Οι συζητήσεις – αν και κάποιοι υποστηρίζουν πως η συμφωνία έχει σχεδόν κλείσει – για την εξαγορά της Intrakat από τους εφοπλιστές Δημ. Μπάκο και Γιάννη Καϋμενάκη, σε συνεργασία με τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΑΚΤΩΡ Αλ. Εξάρχου, δείχνουν πως οι κατασκευές είναι πάλι στη μόδα! Εδώ και χρόνια δεν είχε μπει «νέο αίμα», δηλαδή επενδυτές με παχυλά πορτοφόλια και διάθεση να τοποθετήσουν σοβαρά κεφάλαια.

Έπειτα από σχεδόν 10 χρόνια ανομβρίας, περίοδο κατά την οποία δεν δημοπρατήθηκε σχεδόν κανένα μεγάλο έργο, οι πέντε μεγάλοι εισηγμένοι κατασκευαστικοί όμιλοι (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Ελλάκτωρ, Mytilineos, Intrakat) έχουν σήμερα συνολικό ανεκτέλεστο περί τα 10 δισ. ευρώ, που μπορεί να γίνει και 12 – 15 δισ. αν προχωρήσουν την επόμενη τριετία τα νέα έργα με συμβάσεις παραχώρησης (π.χ. το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης) και Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ, όπως τα έργα διαχείρισης νερού).

Ακόμα και η Intrakat έχει φτάσει να διαθέτει ανεκτέλεστο 1,2 δισ. ευρώ μαζί με τις προς υπογραφή συμβάσεις, και αυτό βλέπουν οι υποψήφιοι αγοραστές πλειοψηφικού πακέτου της εισηγμένης.

Η ιστορία, βέβαια, υπενθυμίζει πως το 80% των εισηγμένων κατασκευαστικών ομίλων (κάποτε στο Χ.Α. υπήρχαν γύρω στις 30 τεχνικές εταιρείες) εξαφανίστηκε την περίοδο των παχέων αγελάδων, μεταξύ του 2000 και του 2008, μεταξύ των ολυμπιακών έργων και του πρώτου ΕΣΠΑ. Τότε αποδείχθηκε πως δεν αρκεί να διαθέτεις μεγάλο ανεκτέλεστο υπόλοιπο, πρέπει και να μπορείς να το κατασκευάσεις αποδοτικά και με λογικό κέρδος. Ούτε οι υπεραξίες την περίοδο της χρηματιστηριακής παραφροσύνης, ούτε οι συγχωνεύσεις έσωσαν τεχνικές εταιρείες που δεν διέθεταν έναν αποδοτικό μηχανισμό παραγωγής έργων. Έτσι χάθηκαν από το χάρτη ιστορικές εταιρείες όπως η ΑΕΓΕΚ, η ΒΙΟΤΕΡ και η Θεμελιοδομή μέσα σε λίγα χρόνια.

Κάποιοι θεωρούν πως για έναν κλάδο με μονοψήφιο περιθώριο κέρδους σε μια περίοδο διψήφιου πληθωρισμού, η σημερινή κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη για τους κατασκευαστές. Από την άλλη πλευρά, σήμερα οι διοικήσεις έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Δεν αναλαμβάνουν έργα με τις παράλογες εκπτώσεις των προηγούμενων δεκαετιών, αλλά με λογικό κόστος. Όμως, η έκρηξη στις διεθνείς τιμές των υλικών και των καυσίμων προκαλεί ήδη σοβαρές αναταραχές στα εργοτάξια. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση έσπευσε να πάρει μέτρα προκειμένου να μην παγώσουν δεκάδες (μικρά και μεσαία) έργα ανά την Ελλάδα.

Πριν ξεκινήσουν οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις των τεχνικών εταιρειών, με βάση τον περίφημο νόμο του τότε υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτη, στην ανώτερη τάξη του εργοληπτικού πτυχίου βρίσκονταν 39 εταιρείες. Με τις συγχωνεύσεις περιορίστηκαν σε 14 εντός μιας τετραετίας. Σήμερα στην ανώτατη τάξη υπάρχουν μόνο πέντε όμιλοι καθώς οι υπόλοιποι χρεοκόπησαν εν μέσω ολυμπιακών έργων και σημαντικών κοινοτικών κονδυλίων. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει, μάλιστα, πως όσο αυξάνουν οι απαιτήσεις των έργων (από πλευράς χρηματοοικονομικής επιφάνειας, τεχνογνωσίας, κ.λπ.), τόσο μειώνεται ο αριθμός των ισχυρών κατασκευαστών.

Στην Ελλάδα αρκετοί πιστεύουν πως οι ανακατατάξεις στην κορυφή του κατασκευαστικού κλάδου δεν θα σταματήσουν στην Intrakat με την πιθανή είσοδο των δύο εφοπλιστών. Περιμένουν περισσότερες εξελίξεις στην Ελλάκτωρ, στην οποία υπάρχει ήδη ένας νέος βασικός μέτοχος, ο όμιλος Βαρδινογιάννη. Πολλά θα κριθούν από κρίσιμους διαγωνισμούς όπως η νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, αλλά και τα ΣΔΙΤ για τις μεγάλες μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων σε Αττική και Θεσσαλονίκη.

Στο τέλος θα κερδίσουν αυτοί που διαθέτουν μεγάλο χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων, αλλά και αποδοτικό μηχανισμό παραγωγής έργων, ώστε να ολοκληρώσουν με κέρδος το τεράστιο ανεκτέλεστο που έχουν συσσωρεύσει και την επόμενη ημέρα να βγουν στις διεθνείς αγορές. Κάποιοι ενδέχεται να προτιμήσουν μόνο τις παραχωρήσεις, αφήνοντας στους άλλους τα μικρά περιθώρια του κατασκευαστικού κλάδου.