Ενεργειακή κρίση: Σε τεντωμένο σχοινί η ελληνική βιομηχανία
Επιδοτήσεις που θα καλύπτουν το 50% των αυξήσεων στην ηλεκτρική ενέργεια για το πρώτο τρίμηνο του 2022 και το 30% των αυξήσεων για το δεύτερο τρίμηνο προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για το σύνολο των επιχειρήσεων. Όμως, οι εκπρόσωποι των βιομηχανιών ζητούν τη λήψη πρόσθετων μέτρων και υποστηρίζουν πως ακόμα και χωρίς την επιδείνωση της κατάστασης λόγω της ρωσο-ουκρανικής κρίσης αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Περισσότερα στοιχεία για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης αναμένεται να δώσει σήμερα ο ΥΠΕΝ Κ. Σκρέκας σε εκδήλωση «Ενέργεια+Βιομηχανία» της Ελληνικής Παραγωγής.
Χθες, όμως, κατά τη διάρκεια παρέμβασης σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για τις τιμές στην ενεργειακή αγορά, ο κ. Αντ. Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ που εκπροσωπεί τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, επανέλαβε πως με αυτές τις τιμές «δεν θα αντέξει καμία βιομηχανία, καμία επιχείρηση στην Ελλάδα». Ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ είχε υποστηρίξει πρόσφατα πως η εκτίναξη της διεθνούς τιμής του φυσικού αερίου επιβαρύνει με περίπου 70 εκατ. ευρώ το μήνα τις ελληνικές βιομηχανίες, ενώ πρόσθετη επιβάρυνση 150 εκατ. ευρώ το μήνα έχουν οι βιομηχανίες που είναι συνδεδεμένες στη μέση τάση από την αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής στην ηλεκτρική ενέργεια.
Αν προστεθεί η επιβάρυνση από την αύξηση των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου (CO2) σε επίπεδα κοντά στα 100 ευρώ ανά τόνο τότε η ελληνική βιομηχανία βλέπει το κόστος παραγωγής να εκτοξεύεται κατά 30% – 40% σε μια περίοδο που αρκετοί ευρωπαίοι ανταγωνιστές απολαμβάνουν χαμηλότερες τιμές στην ενέργεια με ό,τι αυτό σημαίνει για τις εξαγωγικές δυνατότητες.
Η λύση των μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων
Τόσο ο κ. Κοντολέων, όσο και άλλοι ομιλητές που συμμετείχαν στη χθεσινή εκδήλωση του ΙΕΝΕ όπως ο καθηγητής Παντελής Κάπρος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ε3Μ Lab στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, υποστήριξαν πως η μόνη λύση ώστε να εξασφαλίσει η ελληνική βιομηχανία χαμηλότερες τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια είναι τα μακροχρόνια διμερή συμβόλαια (PPAs). Ο κ. Κοντολέων άφησε, μάλιστα, αιχμές κατά του ΥΠΕΝ υποστηρίζοντας πως ακολουθεί μια διφορούμενη πολιτική με αποτέλεσμα οι τιμές που προσφέρονται σήμερα στα PPAs για τη βιομηχανία να «είναι εξωπραγματικές». Πρόσθεσε, επίσης, πως την ώρα που η βιομηχανία ζητάει μέτρα, πληρώνει ακόμα και σήμερα Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) όταν ο σχετικός λογαριασμός είναι πλεονασματικός.
«Οι παραγωγοί να υποχρεωθούν να διαθέτουν διμερή συμβόλαια με φυσική παράδοση και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε να αναπτυχθεί προθεσμιακή αγορά με ικανοποιητική ρευστότητα» είπε ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ που ζήτησε, επίσης, «να διασφαλιστεί φυσικό αέριο σε ανταγωνιστική τιμή για τη βιομηχανία. «Χτυπάμε την πόρτα της ΔΕΠΑ Εμπορίας ώστε να μην πληρώνουμε φυσικό αέριο με τη διεθνή τιμή ETF αλλά με τιμές Gazprom». Ο ίδιος ζήτησε να υπάρχει υποχρέωση των μονάδων ΑΠΕ με συμβάσεις FiP (εγγυημένων τιμών) να διαθέτουν το 50% της παραγωγής στη βιομηχανία μέσω διμερών συμφωνιών «ώστε να δημιουργηθεί ένα κύμα PPAs».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Κοντολέων είπε πως υπάρχει νομικό πλαίσιο για τα PPAs (σ.σ. η κυβέρνηση προωθεί έναν μηχανισμό στήριξής τους όπως έχει ανακοινώσει από πέρυσι) και πως «οι πρώτες επαφές με μεγάλες εταιρείες δείχνουν πως θα χρειαστεί περίπου ένα εξάμηνο μέχρι να εξειδικευτούν οι όροι. Τόνισε πως χρειάζονται κάποιοι μήνες καθώς λόγω της εμπλοκής των τραπεζών που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση τέτοιων μακροχρόνιων (π.χ. 15ετών) συμβολαίων και προέβλεψε πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε το πρώτο μεγάλο πράσινο PPA στη βιομηχανία.
Πάντως, τον Φεβρουάριο του 2021, η Μυτιληναίος είχε ανακοινώσει πως συμφώνησε να συμβασιοποιήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Corporate PPA) από φωτοβολταϊκά πάρκα που παραμένουν στην ιδιοκτησία της Egnatia Group ισχύος 200 MW, έναντι τιμής 33 ευρώ ανά μεγαβατόρα και για περίοδο 10+5 ετών. Το εν λόγω PPA εκτιμάται ότι θα τεθεί σε ισχύ εντός του 2023.
Οι εκπρόσωποι των ελληνικών βιομηχανιών υποστηρίζουν πως τα πράσινα PPAs, δηλαδή τα μακροχρόνια συμβόλαια αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ) είναι απαραίτητα όχι μόνο επειδή κατεβάζουν σημαντικά το ενεργειακό κόστος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλοι διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί ζητούν πλέον από τις βιομηχανίες να καταναλώνουν πράσινη ενέργεια (ένα ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης) για να τις χρηματοδοτήσουν. Σύντομα οι κανόνες θα γίνουν πιο αυστηροί και μια ελληνική χαλυβουργία θα καλείται να έχει π.χ. 50% πράσινη ενέργεια ή και μεγαλύτερο ποσοστό προκειμένου να συμμετάσχει σε έναν διεθνή διαγωνισμό.
Ο ρωσικός κίνδυνος
Τόσο ο κ. Κάπρος, όσο και ο εταίρος του ΙΕΝΕ Χρ. Δήμας υποστήριξαν χθες πως στην περίπτωση που επιδεινωθεί περαιτέρω η κρίση με την Ρωσία τότε θα χρειαστούν επώδυνα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Όπως είπε ο κ. Δήμας «δε γνωρίζουμε τη συνέχεια αυτής της κρίσης. Οι τιμές θα πάρουν και άλλο την ανηφόρα σε μια πολύ κακή στιγμή για την αγορά. Ηδη η Ρωσία απείλησε την Ευρώπη με διαμόρφωση εξωπραγματικών τιμών στο φυσικό αέριο. Οι Ρώσοι έκαναν παιχνίδι και πριν την κρίση σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Κατά τον κ. Κάπρο, τα δύο βασικά σενάρια είναι να πορευτούμε μέχρι το χειμώνα του 2023 με τιμές 70 – 80 ευρώ τη μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο (που σημαίνει κόστος 200 ευρώ τη μεγαβατόρα για παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο) ή να δούμε αποκλιμάκωση τιμών με το φυσικό αέριο στα 50 – 60 ευρώ τη μεγαβατόρα. Αν βέβαια υπάρξει πλήρης εκτροχιασμός της κατάστασης στην Ουκρανία, πρόσθεσε, τότε «μπορεί να δούμε απίστευτες τιμές» και «μόνο επώδυνοι τρόποι» να αντιμετωπίζουν την κατάσταση που θα έχει διαμορφωθεί.
Χθες, όμως, κατά τη διάρκεια παρέμβασης σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για τις τιμές στην ενεργειακή αγορά, ο κ. Αντ. Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ που εκπροσωπεί τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, επανέλαβε πως με αυτές τις τιμές «δεν θα αντέξει καμία βιομηχανία, καμία επιχείρηση στην Ελλάδα». Ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ είχε υποστηρίξει πρόσφατα πως η εκτίναξη της διεθνούς τιμής του φυσικού αερίου επιβαρύνει με περίπου 70 εκατ. ευρώ το μήνα τις ελληνικές βιομηχανίες, ενώ πρόσθετη επιβάρυνση 150 εκατ. ευρώ το μήνα έχουν οι βιομηχανίες που είναι συνδεδεμένες στη μέση τάση από την αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής στην ηλεκτρική ενέργεια.
Αν προστεθεί η επιβάρυνση από την αύξηση των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου (CO2) σε επίπεδα κοντά στα 100 ευρώ ανά τόνο τότε η ελληνική βιομηχανία βλέπει το κόστος παραγωγής να εκτοξεύεται κατά 30% – 40% σε μια περίοδο που αρκετοί ευρωπαίοι ανταγωνιστές απολαμβάνουν χαμηλότερες τιμές στην ενέργεια με ό,τι αυτό σημαίνει για τις εξαγωγικές δυνατότητες.
Η λύση των μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων
Τόσο ο κ. Κοντολέων, όσο και άλλοι ομιλητές που συμμετείχαν στη χθεσινή εκδήλωση του ΙΕΝΕ όπως ο καθηγητής Παντελής Κάπρος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ε3Μ Lab στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, υποστήριξαν πως η μόνη λύση ώστε να εξασφαλίσει η ελληνική βιομηχανία χαμηλότερες τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια είναι τα μακροχρόνια διμερή συμβόλαια (PPAs). Ο κ. Κοντολέων άφησε, μάλιστα, αιχμές κατά του ΥΠΕΝ υποστηρίζοντας πως ακολουθεί μια διφορούμενη πολιτική με αποτέλεσμα οι τιμές που προσφέρονται σήμερα στα PPAs για τη βιομηχανία να «είναι εξωπραγματικές». Πρόσθεσε, επίσης, πως την ώρα που η βιομηχανία ζητάει μέτρα, πληρώνει ακόμα και σήμερα Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) όταν ο σχετικός λογαριασμός είναι πλεονασματικός.
«Οι παραγωγοί να υποχρεωθούν να διαθέτουν διμερή συμβόλαια με φυσική παράδοση και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε να αναπτυχθεί προθεσμιακή αγορά με ικανοποιητική ρευστότητα» είπε ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ που ζήτησε, επίσης, «να διασφαλιστεί φυσικό αέριο σε ανταγωνιστική τιμή για τη βιομηχανία. «Χτυπάμε την πόρτα της ΔΕΠΑ Εμπορίας ώστε να μην πληρώνουμε φυσικό αέριο με τη διεθνή τιμή ETF αλλά με τιμές Gazprom». Ο ίδιος ζήτησε να υπάρχει υποχρέωση των μονάδων ΑΠΕ με συμβάσεις FiP (εγγυημένων τιμών) να διαθέτουν το 50% της παραγωγής στη βιομηχανία μέσω διμερών συμφωνιών «ώστε να δημιουργηθεί ένα κύμα PPAs».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Κοντολέων είπε πως υπάρχει νομικό πλαίσιο για τα PPAs (σ.σ. η κυβέρνηση προωθεί έναν μηχανισμό στήριξής τους όπως έχει ανακοινώσει από πέρυσι) και πως «οι πρώτες επαφές με μεγάλες εταιρείες δείχνουν πως θα χρειαστεί περίπου ένα εξάμηνο μέχρι να εξειδικευτούν οι όροι. Τόνισε πως χρειάζονται κάποιοι μήνες καθώς λόγω της εμπλοκής των τραπεζών που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση τέτοιων μακροχρόνιων (π.χ. 15ετών) συμβολαίων και προέβλεψε πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε το πρώτο μεγάλο πράσινο PPA στη βιομηχανία.
Πάντως, τον Φεβρουάριο του 2021, η Μυτιληναίος είχε ανακοινώσει πως συμφώνησε να συμβασιοποιήσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (Corporate PPA) από φωτοβολταϊκά πάρκα που παραμένουν στην ιδιοκτησία της Egnatia Group ισχύος 200 MW, έναντι τιμής 33 ευρώ ανά μεγαβατόρα και για περίοδο 10+5 ετών. Το εν λόγω PPA εκτιμάται ότι θα τεθεί σε ισχύ εντός του 2023.
Οι εκπρόσωποι των ελληνικών βιομηχανιών υποστηρίζουν πως τα πράσινα PPAs, δηλαδή τα μακροχρόνια συμβόλαια αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ) είναι απαραίτητα όχι μόνο επειδή κατεβάζουν σημαντικά το ενεργειακό κόστος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλοι διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί ζητούν πλέον από τις βιομηχανίες να καταναλώνουν πράσινη ενέργεια (ένα ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης) για να τις χρηματοδοτήσουν. Σύντομα οι κανόνες θα γίνουν πιο αυστηροί και μια ελληνική χαλυβουργία θα καλείται να έχει π.χ. 50% πράσινη ενέργεια ή και μεγαλύτερο ποσοστό προκειμένου να συμμετάσχει σε έναν διεθνή διαγωνισμό.
Ο ρωσικός κίνδυνος
Τόσο ο κ. Κάπρος, όσο και ο εταίρος του ΙΕΝΕ Χρ. Δήμας υποστήριξαν χθες πως στην περίπτωση που επιδεινωθεί περαιτέρω η κρίση με την Ρωσία τότε θα χρειαστούν επώδυνα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Όπως είπε ο κ. Δήμας «δε γνωρίζουμε τη συνέχεια αυτής της κρίσης. Οι τιμές θα πάρουν και άλλο την ανηφόρα σε μια πολύ κακή στιγμή για την αγορά. Ηδη η Ρωσία απείλησε την Ευρώπη με διαμόρφωση εξωπραγματικών τιμών στο φυσικό αέριο. Οι Ρώσοι έκαναν παιχνίδι και πριν την κρίση σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Κατά τον κ. Κάπρο, τα δύο βασικά σενάρια είναι να πορευτούμε μέχρι το χειμώνα του 2023 με τιμές 70 – 80 ευρώ τη μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο (που σημαίνει κόστος 200 ευρώ τη μεγαβατόρα για παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο) ή να δούμε αποκλιμάκωση τιμών με το φυσικό αέριο στα 50 – 60 ευρώ τη μεγαβατόρα. Αν βέβαια υπάρξει πλήρης εκτροχιασμός της κατάστασης στην Ουκρανία, πρόσθεσε, τότε «μπορεί να δούμε απίστευτες τιμές» και «μόνο επώδυνοι τρόποι» να αντιμετωπίζουν την κατάσταση που θα έχει διαμορφωθεί.
