Ενέργεια: Έρχεται η ώρα της αλήθειας για τιμές και επάρκεια
Με τις διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου να έχουν επιστρέψει σε επίπεδα ρεκόρ, πέριξ των 175 – 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh) όταν πέρυσι τον Ιούνιο δεν ξεπερνούσαν τα 22,5 ευρώ ανά MWh, και τη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας να επιστρέφει σε επίπεδα άνω των 300 ευρώ ανά MWh, έρχεται η ώρα της αλήθειας για την κυβέρνηση.
Τόσο για το κόστος της ενέργειας, όσο και για την ασφάλεια εφοδιασμού σε περίπτωση πλήρους κλεισίματος της στρόφιγγας του φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί πως τον φετινό χειμώνα στην Ευρώπη οι βιομηχανίες, αλλά και τα νοικοκυριά, μπορεί να προμηθεύονται φυσικό αέριο με το δελτίο. Η Ελλάδα είναι σε σχετικά καλύτερη θέση, αλλά η εξίσωση δεν είναι τόσο εύκολη, όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς.
Τώρα, όλοι περιμένουν τι θα συμβεί στις 21 Ιουλίου όταν ολοκληρωθεί η δεκαήμερη συντήρηση του αγωγού NordStream 1, που προμηθεύει με ρωσικό αέριο την Γερμανία. Αν η Μόσχα δεν ανοίξει τη στρόφιγγα τότε η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα ντόμινο οι επιπτώσεις του οποίου είναι αδύνατο να προβλεφθούν.
Με τη Ρωσία έτοιμη να κλείσει τη στρόφιγγα, άλλοι διεθνείς προμηθευτές φυσικού αερίου όπως η Αλγερινή Sonatrach (που προμηθεύει τη χώρα μας υγροποιημένο φυσικό αέριο – LNG – μέσω Ρεβυθούσας) ανακοίνωσαν πως θα επαναδιαπραγματευθούν τις τιμές με όλους τους πελάτες.
Τα άλλα ανοιχτά μέτωπα του ΥΠΕΝ
Ταυτόχρονα, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχουν και άλλα ανοικτά μέτωπα με τις (ρυθμισμένες) αποδόσεις των διαχειριστών στην ενέργεια, όπως ο ΑΔΜΗΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ. Με τον ΑΔΜΗΕ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μια συζήτηση για το περίφημο WACC και αυτόν τον μήνα αρχίζει το αντίστοιχο παζάρι με ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΣΦΑ.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει επίσης ανοικτά μέτωπα με τους προμηθευτές, αλλά και με το υπουργείο, για σειρά θεμάτων (από τα λεγόμενα υπερκέρδη μέχρι την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής κατά το παρελθόν) αν και τις τελευταίες ημέρες έπεσαν οι τόνοι.
Στελέχη της αγοράς ενέργειας εκτιμούν πως τις επόμενες ημέρες θα γίνουν περισσότερο σαφείς οι ανατροπές που φέρνουν οι δύο πρόσφατες ρυθμίσεις με το μηχανισμό επιβολής πλαφόν στην παραγωγή ενέργειας (ανά τεχνολογία π.χ. λιγνίτης, υδροηλεκτρικά, κ.λπ.) και η υποχρέωση των προμηθευτών για ανακοίνωση μιας ενιαίας τιμής στην ηλεκτρική ενέργεια δύο μήνες νωρίτερα από την εφαρμογή τους.
Οι προμηθευτές έχουν προθεσμία μέχρι τις 25 Ιουλίου, μετά την πρόσφατη παράταση που έδωσε το υπουργείο, ώστε να ανακοινώσουν την ενιαία τιμή (χωρίς τη ρήτρα αναπροσαρμογής) στην οποία θα πωλούν ηλεκτρική ενέργεια στη λιανική για τον Αύγουστο. Αυτές τις ημέρες όλοι προσπαθούν να προβλέψουν τα τιμολόγια που θα ανακοινώσουν για τον Αύγουστο η ΔΕΗ και οι ιδιώτες προμηθευτές με τους περισσότερους να θεωρούν πως θα κινηθούν σε επίπεδα άνω των 40 – 45 λεπτών ανά κιλοβατώρα.
Κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε επιδότηση 20 – 25 λεπτών ανά κιλοβατόρα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Στην αγορά εκτιμούν πως οι τιμές που ανακοινωθούν θα είναι υψηλότερες καθώς οι προμηθευτές καλούνται να προβλέψουν το κόστος της χονδρικής σχεδόν δύο μήνες νωρίτερα. Έτσι, λένε, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αυξήσει τις επιδοτήσεις ώστε να διατηρηθεί, όπως υποστηρίζει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κ. Σκρέκας το κόστος της κιλοβατώρας στα επίπεδα των 15 έως 20 λεπτών του ευρώ.
Την προηγούμενη Τρίτη ο κ. Σκρέκας ανακοίνωσε, πάντως, συνολική επιδότηση 722 εκατ. ευρώ για τον Ιούλιο, αυξημένη κατά 300 εκατ. έναντι του Ιουνίου. Στην ηλεκτρική ενέργεια θα στηριχθούν με 20 λεπτά ανά κιλοβατόρα τα οικιακά τιμολόγια (στο κοινωνικό τιμολόγιο η επιδότηση φτάνει τα 24 λεπτά), με 19,2 λεπτά ανά κιλοβατόρα τα επαγγελματικά ενώ βιομηχανίες και άλλες επιχειρήσεις λαμβάνουν 14,8 λεπτά ανά κιλοβατόρα.
Τα ποσά που θα απαιτηθούν για τη συνέχιση της επιδότησης τους επόμενους μήνες προκαλούν ζάλη καθώς εκτιμώνται σε επίπεδα άνω των έξι δισ. ευρώ για το σύνολο του 2022.
Θα φτάσουν τα λεγόμενα υπερέσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (η διαφορά της χονδρικής τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας από τιμές με τις οποίες τελικά αποζημιώνονται οι παραγωγοί π.χ. από ΑΠΕ), τα έσοδα από δικαιώματα εκπομπών ρύπων;
Πόση πλάτη θα χρειαστεί να βάλει ο προϋπολογισμός όταν ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας υπολογίζει πως φτάνουν τα 850 εκατ. ευρώ για το δεύτερο εξάμηνο, αλλά οι διεθνείς τιμές ανεβαίνουν;
Η δύσκολη άσκηση για την ενεργειακή επάρκεια
Ο κ. Ευάγγελος. Μυτιληναίος, επικεφαλής του ομίλου Mytilineos, είπε στο συνέδριο του Economist πως η Ελλάδα είναι μικρή αγορά και «με 45 φορτία LNG» αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Συμπλήρωσε, όμως, πως αυτά τα φορτία LNG πρέπει να βρεθούν! Και να βρεθούν τα τεράστια ποσά που θα απαιτηθούν για την αγορά των φορτίων καθώς οι διεθνείς τιμές έχουν εκτοξευθεί.
Σε αυτό το κλίμα κινήθηκε και η έκτακτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα στο ΥΠΕΝ όπου παρουσιάστηκαν διάφορα σενάρια σε περίπτωση που συμβούν τα χειρότερα. Το συμπέρασμα; Υπό την προϋπόθεση πως θα βρεθούν τα 45 – 46 φορτία LNG μέχρι τον Ιούνιο του 2023, η Ελλάδα μπορεί να αντέξει και να στηρίξει παράλληλα την Βουλγαρία.
Θα χρειαστούν, όμως, και άλλες δραστικές παρεμβάσεις τις ημέρες που η κατανάλωση θα είναι μεγάλη όπως η διακοπή των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, η μετατροπή πέντε μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ώστε να λειτουργούν με ντίζελ και η συνεχής λειτουργία 4 – 7 λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
Θα είναι, όμως, αρκετά αυτά τα μέτρα, όπως τα προβλέπουν οι ασκήσεις επί χάρτου; «Μπορεί ναι, μπορεί και όχι» λένε στην αγορά.
Τόσο για το κόστος της ενέργειας, όσο και για την ασφάλεια εφοδιασμού σε περίπτωση πλήρους κλεισίματος της στρόφιγγας του φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί πως τον φετινό χειμώνα στην Ευρώπη οι βιομηχανίες, αλλά και τα νοικοκυριά, μπορεί να προμηθεύονται φυσικό αέριο με το δελτίο. Η Ελλάδα είναι σε σχετικά καλύτερη θέση, αλλά η εξίσωση δεν είναι τόσο εύκολη, όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς.
Τώρα, όλοι περιμένουν τι θα συμβεί στις 21 Ιουλίου όταν ολοκληρωθεί η δεκαήμερη συντήρηση του αγωγού NordStream 1, που προμηθεύει με ρωσικό αέριο την Γερμανία. Αν η Μόσχα δεν ανοίξει τη στρόφιγγα τότε η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα ντόμινο οι επιπτώσεις του οποίου είναι αδύνατο να προβλεφθούν.
Με τη Ρωσία έτοιμη να κλείσει τη στρόφιγγα, άλλοι διεθνείς προμηθευτές φυσικού αερίου όπως η Αλγερινή Sonatrach (που προμηθεύει τη χώρα μας υγροποιημένο φυσικό αέριο – LNG – μέσω Ρεβυθούσας) ανακοίνωσαν πως θα επαναδιαπραγματευθούν τις τιμές με όλους τους πελάτες.
Τα άλλα ανοιχτά μέτωπα του ΥΠΕΝ
Ταυτόχρονα, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχουν και άλλα ανοικτά μέτωπα με τις (ρυθμισμένες) αποδόσεις των διαχειριστών στην ενέργεια, όπως ο ΑΔΜΗΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ. Με τον ΑΔΜΗΕ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μια συζήτηση για το περίφημο WACC και αυτόν τον μήνα αρχίζει το αντίστοιχο παζάρι με ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΣΦΑ.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει επίσης ανοικτά μέτωπα με τους προμηθευτές, αλλά και με το υπουργείο, για σειρά θεμάτων (από τα λεγόμενα υπερκέρδη μέχρι την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής κατά το παρελθόν) αν και τις τελευταίες ημέρες έπεσαν οι τόνοι.
Στελέχη της αγοράς ενέργειας εκτιμούν πως τις επόμενες ημέρες θα γίνουν περισσότερο σαφείς οι ανατροπές που φέρνουν οι δύο πρόσφατες ρυθμίσεις με το μηχανισμό επιβολής πλαφόν στην παραγωγή ενέργειας (ανά τεχνολογία π.χ. λιγνίτης, υδροηλεκτρικά, κ.λπ.) και η υποχρέωση των προμηθευτών για ανακοίνωση μιας ενιαίας τιμής στην ηλεκτρική ενέργεια δύο μήνες νωρίτερα από την εφαρμογή τους.
Οι προμηθευτές έχουν προθεσμία μέχρι τις 25 Ιουλίου, μετά την πρόσφατη παράταση που έδωσε το υπουργείο, ώστε να ανακοινώσουν την ενιαία τιμή (χωρίς τη ρήτρα αναπροσαρμογής) στην οποία θα πωλούν ηλεκτρική ενέργεια στη λιανική για τον Αύγουστο. Αυτές τις ημέρες όλοι προσπαθούν να προβλέψουν τα τιμολόγια που θα ανακοινώσουν για τον Αύγουστο η ΔΕΗ και οι ιδιώτες προμηθευτές με τους περισσότερους να θεωρούν πως θα κινηθούν σε επίπεδα άνω των 40 – 45 λεπτών ανά κιλοβατώρα.
Κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε επιδότηση 20 – 25 λεπτών ανά κιλοβατόρα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Στην αγορά εκτιμούν πως οι τιμές που ανακοινωθούν θα είναι υψηλότερες καθώς οι προμηθευτές καλούνται να προβλέψουν το κόστος της χονδρικής σχεδόν δύο μήνες νωρίτερα. Έτσι, λένε, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αυξήσει τις επιδοτήσεις ώστε να διατηρηθεί, όπως υποστηρίζει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) Κ. Σκρέκας το κόστος της κιλοβατώρας στα επίπεδα των 15 έως 20 λεπτών του ευρώ.
Την προηγούμενη Τρίτη ο κ. Σκρέκας ανακοίνωσε, πάντως, συνολική επιδότηση 722 εκατ. ευρώ για τον Ιούλιο, αυξημένη κατά 300 εκατ. έναντι του Ιουνίου. Στην ηλεκτρική ενέργεια θα στηριχθούν με 20 λεπτά ανά κιλοβατόρα τα οικιακά τιμολόγια (στο κοινωνικό τιμολόγιο η επιδότηση φτάνει τα 24 λεπτά), με 19,2 λεπτά ανά κιλοβατόρα τα επαγγελματικά ενώ βιομηχανίες και άλλες επιχειρήσεις λαμβάνουν 14,8 λεπτά ανά κιλοβατόρα.
Τα ποσά που θα απαιτηθούν για τη συνέχιση της επιδότησης τους επόμενους μήνες προκαλούν ζάλη καθώς εκτιμώνται σε επίπεδα άνω των έξι δισ. ευρώ για το σύνολο του 2022.
Θα φτάσουν τα λεγόμενα υπερέσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (η διαφορά της χονδρικής τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας από τιμές με τις οποίες τελικά αποζημιώνονται οι παραγωγοί π.χ. από ΑΠΕ), τα έσοδα από δικαιώματα εκπομπών ρύπων;
Πόση πλάτη θα χρειαστεί να βάλει ο προϋπολογισμός όταν ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας υπολογίζει πως φτάνουν τα 850 εκατ. ευρώ για το δεύτερο εξάμηνο, αλλά οι διεθνείς τιμές ανεβαίνουν;
Η δύσκολη άσκηση για την ενεργειακή επάρκεια
Ο κ. Ευάγγελος. Μυτιληναίος, επικεφαλής του ομίλου Mytilineos, είπε στο συνέδριο του Economist πως η Ελλάδα είναι μικρή αγορά και «με 45 φορτία LNG» αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Συμπλήρωσε, όμως, πως αυτά τα φορτία LNG πρέπει να βρεθούν! Και να βρεθούν τα τεράστια ποσά που θα απαιτηθούν για την αγορά των φορτίων καθώς οι διεθνείς τιμές έχουν εκτοξευθεί.
Σε αυτό το κλίμα κινήθηκε και η έκτακτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα στο ΥΠΕΝ όπου παρουσιάστηκαν διάφορα σενάρια σε περίπτωση που συμβούν τα χειρότερα. Το συμπέρασμα; Υπό την προϋπόθεση πως θα βρεθούν τα 45 – 46 φορτία LNG μέχρι τον Ιούνιο του 2023, η Ελλάδα μπορεί να αντέξει και να στηρίξει παράλληλα την Βουλγαρία.
Θα χρειαστούν, όμως, και άλλες δραστικές παρεμβάσεις τις ημέρες που η κατανάλωση θα είναι μεγάλη όπως η διακοπή των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, η μετατροπή πέντε μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο ώστε να λειτουργούν με ντίζελ και η συνεχής λειτουργία 4 – 7 λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
Θα είναι, όμως, αρκετά αυτά τα μέτρα, όπως τα προβλέπουν οι ασκήσεις επί χάρτου; «Μπορεί ναι, μπορεί και όχι» λένε στην αγορά.
