Η Ελλάδα και οι χώρες του Νότου κέρδισαν το στοίχημα του 15% για το αέριο
Ο Νότος (συνεπικουρούμενος και από κάποιες ακόμη χώρες, όπως η Πολωνία) ήταν τελικά ο νικητής στο μπρα ντε φερ για την επιβολή του μειωμένης κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%. Στην ουσία η Γερμανία, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι δεν θα ξεμείνει από φυσικό αέριο κατά τον Φεβρουάριο ήταν πρόθυμη να δώσει όποιες εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις έπεσαν στο τραπέζι και η μόνη που δεν πείστηκε ήταν η Ουγγαρία, της οποίας ο πρωθυπουργός έχει προφανώς εντελώς άλλου είδους ατζέντα στο μυαλό του από εκείνη που συζητείτο στο συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη σήκωσε το γάντι του Βλαντιμίρ Πούτιν, δεχόμενη ότι από τώρα μέχρι και το τέλος του χειμώνα θα παίζει το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού, ανοίγοντας και κλείνοντας τη ροή του φυσικού αερίου στον NordStream 1 ανάλογα με την πορεία της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την πορεία απεξάρτησης της Ευρώπης από το αέριό του και φυσικά την τιμή του. Και μπορεί μεν το παρασκήνιο στις Βρυξέλλες να είχε δείξει από την αρχή της ημέρας χθες, ότι θα υπήρχε συμφωνία στους κόλπους των υπουργών Ενέργειας, αυτό όμως δεν καθησύχασε καθόλου την αγορά. Μοιραία το φυσικό αέριο κατέγραψε νέο ρεκόρ στα 214 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σπάζοντας με δύναμη την προηγούμενη ανώτερη τιμή των 200 ευρώ που είχε καταγραφεί στις 7 Μαρτίου.
Ο λόγος είναι ότι πολλοί θεωρούν πως με αυτή την πολιτική λύση που τα χωράει όλα, η Ευρώπη δεν θα καταφέρει να βγάλει αλώβητη το χειμώνα, ειδικά αν είναι βαρύς. Χαρακτηριστικό ήταν το σχόλιο δημοσιογράφου που είπε στην Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον ότι «θα προσεύχεστε για έναν συνήθη χειμώνα. Κι αν είναι ένας μη συνήθης χειμώνας;» Σύμφωνα με τις μετρήσεις της Κομισιόν, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή έχει γεμίσει κατά 66,7% τις υπόγειες αποθήκες της, χρειάζεται να φτάσει τουλάχιστον στο 80% (η Γερμανία στο 90%) και με το ρωσικό αέριο κομμένο θα έχει έναν κενό 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, τα οποία αυξάνονται στα 45 δισεκατομμύρια με χαμηλές θερμοκρασίες.
Κερδισμένη η Ελλάδα
Η χώρα μας στη διαπραγμάτευση πήρε αυτά που ήθελε και κάτι παραπάνω. Πέτυχε να τεθεί όρος παρέκκλισης για τις χώρες, η κατανάλωση των οποίων έχει αυξηθεί το τελευταίο έτος κατά 8% σε σχέση με τον μέσο όρο της περασμένης πενταετίας. Αυτή είναι μία φωτογραφική διάταξη, που καταθέσαμε για τον εαυτό μας, καθώς τα προηγούμενα δύο χρόνια, λόγω της πανδημίας, η κατανάλωση φυσικού αερίου είχε μειωθεί δραστικά, ενώ φέτος λόγω υπερκατανάλωσης, κυρίως στην τουριστική βιομηχανία, έχουμε έντονη άνοδο της χρήσης φυσικού αερίου. Επίσης, πετύχαμε να τεθούν παρεκκλίσεις και για τις χώρες που έχουν διασυνδέσεις με άλλα κράτη και τα τροφοδοτούν. Στην περίπτωσή μας, αυτή είναι η Βουλγαρία.
Το παραπάνω που πήραμε, όμως, προήλθε από τις προτάσεις που κατέθεσε η χώρα μας στη συζήτηση οι οποίες έγιναν δεκτές με πολλή ικανοποίηση. Ο Κώστας Σκρέκας κατέθεσε την πρόταση για την αποσύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της εξοικονόμησης σε ένα μήνα, που έχουν φτάσει στο μισό δισ. ευρώ. Αμέσως μετά, πήρε τον λόγο ο Υπουργός Ενέργειας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος έδειξε πραγματικά την ανάγκη που έχει η Γερμανία για κάθε εργαλείο το οποίο θα ελαφρύνει και τους Γερμανούς καταναλωτές και τόνισε: «Θέλω να ευχαριστήσω την Ελλάδα. Είναι πάρα πολύ καλό ότι κάνετε μία πρόταση. Δεν συνηθίζεται κάτι τέτοιο και θα θέλαμε να ξεκινήσουμε συζήτηση. Υπάρχουν βέβαια κάποια ερωτηματικά, αλλά είναι μία πρόταση που αξίζει να τη συζητήσουμε και θα βρούμε τη δυνατότητα να το κάνουμε». Αμέσως μετά τον λόγω πήρε η Γαλλίδα Υπουργός Ενέργειας Αγνές Πανιέ-Ρουνασέ τονίζοντας μάλιστα ότι η Γαλλία είναι έτοιμη να κάνει προτάσεις σε ένα non paper, ενώ υπέρ της πρότασης τάχθηκε η Ιταλία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Ισπανία.
Η δεύτερη πρόταση που κατέθεσε η χώρα μας συμπεριλήφθηκε στην επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν όπου της παρουσίασε την ανάγκη δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο λόγος που ο πρωθυπουργός έκανε αυτή τη πρόταση αφορά στην ουσία την προστασία της ελληνικής βιομηχανίας, αλλά κατ’ επέκταση και του ελληνικού ΑΕΠ, καθώς στην ουσία η Ελλάδα δεν ανησυχεί τόσο για την θέρμανση των νοικοκυριών με αέριο, καθώς ο απαραίτητος αυτός όγκος που φτάνει μόλις στο 30% των συνολικών αναγκών της χώρας είναι απολύτως εξασφαλισμένος μέσω των εισαγωγών από την Αλεξανδρούπολη και τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι το υπόλοιπο 70% των αναγκών σε φυσικό αέριο διοχετεύονται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και στην βιομηχανία. Ήδη ο ΣΕΒ με επιστολή του έδειξε την μεγάλη ανησυχία για την επάρκεια του φυσικού αερίου που θα περισσέψει για την βιομηχανία, η οποία «αντιμετωπίζει, ήδη, πολύ υψηλές τιμές ενέργειας και αυξημένο κόστος για την επίτευξη των κλιματικών στόχων που έχει θέσει η Ευρώπη». Όπως εξήγησε η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ «η βιομηχανία αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης, επενδύσεων και απασχόλησης στη χώρα μας με τη συμβολή της να φθάνει στο 14,2% του ΑΕΠ», που σημαίνει ότι όποια μείωση σε αυτό το ποσοστό θα επιβαρύνει περεταίρω το ΑΕΠ της χώρας, το οποίο αναμένεται του χρόνου να βρεθεί υπό πίεση, στο πλαίσιο της συνολικής αναμενόμενης συγκράτησης ή και ύφεσης που ήδη προβλέπεται για την παγκόσμια οικονομία.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη σήκωσε το γάντι του Βλαντιμίρ Πούτιν, δεχόμενη ότι από τώρα μέχρι και το τέλος του χειμώνα θα παίζει το παιχνίδι της γάτας και του ποντικού, ανοίγοντας και κλείνοντας τη ροή του φυσικού αερίου στον NordStream 1 ανάλογα με την πορεία της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την πορεία απεξάρτησης της Ευρώπης από το αέριό του και φυσικά την τιμή του. Και μπορεί μεν το παρασκήνιο στις Βρυξέλλες να είχε δείξει από την αρχή της ημέρας χθες, ότι θα υπήρχε συμφωνία στους κόλπους των υπουργών Ενέργειας, αυτό όμως δεν καθησύχασε καθόλου την αγορά. Μοιραία το φυσικό αέριο κατέγραψε νέο ρεκόρ στα 214 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σπάζοντας με δύναμη την προηγούμενη ανώτερη τιμή των 200 ευρώ που είχε καταγραφεί στις 7 Μαρτίου.
Ο λόγος είναι ότι πολλοί θεωρούν πως με αυτή την πολιτική λύση που τα χωράει όλα, η Ευρώπη δεν θα καταφέρει να βγάλει αλώβητη το χειμώνα, ειδικά αν είναι βαρύς. Χαρακτηριστικό ήταν το σχόλιο δημοσιογράφου που είπε στην Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον ότι «θα προσεύχεστε για έναν συνήθη χειμώνα. Κι αν είναι ένας μη συνήθης χειμώνας;» Σύμφωνα με τις μετρήσεις της Κομισιόν, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή έχει γεμίσει κατά 66,7% τις υπόγειες αποθήκες της, χρειάζεται να φτάσει τουλάχιστον στο 80% (η Γερμανία στο 90%) και με το ρωσικό αέριο κομμένο θα έχει έναν κενό 30 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, τα οποία αυξάνονται στα 45 δισεκατομμύρια με χαμηλές θερμοκρασίες.
Κερδισμένη η Ελλάδα
Η χώρα μας στη διαπραγμάτευση πήρε αυτά που ήθελε και κάτι παραπάνω. Πέτυχε να τεθεί όρος παρέκκλισης για τις χώρες, η κατανάλωση των οποίων έχει αυξηθεί το τελευταίο έτος κατά 8% σε σχέση με τον μέσο όρο της περασμένης πενταετίας. Αυτή είναι μία φωτογραφική διάταξη, που καταθέσαμε για τον εαυτό μας, καθώς τα προηγούμενα δύο χρόνια, λόγω της πανδημίας, η κατανάλωση φυσικού αερίου είχε μειωθεί δραστικά, ενώ φέτος λόγω υπερκατανάλωσης, κυρίως στην τουριστική βιομηχανία, έχουμε έντονη άνοδο της χρήσης φυσικού αερίου. Επίσης, πετύχαμε να τεθούν παρεκκλίσεις και για τις χώρες που έχουν διασυνδέσεις με άλλα κράτη και τα τροφοδοτούν. Στην περίπτωσή μας, αυτή είναι η Βουλγαρία.
Το παραπάνω που πήραμε, όμως, προήλθε από τις προτάσεις που κατέθεσε η χώρα μας στη συζήτηση οι οποίες έγιναν δεκτές με πολλή ικανοποίηση. Ο Κώστας Σκρέκας κατέθεσε την πρόταση για την αποσύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου, παρουσιάζοντας τα στοιχεία της εξοικονόμησης σε ένα μήνα, που έχουν φτάσει στο μισό δισ. ευρώ. Αμέσως μετά, πήρε τον λόγο ο Υπουργός Ενέργειας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος έδειξε πραγματικά την ανάγκη που έχει η Γερμανία για κάθε εργαλείο το οποίο θα ελαφρύνει και τους Γερμανούς καταναλωτές και τόνισε: «Θέλω να ευχαριστήσω την Ελλάδα. Είναι πάρα πολύ καλό ότι κάνετε μία πρόταση. Δεν συνηθίζεται κάτι τέτοιο και θα θέλαμε να ξεκινήσουμε συζήτηση. Υπάρχουν βέβαια κάποια ερωτηματικά, αλλά είναι μία πρόταση που αξίζει να τη συζητήσουμε και θα βρούμε τη δυνατότητα να το κάνουμε». Αμέσως μετά τον λόγω πήρε η Γαλλίδα Υπουργός Ενέργειας Αγνές Πανιέ-Ρουνασέ τονίζοντας μάλιστα ότι η Γαλλία είναι έτοιμη να κάνει προτάσεις σε ένα non paper, ενώ υπέρ της πρότασης τάχθηκε η Ιταλία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Ισπανία.
Η δεύτερη πρόταση που κατέθεσε η χώρα μας συμπεριλήφθηκε στην επιστολή του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν όπου της παρουσίασε την ανάγκη δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο λόγος που ο πρωθυπουργός έκανε αυτή τη πρόταση αφορά στην ουσία την προστασία της ελληνικής βιομηχανίας, αλλά κατ’ επέκταση και του ελληνικού ΑΕΠ, καθώς στην ουσία η Ελλάδα δεν ανησυχεί τόσο για την θέρμανση των νοικοκυριών με αέριο, καθώς ο απαραίτητος αυτός όγκος που φτάνει μόλις στο 30% των συνολικών αναγκών της χώρας είναι απολύτως εξασφαλισμένος μέσω των εισαγωγών από την Αλεξανδρούπολη και τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι ότι το υπόλοιπο 70% των αναγκών σε φυσικό αέριο διοχετεύονται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και στην βιομηχανία. Ήδη ο ΣΕΒ με επιστολή του έδειξε την μεγάλη ανησυχία για την επάρκεια του φυσικού αερίου που θα περισσέψει για την βιομηχανία, η οποία «αντιμετωπίζει, ήδη, πολύ υψηλές τιμές ενέργειας και αυξημένο κόστος για την επίτευξη των κλιματικών στόχων που έχει θέσει η Ευρώπη». Όπως εξήγησε η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ «η βιομηχανία αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης, επενδύσεων και απασχόλησης στη χώρα μας με τη συμβολή της να φθάνει στο 14,2% του ΑΕΠ», που σημαίνει ότι όποια μείωση σε αυτό το ποσοστό θα επιβαρύνει περεταίρω το ΑΕΠ της χώρας, το οποίο αναμένεται του χρόνου να βρεθεί υπό πίεση, στο πλαίσιο της συνολικής αναμενόμενης συγκράτησης ή και ύφεσης που ήδη προβλέπεται για την παγκόσμια οικονομία.
