεφαλής τον κ. Κόστα κατάφερε να εξισορροπήσει τη δημοσιονομική κατάσταση στην Πορτογαλία, εισπράττοντας ακόμη και την επιδοκιμασία της Γερμανίας.


Η Ιταλία του Μάριο Ντράγκι αναλαμβάνει, παράλληλα, πρωταγωνιστικό ρόλο στις Βρυξέλλες. Ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απεδείχθη αναντικατάστατος στην πρωθυπουργία ενός εύθραυστου κυβερνητικού συνασπισμού. Αν και σε αυτή τη φάση δεν ανέλαβε την προεδρία της Ιταλίας, καθώς είναι πολύτιμος για τη διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα του, ενδεχομένως να το κάνει μέσα σε λίγα χρόνια. Προτεραιότητα έχουν μεταρρυθμίσεις που ήδη έχουν δρομολογηθεί στον τομέα της Δικαιοσύνης και των «υπερβολικά γενναιόδωρων συντάξεων», αναφέρει ο Economist.

Ακόμη και η Ισπανία, όπου το κλίμα στον κυβερνητικό συνασπισμό είναι οξυμένο, πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα ορισμένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που έγιναν αποδεκτές από εργοδότες αλλά και εκπροσώπους των εργαζομένων.

Αντίθετα, το τοπίο γίνεται θολό προς τα βόρεια και τα ανατολικά της Ευρώπης. Οι κυβερνήσεις στον πυρήνα της Ευρωζώνης και την ανατολική Ευρώπη αμφιταλαντεύονται και οπισθοδρομούν. Η Πολωνία και η Ουγγαρία αμφισβητούν τις νόρμες του κράτους δικαίου της Ε.Ε με την ίδια ευκολία που η Ελλάδα αγνοούσε τους δημοσιονομικούς κανόνες της, εξηγεί ο Economist. Η Γερμανία στέλνει κράνη στην Ουκρανία αντί για οβιδοβόλα, ενώ στη Γαλλία περίπου των 40% των ψηφοφόρων εκτιμάται πως θα επιλέξουν να στηρίξουν τα άκρα. Στην Ολλανδία σχηματίστηκε κυβέρνηση μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις.

Στο μεταξύ, όλες οι οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου κινούνται σε ταχύτερους ρυθμούς από τον μέσον όρο στην Ε.Ε, γεγονός που αποδεικνύει πως οι περιορισμοί που αναγκαστικά εφαρμόστηκαν τα προηγούμενα χρόνια αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς.

Βέβαια υπάρχει και ο αντίλογος σε αυτήν την επιχειρηματολογία. Η οικονομική σταθερότητα αυτών των χωρών-μελών αποδίδεται στην προσδοκία πως θα εισπράξουν τι μερίδα του λέοντος από το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, ο ευρωπαϊκός Νότος δεν έχει ξεπεράσει όλα του τα προβλήματα. Η ανεργία παραμένει υψηλή, οι μεταρρυθμίσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί και τα επίπεδα του δημοσίου χρέος είναι ανησυχητικά. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ. Ο Economist αναφέρεται στις πρόσφατες χιονοπτώσεις της Αθήνας που υπενθύμισαν τα προβλήματα που συνεχίζει να αντιμετωπίζει το κράτος. Στην Ιταλία αναμένεται να πραγματοποιηθούν εκλογές το 2023.

Επί του παρόντος, όμως, «ο ευρωπαϊκός Νότος απολαμβάνει τον ήλιο». Φαίνεται δε να γίνεται ευρέως αποδεκτή η αντίληψη πως είναι προτιμότερο να υπάρχει σταθερή ανάπτυξη παρά μια επιπόλαιη επιστροφή στους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες. Ούτε η Γερμανία δεν φαίνεται να επιθυμεί την «απόλυτη επιστροφή» στους παλαιούς κανόνες. Ίσως το πιο σημαντικό από αυτήν την σύγκλιση ανάμεσα στην περιφέρεια και τον πυρήνα της Ευρωζώνης να είναι πως βελτιώνεται το κλίμα στην Ευρώπη, ανεξάρτητα από τη διαμάχη για τις ρίζες αυτής της μεγάλης προόδου.