Παρά το γεγονός πως η Ρωσία προχώρησε σε νέο κλείσιμο του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream I «για επισκευές», η διεθνής τιμή του καυσίμου έχει υποχωρήσει κατά σχεδόν 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα μέσα σε πέντε ημέρες. Από τα ιστορικά υψηλά των 346 ευρώ που είχε φτάσει στις 26 Αυγούστου, χθες η τιμή των συμβολαίων TTF βρέθηκε ακόμα και κάτω από τα 240 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Μάλιστα, ορισμένοι αναλυτές σπεύδουν να υποστηρίξουν πως η μεγάλη κάμψη τιμών στο φυσικό αέριο δείχνει ότι η προσπάθεια της Μόσχας να εκβιάσει την Ευρώπη μέσω της ενέργειας αποτυγχάνει! «Ο αγωγός Nord Stream έκλεισε και η αγορά αδιαφορεί» υποστηρίζουν. Κάποιοι άλλοι αποδίδουν την κάμψη τιμών σε θετικές ειδήσεις όπως το γεγονός πως η Ιαπωνία γέμισε ταχύτερα τις αποθήκες της με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και συνεπώς θα υπάρξει μικρότερη ζήτηση τις επόμενες εβδομάδες στη διεθνή αγορά. Βέβαια, αυτά τα θετικά νέα μπορούν να γίνουν αυτομάτως αρνητικά με μια κακοκαιρία ή κάποιο άλλο γεγονός όταν οι αγορές κινούνται σε τεντωμένο σκοινί.

Την ίδια στιγμή που κυκλοφορούν τα εφιαλτικά σενάρια περί πλήρους διακοπής της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η Ουγγαρία ανακοίνωσε (χθες) πως υπέγραψε συμφωνία με την ρωσική Gazprom για την προμήθεια πρόσθετων 5,8 εκατ. κυβικών μέτρων αερίου σε καθημερινή βάση. «Η ενεργειακή ασφάλεια της Ουγγαρίας είναι εξασφαλισμένη» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Υποχώρηση καταγράφεται και στη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας καθώς στη χώρα μας φτάνει σήμερα τα 583 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές κινείται αρκετά μακριά από τα ρεκόρ των 800 και 1.000 ευρώ ανά MWh που είχε βρεθεί τις τελευταίες ημέρες. Ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα π.χ. στα 635,63 ευρώ ανά MWh στη Γαλλία, στα 586 ευρώ ανά MWh στην Γερμανία, κ.ο.κ.

Οι φωνές που ζητούν ουσιαστική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πυκνώνουν, αν και όλοι αναμένουν τα αποτελέσματα της έκτακτης συνόδου των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. που πραγματοποιείται την επόμενη Παρασκευή. Ήδη κυκλοφορούν διάφορα σενάρια για τις λύσεις που θα εξετάσουν οι υπουργοί καθώς και για την αποτελεσματικότητά τους. Υπάρχει, όμως, μια δυσκολία. Αρκετά κράτη έχουν ήδη εφαρμόσει διάφορους μηχανισμούς για την προστασία των νοικοκυριών ή επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές στην ηλεκτρική ενέργεια ή / και για την ανάκτηση των λεγόμενων υπερεσόδων από τους παραγωγούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Χθες ο υπουργός Ενέργειας Κ. Σκρέκας έστειλε στους Ευρωπαίους ομολόγους του επιστολή στην οποία περιγράφεται ο ελληνικός μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων από τις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα χρήματα που έχουν ανακτηθεί τις πρώτες 55 ημέρες της εφαρμογής του μηχανισμού (τις πρώτες 45 ημέρες είχαν μαζευτεί περίπου 1,24 δισ. ευρώ που στηρίζουν τις επιδοτήσεις λογαριασμών ρεύματος).

 

 

Στην επιστολή παρουσιάζει και την ελληνική πρόταση για έναν μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό που αποσυνδέει τις τιμές φυσικού αερίου από αυτές του ρεύματος. Το ελληνικό σχέδιο, για διαχωρισμό της αγοράς σε δύο ξεχωριστά τμήματα (ένα με τους παραγωγούς από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) και ένα με τους παραγωγούς από ορυκτά καύσιμα), συζητείται αλλά αρκετοί αναλυτές θεωρούν πως απαιτούνται συνδυαστικές λύσεις.

Αρκετοί στοιχηματίζουν πως τελικά θα υιοθετηθεί μια μικτή λύση που θα ενσωματώνει τόσο το μέτρο που έλαβαν η Ισπανία και η Πορτογαλία μέσω της γνωστής «Ιβηρικής εξαίρεσης» με πλαφόν στο φυσικό αέριο (κοντά στα 50 ευρώ στην περίπτωση της Ιβηρικής χερσονήσου), όσο και μια φόρμουλα για ανάκτηση υπερεσόδων από τους προμηθευτές. Κάποιοι αναλυτές θεωρούν πως μια πανευρωπαϊκή εφαρμογή της «Ιβηρικής εξαίρεσης» θα σταματήσει το σημερινό φαινόμενο που κάποιοι επωφελούνται από τις χαμηλές τιμές που έχουν διαμορφωθεί στην ισπανική αγορά χονδρικής για να πωλήσουν ηλεκτρική ενέργεια στην πολύ ακριβότερη Γαλλία με τεράστια κέρδη.

Με βάση το σημερινό μοντέλο λειτουργίας της χονδρικής αγοράς στην ηλεκτρική ενέργεια, η τελική τιμή διαμορφώνεται από το κόστος της τελευταίας μονάδας που μπαίνει στο σύστημα προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση της επόμενης ημέρας. Τώρα πολύ περισσότερες κυβερνήσεις σε σχέση με τον περασμένο Μάρτιο θέλουν αλλαγές σε αυτό το μοντέλο αν και η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έσπευσε να δηλώσει πως η αναμόρφωση του μοντέλου θα γίνει σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προκαλώντας αρκετές απορίες για το τι αποφάσεις θα ληφθούν τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες.